نیکلاس برنز که اکنون استاد مدرسه عالی کندی در دانشگاه هاروارد است، در روزنامه نیویورکتایمز نوشت: توافق تاریخی هستهای به دست آمد و اینک آمریکا باید سیاست متوازن «تعامل» و «بازدارندگی» را توأمان در قبال ایران در پیش گیرد. رویدادهای مهم روزهای اخیر بیانگر نقطه عطفی مهم در تاریخ معاصر خاورمیانه است.
اجرای توافق هستهای، حذف تحریمها و تبادل زندانیان، واقعهای است نادر و امیدوارکننده هم برای واشنگتن و هم برای تهران، اما این فراز از بحث، جای تأمل دارد. ایران همچنان دشمن قوی آمریکا تقریبا در تمام ستیزهها در سراسر خاورمیانه است.
اینک در این مقطع حساس، رئیسجمهور «اوباما» و فرد جانشین او در «کاخسفید» به محک آزمون گذارده خواهند شد آیا میتوانند تعادلی صحیح میان همکاری بر سر موضوع هستهای و مهار ایران در منطقه ایجاد کنند! توافق هستهای در تمامی ابعاد، حامل آثار و پیامدهایی فوقالعاده حائز اهمیت است.
وی میافزاید: به رغم همه مخالفتهای کنگره با توافق هستهای ایران، انصافا این توافق امنیت آمریکا را بیش از پیش تضمین میکند. برنامه هستهای ایران به مدت 10 تا 15 سال متوقف خواهد شد. تاسیسات تولید پلوتونیوم و غنیسازی اورانیوم ایران در ابعادی وسیع از کار میافتد. بخش اعظم اورانیوم غنی شده ایران به خارج ازکشور منتقل شده است و تهران به دقت زیر نظر نظارت و بازرسی بینالمللی قرار خواهد داشت.
برنز ادامه میدهد؛ نظر به مداخلههای نظامی آمریکا در افغانستان و عراق، اوباما ضمن در اولویت قرار دادن دیپلماسی، یکبار دیگر رهبری آمریکا در جهان را به اثبات رساند و تعریف مجدد کرد، به شیوهای سازندهتر و واقعیتر. بر مبنای همین واقعیات بود که من یک دهه قبل در دولت «بوش» در مذاکرات برای تحریم ایران ایفای نقش کردم. تمام آن تلاشها امروز به ثمر نشسته است.
اینک در این مقطع، اضطراریترین چالش تعامل دو دولت با یکدیگر است. کری و ظریف سنگ بنای این تعامل را گذاشتند. ظریف یک تحصیلکرده آمریکاست و مورد حمایت رئیسجمهور میانهروی ایران «حسن روحانی» است. اما در ایران، قدرت اصلی در دستان رهبر عالی ایران آیتالله «علی خامنهای» است. یک اریکه قدرت رفیع و دست نیافتنی که عمیقا نسبت به آمریکا بیاعتماد و بدبین است.
نیویورک تایمز خاطر نشان میکند: اعمال قدرت سپاه بر استراتژی امنیت ملی ایران آشکار گشت. به دنبال اعلام توافق هستهای، ایران در هفتههای اخیر موشکهای بالستیک خود را آزمایش کرد و عملا به مبارزه با قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل برخاست. ایران ضمن آن، در ایام اخیر راکتهایی را به اطراف کشتیهای جنگی آمریکا در «تنگه هرمز» شلیک کرد. ایران هفته گذشته هم اقدام تحریکآمیز دیگری به انجام رساند و ملوانان آمریکایی را بازداشت کرد و به این هم اکتفا نکرد و با یک عمل توهینآمیز، از دستگیری این ملوانان در حالت بسته بودن دستهایشان فیلم ویدیویی تهیه کرد و عامدانه آن را منتشر کرد. وانگهی رفتارهای ایران در سایر وادیها در خاورمیانه کما فیالسابق جاری است. «سپاه پاسداران» همچنان با قوت تمام و لاینقطع و دامنهدار به پشتیبانی و هدایت «حوثیها» در یمن، «حزبالله» در لبنان و رژیم «بشار اسد» در سوریه ادامه میدهد.
برنز تصریح میکند: تعامل با این اردوگاههای دشمن، یک چالش بزرگ خواهد بود. اوباما باید جلوی ایران را بگیرد. او استارت این کار را با تحریمهای جدید زد. یک چیز روشن است: آمریکا امسال و سال آینده با چالش استراتژیک مهمی از جانب ایران روبهرو خواهد بود. نظر به حفظ منافع درازمدت این توافق تاریخی، آمریکا باید در سیاست دو شعبه خود در قبال ایران شامل «تعامل» و «بازدارندگی» نوعی تعادل ایجاد کند.