این در حالی است که رئیس اتحادیه مشاوران املاک با بیان اینکه بخش مسکن از رکود خارج نشده، تاکید کرد: رکود همچنان بر بخش مسکن حاکم است و اگر چه تعداد معاملات در دی و آذر نسبت به آبان تا حدودی افزایش یافته اما بخش مسکن همچنان از رکود خارج نشده است.حسام عقبایی اضافه کرد: دولت برای کمک به پایان رکود بخش مسکن باید در سیاست های پولی بانک ها تجدید نظر و سیستم بانکداری را اصلاح کند. بانک ها نباید بنگاه داری کنند، پولهایی که بانک ها صرف فعالیت های تجاری میکنند باید به چرخه تولید بازگردد.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک تولید مسکن استیجاری را از دیگر راهکارهایی دانست که میتواند به حل مشکل مسکن کمک کند و تصریح کرد:راهکار دیگر مدیریت زمین است، زیرا 70 تا 90 درصد قیمت مسکن به قیمت زمین بر می گردد. عقبایی تاکید کرد:اگر دولت با همکاری نهادهای مرتبط مانند وزارت راه و شهرسازی، بنیاد مسکن، شهرداری ها و سایر نهادهای ذی ربط اقدام به حل مشکل زمین کرده و زمین را در اختیار انبوه سازان و تولید کنندگان قرار دهد آنگاه قیمت مسکن 40 تا 50 درصد کاهش خواهد یافت.
وی خاطرنشان کرد:البته این مسئله نیاز به برنامه ریزی و تعیین گروه های هدف و تهیه سازوکارهای لازم دارد تا از مسیر اصلی خود منحرف نشود.
حسام عقبایی در ادامه با بیان اینکه پرداخت تسهیلات 60 و 80 میلیون تومانی تاثیر مستقیمی برای خروج از رکود نداشته است، گفت: طرح پیشنهادی انبوه سازان برای خروج از رکود نیز به دلیل کارمزد بالایی که بانک ها پیشنهاد دادند وارد مرحله اجرایی نشده است.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک افزود:در هیچ کجای دنیا چنین نرخ کارمزدی ،5درصد مرسوم نیست بنابراین سیاست های فعلی بانک ها نه تنها به خانه دار شدن مردم کمکی نمی کند بلکه هزینههایی نیز به آنها تحمیل می کند.
خروج از رکود با تسهیلات فعلی ممکن نیست
یک کارشناس مسکن نیز مهمترین مولفه برای خروج از رکود مسکن را افزایش توان متقاضیان دانست که با تسهیلات بانکی فعلی میسر نیست.
شهریار شقاقی اظهار کرد: بانک مسکن 80میلیون تومان وام مسکن میدهد که با این پول در تهران هیچ ملکی نمیتوان خرید. در شهرستانها نیز خریداران باید به اندازه همین مبلغ پول داشته باشند تا بتوانند یک واحد مسکونی خریداری کنند؛ حال آنکه خیلی از مردم حتی 10 میلیون تومان هم ندارند.
وی افزود: اقشار ضعیف که حقوقشان کمتر از یک میلیون تومان است نیازمند مسکن هستند؛ درحالی که با این حقوق نمیتوانند از عهده اقساط ماهانه بیش از یک میلیون تومانی وامهای 60 و 80 میلیون تومانی با بهرههای بالا بر بیایند. به همین دلیل دولت باید تسهیلات را با بهرههای پایین و متناسب با سطح درآمد اقشار مختلف جامعه اختصاص دهد.
این کارشناس مسکن با اشاره به پرداخت تسهیلات در کشورهای توسعه یافته خاطرنشان کرد: در آمریکا کسی دوست ندارد مسکن بخرد چون اقساط خرید مسکن از اجاره بها بیشتر است. این در شرایطی است که در آنجا مسکن کالایی سرمایهای محسوب نمیشود ولی مسکن در کشور ما عاملی اقتصادی و درآمدزاست.
شقاقی، برخی رفتارهای اقتصادی در ایران را نامطلوب خواند و گفت: چیزی به نام تقاضا در مناسبات اقتصادی ما جایگاه ندارد و همه چیز احساسی است. اقتصاد مسکن نیز بیش از آنکه رقابتی باشد، از رفتارهای ذهنی و تورم عمومی تبعیت میکند.
وی ادامه داد: بسیاری واحدهای خالی رویدست مالکان مانده اما حاضر به فروش نیستند چون ذهنیت درآمدزایی به افراد اجازه چنین کاری نمیدهد. آنقدر ملک را نگه میدارند تا با قیمت مدنظر خودشان آن را بفروشند غافل از آنکه حباب قیمت مسکن طی مدت انتظار، تخلیه میشود. این همان تاثیر فرهنگ بر اقتصاد است.
این کارشناس مسکن با بیان اینکه بهتراست دولت شرایطی را فراهم کند که عرضه و تقاضا حرف اول را در بازار بزند، گفت: برای اقشار کمدرآمد میتوان از مدل کشورهای موفق استفاده کرد که وامهای مبلغ بالا و طولانی مدت پرداخت میکنند. به این ترتیب مردم در مدل اجاره به شرط تملیک، مستاجر بانک میشوند که تا زمان تسویه حق خرید و فروش ندارند. قراردادها هم در این مدل قابل انعطاف است و هر زمان که توان متقاضی افزایش یافت به بانک اطلاع میدهد تا طول مدت بازپرداخت را کم کند.
آخوندی :مردم پس انداز کنند
در همین حال وزیر راه وشهرسازی معتقد است : تنها راهکار رونق بخش مسکن پس انداز مردم و تعهد بانکها به پرداخت تسهیلات خرید مسکن است. در دهه 70 بیش از ۳ میلیون نفر برای تسهیلات مسکن پس انداز کردند اما برخی آمدند و گفتند ۵۰۰ هزار تومان پول بدهید تا ما به شما مسکن بدهیم که این موجب تورم در بخش مسکن شد.
آخوندی با بیان اینکه مداخله بیش از حد دولت در بخش مسکن نادرست بود، اظهارداشت: قیمت آپارتمان در ۸ ساله دولت گذشته بیش از ۹ برابر افزایش یافت در حالی که در دو سال و نیم گذشته قیمت مسکن کاهش یافته و این بخش در حال خروج از رکود است.
وی ادامه داد: از یک سال گذشته که پس انداز مسکن در بانکها آغاز شده است، تاکنون ۳۰ هزار نفر در مجموع مبلغ ۵۶۰ میلیارد تومان پس انداز کرده اند، ضمن اینکه بانکها در ازای هر 6 ماه یک برابر مبلغ پس انداز را تسهیلات می دهند. به عنوان نمونه اگر فردی ۴۰ میلیون تومان در بانکها پس انداز کند، پس از یکسال ۸۰ میلیون تومان تسهیلات دریافت می کند.
آخوندی در پاسخ به اینکه ۸۰ میلیون تومان تسهیلات مسکن پاسخگوی نیازمندان مسکن در شهر تهران نیست، خاطرنشان کرد: در حالی که ظرفیت شهر تهران ۵ میلیون نفر است، اکنون ۸ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر در تهران ساکن هستند، این در حالی است که تراکم جمعیت در سواحل کشور8/4 نفر در کیلومتر مربع است. در همه دنیا بیشترین تراکم جمعیت در سواحل دریاست اما در ایران برعکس است. سیاست دولت تقسیم جمعیت به طور میانگین در کل کشور است.