«حامد کرزی» رئیس جمهور سابق افغانستان طی گفت‌وگویی چند ساعته با خبرنگار ما، به موضوعاتی از قبیل پیمان امنیتی واشنگتن و کابل، مذاکرات صلح و ضرورت حضور ایران و روسیه و هند، افزایش تروریسم و افراط‌گرایی، فساد اداری و حضور گروه‌هایی از قبیل القاعده،داعش و طالبان در افغانستان پرداخته است.
رئیس جمهور سابق افغانستان به سوالات خبرنگار ما که در 3 بخش پرسش‌های شخصی، مسائل داخلی و منطقه‌ای و بین‌المللی تنظیم شده بود، با طمانینه و آرامش کامل پاسخ داد.
وی در بخش اول این مصاحبه که دوشنبه هفته‌گذشته منتشر شد، گفت: از زندگی کنونی خود راضی هستم و آرزویم این است که با لطف خداوند افغانستان هر چه زودتر به صلح برسد.
کرزی همچنین ضمن تاکید بر استعداد بالای جوانان افغانستانی گفت: تلاش زیادی کردیم تا برای جوانان کشور وسایل تعلیم و تربیت و آموزش را چه در داخل و چه در بیرون از افغانستان فراهم کنیم.
رئیس جمهور پیشین افغانستان در بخش دیگری از این مصاحبه به تخصیص بودجه اختصاصی برای دفترش اشاره کرد و گفت: دستور اختصاص این بودجه برای دفترم توسط «اشرف غنی» صادر شده بود ولی در نامه ارسالی به دفتر وی اعلام کردم که این مقدار بودجه برایمان زیاد است.
وی در پایان سوالات این بخش تاکید کرد که به ریاست جمهوری باز نمی‌گردم چرا که فکر می‌کنم دوران خدمت من تمام شده و به وظیفه خودم عمل کرده‌ام لذا اکنون نوبت جوانان است که افغانستان را پیش ببرند.
رئیس جمهور سابق افغانستان در بخش دوم مصاحبه دیدگاه خود را نسبت به طالبان اعلام کرد و گفت: طالبان از خاک افغانستان و برادر ما هستند لذا از آنها خواهش می‌کنم به مردم و وطن خود آسیب نرسانند و صلح را در این کشور به وجود آورند.
کرزی در خصوص عدم امضای پیمان امنیتی کابل و واشنگتن گفت: پیمان امنیتی را به این دلیل امضا نکردم که آمریکا به تعهدات خود در قبال صلح افغانستان عمل نکرد.
وی پایبندی به قوانین و اصول وضع شده در کشور را تنها راه حل مشکلات کمیسیون انتخابات و دولت وحدت ملی افغانستان دانست.
رئیس جمهور سابق افغانستان ضمن ابراز خرسندی از بهبود رابطه ایران و آمریکا گفت: سیاستی که من دنبال می‌کردم کثیرالمحوری، برادری و دوستی با کشورهایی بود که به همراه و دوست افغانستان و منطقه باشند.
وی در بخش سوم این مصاحبه، مسائل مهمی از جمله القاعده، اختلافات افغانستان با آمریکا، سیاست گرایش به شرق افغانستان، روابط کابل با تهران، کُند بودن روابط توسعه‌ای افغانستان و ایران، نقش پاکستان در صلح و امنیت افغانستان، دلایل لزوم همکاری دهلی‌نو با کابل اشاره کرد.
کرزی با بیان اینکه ملت افغانستان در طول تاریخ هیچگاه خارجی‌ها را در خاک خود نپذیرفته‌اند، اما در زمینه ورود آمریکا به خاک افغانستان استثنائی را پذیرفتند، گفت: ملت افغانستان معتقد بودند که آزادی کشورشان از اشغال پنهانی و همچنین تروریسم تنها دلیل پذیرش مشروط آمریکایی‌ها در خاک افغانستان است.
وی با تاکید بر اینکه به هیچ وجه ملت افغانستان مخالف مردم آمریکا نیستند، افزود: ما اختلافاتی را با آمریکا و مردم آن کشور داریم که این اختلاف تنها به دلیل حقوق مردم و اعاده حق ملت افغانستان برای زندگی آبرومند و صاحب حاکمیت ملی شان است.
رئیس جمهور سابق افغانستان با بیان اینکه از روز اول آغاز به کار دولتم سیاست ما برقراری توازن در عرصه سیاست خارجی بوده است اظهار داشت: بهبود روابط کنونی ایران و آمریکا ناشی از تدبیر و ایستادگی ملت ایران، رهبری، ریاست جمهوری و سایر مسئولان ایران است که البته از آن خرسند هستیم.
کرزی تصریح کرد: زمانی که ایران با آمریکا مشکلات زیادی در روابط داشت، رابطه ما با ایران خوب بود البته با آمریکا، هند و پاکستان هم دوست بوده و می‌خواهیم دوست بمانیم. با عربستان سعودی، ترکیه، روسیه، چین و سایر کشورها روابط گسترده‌ای داشتیم.
وی افزود: از روز اول آغاز به کار دولتم اعلام کردم که سیاست افغانستان باید کثیرالمحوری، برادری و دوستی باشد که این موضوع هم به سود افغانستان و هم به سود تمام کشورهای منطقه بود.
کرزی با اشاره به در جریان بودن مذاکرات صلح گفت: مذاکرات صلح افغانستان در حال حاضر با ابعاد وسیع و با مدیریت کشورهای خارجی در جریان است. پاکستان، چین و آمریکا در مذاکرات فعلی دخیل هستند و تلاش می‌کنند تا برای افغانستان صلح بیاورند، اما برای اینکه روند صلح نتیجه بهتری داشته باشد بهتر است ایران، هند و روسیه که 3 کشور مهم منطقه و همسایه افغانستان در مذاکرات صلح باید دخیل شده و در آن با نقش آفرینی بپردازند.
وی افزود: ایران دوست و همسایه دیرین افغانستان است که زبان، فرهنگ، دین، خوی و خصلت مشترک با آن داریم و در طول چند سال گذشته به‌ویژه 14 سال اخیر روابط حسنه‌ای با کابل داشته است. جمهوری اسلامی ایران درایت و برادری خوبی در برابر افغانستان از خود نشان داده که از این بابت از آنها سپاسگزاریم.
رئیس جمهور پیشین افغانستان اظهار داشت: ایران تا حد توان خود به بازسازی افغانستان کمک کرده این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران با تحریم‌های ظالمانه کشورهای غربی به‌ویژه آمریکا روبرو بوده است ضمن اینکه با توافق هسته‌ای اخیر آمریکا و ایران تحریم‌های تهران در حال رفع شدن است که با این کار امکانات بهتری نصیب ایران خواهد شود لذا امیدوارم از فرصت بوجود آمده رفع تحریم‌های ایران منافعی خوبی هم نصیب ایران شود.
وی تصریح کرد: پاکستان هیچگاه نمی‌تواند از طریق ترویج افراطی‌گری و ارسال تروریسم، افغانستان را تحت سلطه خود درآورد در حالی که افغانستان حاضر است با پاکستان صلح‌طلب و دارای حُسن‌نیت بهترین، وسیع‌ترین و کامل‌ترین رابطه را با آن برقرار و حتی آنرا توسعه دهد.
کرزی گفت: ما از ملت پاکستان به دلیل همکاری‌هایی که با ملت افغانستان‌ها داشته سپاسگزاریم ضمن اینکه به اسلام‌آباد و به‌ویژه دستگاه اطلاعاتی پاکستان پیام می‌دهیم که مسیر صلح و دوستی با افغانستان در پیش بگیرد اقداماتی نظیر ترور و افراطی‌گری را رها کند.
***بخش سوم و پایانی مصاحبه با کرزی به شرح ذیل است***
شما در سال‌های آخر دولت خود، از سیاست‌های آمریکا انتقاد شدید کردید. دلیل آن چیست؟ بسیاری بر این عقیده هستند که شما توسط آمریکا به قدرت رسیدید.
کرزی: در این شکی نیست که در سال 1380 و 1381 آمریکا در آزادی افغانستان از اشغال پنهانی یکی از همسایه‌های ما کمک حالمان بود البته مردم افغانستان در این قضیه نقش اساسی داشتند زیرا می‌دانستند که قرار است از اشغال رهایی یابند.
ملت افغانستان در طول تاریخ هیچگاه خارجی‌ها را در خاک خود نپذیرفته‌اند، اما استثنائاً این بار پذیرفتند که البته دلایلی داشت که آزادی افغانستان از اشغال پنهانی و همچنین تروریسم بخشی از آنها بود.ضمن اینکه بعد از چند دهه جنگ، بدبختی، خونریزی و بیچارگی ملت افغانستان، مردم کشورم در حال دستیابی به آزادی و همچنین ترقی و بهبود زندگی خود بودند.
متاسفانه بعدها کارهایی انجام شد که سبب رنجش مردم افغانستان شد زیرا در آن دوگانگی مشاهده شد. نیروهای خارجی شب‌ها به خانه‌های مردم هجوم می‌آوردند و زندان‌هایی را برای بازداشت شدگان ساختند که خلاف ارزش‌ها، حاکمیت ملی افغانستان بود ضمن اینکه متاسفانه به جای اینکه پاکستان را که پناهگاه و حامی برخی تروریست‌ها شده بود را مورد بازخواست قرار دهند ملت افغانستان را تهدید و بمباران می‌کردند.
به هیچ وجه ملت افغانستان مخالف مردم آمریکا نیستند مردم ما بسیار خوب و زحمت‌کش هستند اما با این حال اختلافاتی با آمریکا و مردم آن کشور داریم که این اختلاف به دلیل حقوق مردم و اعاده حق ملت افغانستان برای زندگی آبرومند و صاحب حاکمیت ملی شان است.
در دوران ریاست جمهوری‌تان سفرهایی خوبی به جمهوری اسلامی ایران داشتید و این امر در افزایش مناسبات 2 کشور تأثیر فراوانی داشت. اکنون که مسئولیت رسمی در افغانستان ندارید چرا به ایران سفر نمی‌کنید؟
کرزی: بسیار آرزو دارم سفر کنم. تصورم بعد از اتمام دوران ریاست جمهوری ام این بود که زمان بیشتری برای سفر خواهم داشت اما متأسفانه اینگونه نشد. امیدوارم روزی سفر مجدد به تهران برایم فراهم شده و بتوانم جمهوری اسلامی ایران را از نزدیک ببینم.
در سال‌های آخر حکومت، سیاست خارجی افغانستان به شرق گرایش پیدا کرد. آیا رویکرد شما از غرب به شرق و منطقه به دلیل اختلافاتی بود که با غرب پیدا کردید؟
کرزی: از روز اول آغاز به کار دولتم سیاست ما برقراری توازن در عرصه سیاست خارجی بود. بهبود روابط کنونی ایران و آمریکا ناشی از تدبیر و ایستادگی ملت ایران، رهبری، ریاست جمهوری و سایر مسئولان ایران است که البته از آن خرسند هستیم.
زمانی که ایران با آمریکا مشکلات زیادی در روابط داشت، رابطه ما با ایران خوب بود البته با آمریکا، هند و پاکستان هم دوست بوده و می‌خواهیم دوست بمانیم.
با عربستان سعودی، ترکیه، روسیه، چین و سایر کشورها روابط گسترده‌ای داشتیم. از روز اول آغاز به کار دولتم اعلام کردم که سیاست افغانستان باید کثیرالمحوری، برادری و دوستی باشد که این موضوع هم به سود افغانستان و هم به سود تمام کشورهای منطقه بود.
فارس: مذاکرات چهارجانبه در جریان است. نظر شما درباره این مذاکرات صلح چیست؟ تا چه اندازه دخیل کردن ایران و روسیه و استفاده از ظرفیت‌های این 2 قدرت منطقه‌ای را به نفع مذاکرات صلح می‌دانید؟
کرزی: اگر مشکل عدم صلح در افغانستان موضوعی داخلی به حساب می‌آید خود ما باید با یکدیگر به گفت‌وگو نشسته و این موضع را حل و فصل کنیم در حالی که به نظر می‌رسد که مشکل افغانستان مشکلی خارجی است که منافع دخیل کشورهای دیگر باعث شده تا ما در آن بسوزیم.
مذاکرات صلح افغانستان در حال حاضر با ابعاد وسیع و با مدیریت کشورهای خارجی در جریان است. پاکستان، چین و آمریکا در مذاکرات فعلی دخیل هستند و تلاش می‌کنند تا برای افغانستان صلح بیاورند، اما برای اینکه روند صلح نتیجه بهتری داشته باشد، بهتر است ایران، هند و روسیه که 3 کشور مهم منطقه و همسایه افغانستان هستند، در مذاکرات صلح دخیل شده و در آن نقش آفرینی کنند..
فارس: سیاست افغانستان در قبال جمهوری اسلامی ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا داشتن رابطه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی افغانستان با ایران منافعی را برای ما دارد؟
کرزی: ایران دوست و همسایه دیرین افغانستان است که زبان، فرهنگ، دین، خوی و خصلت مشترک با آن داریم که در طول چند سال گذشته به ویژه 14 سال اخیر، روابط حسنه‌ای با کابل داشته است. جمهوری اسلامی ایران درایت و برادری خوبی در برابر افغانستان از خود نشان داده که از این بابت از آنها سپاسگزاریم.
فارس: علت کندی قراردادها، پروژه‌ها و تفاهم‌نامه اقتصادی و توسعه‌ای بین ایران و افغانستان در زمینه برخی زیرساخت مانند پروژه راه آهن هرات و سرمایه‌گذاری مشترک در حوزه صنایع پتروشیمی، نفت و گاز و همچنین استخراج معادن چییست؟
کرزی: ایران تا حد توان خود به بازسازی افغانستان کمک کرده که از این بابت از آنها ممنون هستیم این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران با تحریم‌های ظالمانه کشورهای غربی به‌ویژه آمریکا روبرو بوده است.
با توافق هسته‌ای اخیر آمریکا و ایران تحریم‌های تهران در حال رفع شدن است که با این کار امکانات بهتری نصیب ایران خواهد شود از سوی دیگر سرمایه‌گذاری ایران در خارج از مرزها سهل‌تر شده و زمینه سرمایه‌گذاری خارجی‌ها در ایران فراهم می‌شود. امیدوارم از فرصت بوجود آمده رفع تحریم‌های ایران منافعی خوبی هم نصیب ایران شود.
فارس: نقش پاکستان در صلح و امنیت افغانستان به خصوص در زمینه رُشد اقتصادی و فرهنگی چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا رویکرد دولت وحدت ملی نسبت به پاکستان را می‌پسندید؟
کرزی: پاکستان هم مانند ایران یکی دیگر از همسایه‌های ماست و مجبوریم با آنها هم زندگی داشته باشیم. جمهوری اسلامی ایران روابط دوستانه خوبی با افغانستان داشته و بسیار با درایت و کفایت نشان داده است لذا امیدوارم پاکستان نیز اینگونه رفتار کند.
پاکستان هیچگاه نمی‌تواند از طریق ترویج افراطی‌گری و ارسال تروریسم، افغانستان را تحت سلطه خود درآورد در حالی که افغانستان حاضر است با پاکستان صلح‌طلب و دارای حُسن‌نیت بهترین، وسیع‌ترین و کامل‌ترین رابطه را با آن برقرار و حتی آنرا توسعه دهد.
ما از ملت پاکستان به دلیل همکاری‌هایی که با ملت افغانستان‌ها داشته سپاسگزاریم ضمن اینکه به اسلام‌آباد و به‌ویژه دستگاه اطلاعاتی پاکستان پیام می‌دهیم که مسیر صلح و دوستی با افغانستان در پیش بگیرد اقداماتی نظیر ترور و افراطی‌گری را رها کند.
فارس: پرویز مشرف رئیس جمهور اسبق پاکستان یکی از جدی‌ترین منتقدان شما معتقد است که نزدیکی شما با هند دلیل اصلی به نتیجه نرسیدن مذاکرات صلح بوده است، آیا شما همچنان معتقد به همکاری دهلی‌نو با کابل هستید؟
کرزی: کاملاً. افغانستان مستقل باید دارای روابط مستقلی باشد.
