«هرچه قدر که می خواهد باشد...» این پاسخ رئیس دولت درباره میزان پول هایی است که پس از اجرای برجام آزاد شده است؛ پول هایی که هنوز کسی رنگش را هم ندیده است.
این روزها نه نمایندگان مجلس می دانند که پول های آزاد شده ایران پس از توافق هسته ای دقیقا چند میلیارد دلار است نه حتی خود دولتی ها از رقم دقیق آن خبر دارند.
حتی رئیس جمهور شب گذشته در گفت و گوی تلویزیونی خود در برابر یک سوال روشن، جوابی داد که برای برخی مبهم بود؛ وی گفت: «گفته نشود که پول ما صد میلیارد یا بیشتر یا کمتر است هر چقدر که می‌خواهد باشد به هر حال هر چقدر که بوده این پول‌ها آزاد شده و ما اصلاً از این پول‌ها نمی‌خواهیم استفاده کنیم»
افکار عمومی اما هنوز ارقام میلیاردی که در زمان مذاکرات هسته ای، درباره پول های بلوکه شده ایران که از سوی دولتی ها عنوان می شد را از خاطر نبرده اند؛ ارقامی که این روزها با اظهارنظرهای متناقض همان مسئولان دولتی دیگر کسی را به گشایش اقتصادی پس از آزاد شدن این پول ها، امیدوار نمی کند.
برخی اما هنوز می خواهند بدانند که بالاخره چقدر دلار بعد از اجرای برجام به خزانه دولت رسیده و سوال مهم تر اینکه رقم دقیق این پول های آزاد شده چقدر بوده و قرار است در کجا هزینه شود؛ سوالاتی که در آستانه انتخابات نگرانی هایی را در افکار عمومی پیرامون محل هزینه کرد پول های آزاد شده، ایجاد کرده است.
اظهار نظرهای متناقض، تنها پاسخ دولتی ها به سوالات متعدد درباره سرنوشت پول های آزاد شده ایران پس از برجام است؛ پاسخ هایی که هنوز هیچ کس را قانع نکرده است.
تناقض های میلیاردی دولتی ها؛ «نوبخت 100 میلیاردی؛ سیف 32 میلیاردی!»
آقای معاون روی صندلی برنامه «از تهران» شبکه العالم نشسته و درباره برجام و تعامل ایران با جهان پس از توافق هسته ای صحبت می کند؛ اولین سوال مجری اما درباره پول هایی است که ایران پس از برجام قرار است بدست بیاورد.
نوبخت از یک رقم جدید درباره دارایی های آزاد شده ایران رونمایی می کند؛ معاون روحانی می گوید که «چیزی که مربوط به این مرحله بود، افزون بر صد میلیارد دلار است اما آن چیزی که سهم دولت از این مرحله بود، در حد 6 تا 7 میلیون دلار است، ولی اموال متعلق به بانک مرکزی و صندوق توسعه ملی زیاد است»
این آمار جدید نوبخت از پول های بلوکه شده ایران که پس از برجام آزاد شده، سریعا به تیتر یک روزنامه رسمی دولت تبدیل شد؛ روزنامه ایران در تیتری درشت از اظهارات نوبخت نوشت: «100 میلیارد دلار از دارایی ایران آزاد شد»
اما تنها دو روز پس از رونمایی نوبخت از رقم 100 میلیارد دلاری پول های آزاد شده ایران پس از برجام، ولی‌الله سیف رئیس کل بانک مرکزی رقم میلیاردی دیگری را اعلام کرد که فاصله زیادی با رقم 100 میلیارد دلاری نوبخت داشت.
سیف که پیش از این گفته بود که دارایی‌های آزاد شده ایران 32 میلیارد دلار است، در حاشیه جلسه شورای مدیران ارشد بانک مرکزی با معاون اول رئیس جمهور درباره درباره رقم 100 میلیارد دلاری که از سوی نوبخت اعلام شد و تناقض آن با رقم 32 میلیاردی اعلام شده از سوی خود، گفت: «32 میلیارد دلاری که من از آن سخن گفته‌ام منابعی است که اکنون آزاد شده و در اختیار ما قرار دارد.»
توضیحات دولت اما چیزی از تناقض‌ها در اعلام مبلغ دارایی‌های آزاد شده ایران کم نکرد و حتی پاسخ روشنی به این مساله نداد که بالاخره سخنگوی دولت رقم 100 میلیارد دلار را با استناد به کدام اطلاعات پولی و مالی (که قطعا بانک مرکزی باید از آن مطلع باشد) بیان کرده است.
اظهارات سیف و نوبخت اما در یک نکته مشترک بود و آن اینکه تنها حدود «6 میلیارد دلار» از این دارایی‌ها به دولت تعلق دارد؛ نکته ای که تلاش می شود در تبلیغات رسانه ای و تیترهای درشت روزنامه های حامی دولت برای نشان دادن دستاوردهای پسابرجام، به صورت کم‌رنگ بیان می شود.
پول های آزاد شده؛ از بزرگ نمایی قبل از برجام تا «بی‌اهمیتی» پس از برجام
رئیس جمهور در مقابل دوربین رسانه ملی نشسته و افکار عمومی منتظر است تا روحانی برنامه های دولت برای سرمایه هایی که پس از برجام، وارد کشور می شود توضیح دهد.
پاسخ روحانی اما درباره پول های بلوکه شده ای که پس از برجام آزاد شد، آن چیزی نبود که مردم انتظار آنرا داشتند؛ رئیس جمهور می گفت که کسی درباره میزان پول های بلوکه شده حرف نزند چون این پول های هر چقدر که بوده آزاد شده است!
اما چند ماه قبل و زمانی که توافق هسته ای میان ایران و کشورهای 5+1 نهایی شد، روحانی منعی برای اظهارنظر مسئولان درباره پول هایی که قرار است بعد از توافق هسته ای آزاد شود، نگذاشته بود.
استاندار تهران اولین مسئول دولتی بود که قبل از توافق وین درباره میزان پول‌های بلوکه شده ایران در خارج از کشور اظهار نظر کرده و 24 خرداد سال جاری گفته بود: «180 میلیارد دلار از پول های کشور در خارج بلوکه شده است و از آنجا که امکان جابجایی پول نداریم کالاها را 15 تا 20 درصد گران‌تر می‌خریم.»
محمد رضا سیف رئیس کل بانک مرکزی همان زمان هم بر روی رقمی که این روزها روی آن تاکید می کند پافشاری می کرد؛ «23 میلیارد دلار تمام پول بلوکه شده بانک مرکزی در خارج است.»
محمد باقر نوبخت سخنگوی دولت نیز در آن زمان تقریبا همین رقم را تائید می‌کند ولی درباره سرنوشت آن با رئیس کل بانک مرکزی به اختلاف می‌خورد.
در همان تیرماه سال جاری نیز در میان ارقام مختلف اعلام شده از سوی دولتی ها درباره میزان پول هایی بلوکه شده ایران در خارج یک سوال جدی برای افکار عمومی ایجاد شد؛ «بالاخره رقم پول های بلوکه شده ایران در خارج چقدر است؟»
علی طیب نیا وزیر اقتصاد دولت درباره پول‌های بلوکه شده ایران در خارج و مطرح شدن رقم‌های مختلف در این خصوص از 25 میلیارد دلار تا 175میلیارد دلار، گفت: «علت اصلی تفاوت در ارقام و اعداد به تعاریف مختلف افراد از این پول‌ها است. ذخایر ما در خارج از کشور ممکن است نزدیک به 100 میلیارد دلار باشد.»
رقمی که در آن زمان طیب نیا آنرا «ممکن» می خواند، امروز همان پولی است که نوبخت تاکید دارد که بعد از برجام آزاد شده است؛ اما سوالی که در این میان وجود دارد این است که اگر دولت به قطعیت رسیده که مبلغ دارایی‌های آزاد شده ایران پس از برجام چقدر است، چرا آنرا رسما به جامعه و یا حتی نمایندگان مجلس اعلام نمی‌کند.
برخی درباره این پنهان کاری های دولت نظر دیگری دارند؛ آنها فکر می‌کنند دولت مبلغ دقیق دارایی های آزاد شده را می داند و به دلایلی مانند بهره برداری تبلیغاتی، قصد ندارد رقم دقیق این پول‌ها را اعلام کند.
البته در این میان عده‌ای دیگر معتقدند که رقم خالص پول‌هایی که در نهایت به دست دولت می‌رسد بسیار کمتر از آن چیزی است که در تبلیغات دولتی‌ها و رسانه‌های حامی دولت گفته می‌شود.
آیا دولت «برجام بازی» با روان مردم را تمام می کند؟
دولتمردان یازدهم بعد از استقرار در پاستور مذاکرات هسته ای را با هدف برداشته شدن تحریم‌ها و ورود سرمایه گذاران خارجی به کشور آغاز کردند.
شاه بیت اصلی دولتی ها در دفاع از مذاکرات هسته ای رفع تحریم ها، شامل آزاد شدن پول های بلوکه شده ایران و امکان جذب سرمایه گذاری خارجی شده بود؛ وعده ای که از همان ماه های ابتدایی مذاکرات هسته و توافق ابتدایی در ژنو، یکی از دستاوردهای بزرگ دولت یازدهم عنوان می شد.
مردم اما این روزها هنوز منتظر تاثیرگذاری این پول های آزاد شده بر زندگی شان هستند؛ انتظاری که رئیس جمهور در مصاحبه تلویزیونی اش آنرا با ابهام جدی مواجه کرد و تلویحا از عدم تاثیر این پول ها بر معیشت مردم سخن گفت.
دولتی ها اما هنوز از میلیاردها دلاری صحبت می کنند که برجام عاید کشور کرده است و شاید هیچ کدام در میان این رقم های میلیاردی فشار روانی ایجاد شده برای مردم، زیر بار گرانی را حس نمی کنند.
حال باید دید در روزها و هفته‌های آینده بازهم سر و کله رقم های میلیاردی از پول های آزاد شده ایران پس از برجام در ادبیات دولتی ها پیدا می شود یا اینکه یاران روحانی به توصیه وی عمل کرده و دیگر «حرفی از رقم پول های آزاد شده نمی زنند!»
