تهران قطب هوانوردی بین المللی می‌شود؟

 نشریه آمریکایی دیلی بیست طی گزارشی نوشت: ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نزدیک به 4 دهه تحت تحریم بوده است. اکنون بعد از لغو تحریم های هسته ای، این سوال مطرح است که آیا اکنون برای اینکه ایرانی ها بتوانند به نحوی واقعا موثر وارد صنعت هوانوردی شوند، دیر شده است؟

بر اساس این گزارش در حالی که ایران در طی سال های گذشته تحت تحریم های غرب بوده، یک کشور عربی از این فرصت استفاده کرده و موقعیت تبدیل شدن به قطب هوانوردی بین المللی را که می توانست متعلق به ایران باشد از آن خود کرده است.

شرکت های هواپیمایی در دهه 1960 میلادی اولین نسل از جت های بین قاره ای را به کار گرفتند. این موضوع سفرهای هوایی را متحول کرد. این تغییر به ویژه از آن جهت در یاد مانده است که این تغییر سرعت پروازهای تجاری را دو برابر کرد و زمان سفر بین قاره ها را به نصف رساند.

از همان زمان، تهران همواره به عنوان یک مکان مطلوب در مسیرهای هوایی است که اروپا، خاورمیانه و آسیا را به هم مرتبط می کند. در نقشه مسیرهای شرکت پان آمریکن از زمان اولین توسعه اش در زمان بعد از جنگ جهانی دوم شهرهایی که بیشتر از همه ترجیح داده می شدند، لندن، فرانکفورت، رم، استانبول، تهران، دهلی، بانکوک، هنگ کنگ و توکیو بودند.

با توجه به مرکزیت جغرافیایی تهران، وجود یک فرودگاه در این شهر می توانست آن را به محور یک شبکه بین المللی تبدیل کند، بدون اینکه خود تهران مقصد باشد. از جهت موقعیت جغرافیایی، تهران شبیه قطب هایی نظیر آتلانتا، بالتیمور و شیکاگوی آمریکاست.

شبکه مسیرهای بین المللی توسط شرکت پان آمریکن بعد از جنگ جهانی دوم ایجاد شد و سپس توسط سایر شرکت های بین المللی برای دهه ها بدون چالش باقی ماند. اما این مسیر در سال 1985 به چالش کشیده شد، یعنی زمانی که تیم کلارک رئیس برنامه ریزی ایجاد یک ایرلاین جدید به نام امیریتس مستقر در دوبی شد.

کلارک اهمیت موقعیت جغرافیایی دوبی در میانه مسیر بین اروپا و آسیا  و موقعیت مناسبش برای ارتباطات با آفریقا را پررنگ ساخت. وی می دانست که مسیرهای طولانی بین قاره ها دلیل اصلی توقف مسافران در قطب های مهمی نظیر لندن، پاریس و فرنکفورت است. از این رو وی تصمیم گرفت دوبی را به یک محل فرود بین مسیر در میانه سفرهای میان قاره ای تبدیل کند و اینگونه بود که فرودگاه بین المللی دوبی متولد شد.

امروز دوبی شلوغ ترین فرودگاه جهان برای پروازهای بین المللی است. در سال 1990، فرودگاه دوبی 4.3 میلیون مسافر را جابجا کرد، در حالی که این رقم در سال 2015 به بیش از 70 میلیون رسید.

اگر ایران تحت تحریم های غرب قرار نمی گرفت، تهران می توانست امروز در جایگاهی قرار بگیرد که دوبی قرار دارد. از نظر جغرافیایی، تهران حتی در مکانی بهتر از دوبی قرار گرفته و در منطقه ای شمالی تر، نزدیکی بیشتری به کوریدورهای هوایی بین المللی سنتی بین اروپاو  آسیا دارد. تهران همچنین پتانسیل بیشتری نسبت به یک توقف کوتاه در یک منطقه صحرایی (دوبی) دارد. این شهر پایتخت کشوری با مناطق گردشگری جذاب و باستانی است.

در زمینه پروازهای بین المللی، ایران ایر این فرصت را دارد که با برقراری پروازهایی به مقصد کالیفرنیا، کانادا و اروپا، بازار خوبی برای خود در بین ایرانیان مقیم خارج از کشور جذب کند.

صنعت هوانوردی می تواند در سال های آینده به عرصه رقابت جدیدی بین ایران و کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس تبدیل شود.