این پیامی است که نهتنها آدمها را تشویق میکند حریم خصوصی دیگران را به بهانه شک و تردید نقض کند، که آدمها را به هک کردن برنامههای موبایلی و اقدامات عجیب و غریب جاسوسی هم، که اساساً کار یک شهروند معمولی نیست، تشویق میکنند. پیامی مثل این یکی: «در چهار دقیقه صد درصد تضمینی به موبایل و تمامی اطلاعات فردی که به او مشکوکید، به آسانی و از راه دور دسترسی پیدا کنید. هک موبایل و تلگرام با فیلم آموزشی.»
قدیمها هر کسی این شک و تردیدها به جانش میافتاد، خودش ماشین میگرفت و سعی میکرد سر از کار همسر، فرزند یا هر کسی که به او شک دارد دربیاورد؛ یک جور مخفی و بدون اینکه کسی بفهمد. با گذشت زمان و مدرنتر شدن، دیدیم آدمهایی را که سراغ کارآگاههای خصوصی میرفتند و با پرداخت مبلغی از او میخواستند تا ته و توی قضیه را برایشان دربیاورد. این روزها اما انگار شیوههای مدرنتر و عجیب و غریبتری باب شده است.
به چندتا از این سایتها سر میزنم؛ جستوجوی آنها چندان سخت نیست. فقط کافی است در موتور جستوجوی گوگل بنویسید: هک کردن موبایل، تلگرام یا هر اپلیکیشن دیگری، تا صدها سایت فوری برایتان باز شود. سایتهایی که با هزینهای اندک به شما نرم افزارهایی را معرفی میکنند که تشویقتان میکند موبایل هر کسی را که دوست دارید هک کنید. حالا چقدر ادعاهای این سایتها درست است، جای بحث جدی دارد اما به نظر میرسد با توجه به تعددشان و پیامهای تبلغاتی انبوهی که میفرستند، مشتری کمی نداشته باشند.
«هک و کنترل نامحسوس تلگرام بدون نیاز به نصب بر گوشی قربانی.» این یک نمونه از تبلیغاتی است که در یکی از این سایتها درج شده و جالبتر آنکه در خود آگهی نیز از هکشونده به عنوان قربانی نام برده شده است. در ادامه تبلیغ، نرمافزاری هفت هزار تومانی دیده میشود که به هککننده اجازه میدهد بعد از پرداخت مبلغ به صورت اینترنتی، آموزش گام به گام نصب را هم بیاموزد. امتحان این نرم افزار و اینکه نصبش ولو برای امتحان و سر در آوردن برای نوشتن گزارش هم باشد، با توجه به بلایی که ممکن است احتمالاً بر سر سیستم و موبایل بیاورد، نمیارزد.
یک جای دیگر هزینه هک کردن موبایل کسی که به او مشکوک هستید، 39 هزار تومان عنوان شده که البته تا 9 هزار تومان هم تخفیف دارد. برخی جاها هم که خواستهاند خود را تا حد زیادی قانونی جلوه دهند، نوشتهاند این نرمافزارها فقط برای نظارت والدین بر موبایل فرزندانشان ارائه شدهاند و استفاده غیرقانونی از آنها به عرضهکننده هیچ ارتباطی ندارد. در بعضی از این تبلیغات عجیب و غریب هم امکانات بیشتر نرمافزارها و خدماتشان معرفی شده، مانند اینکه «میتوانید پیامهای رد و بدل شده بین قربانی و دیگران را ثانیه به ثانیه ببینید.» حتی یکی از این سایتها ادعا کرده که اگر به گوشی قربانی دسترسی ندارید باز هم میتوانید به اطلاعاتش دسترسی پیدا کنید.
همه این ادعاها در حالی مطرح میشود که یکی از مؤسسان تلگرام چندی پیش گفت اگر کسی بتواند رمز تلگرام را بشکند 200 هزار دلار جایزه خواهد برد؛ جایزهای که گفته میشود تاکنون کسی موفق به بردنش نشده است.
بهروز انوری، کارشناس آیتی در اینباره به روزنامه ایران میگوید: «این روش هک نیست بلکه هوک است و کاملاً قلابی است که خود متقاضی هک را گرفتار میکند. یعنی شخصی که از روی زرنگی میخواهد شخص دیگری را به دام بیندازد، اول خودش قربانی میشود. این روزها هک کردن اینستاگرام آدمها هم باب شده اما با این برنامهها اولین کسی که به دام میافتد، خود اقدامکننده است. این فکر خیلی سادهانگارانه است که خیال کنیم سیستمهای پیچیده را به این شکل بتوانیم رمزگشایی کنیم.»
به گفته این کارشناس مسائل اینترنت، این اتفاق معمولاً برای سیستمهای اندروید که منبع باز دارند میافتد، آنها از مهندسی معکوس استفاده میکنند و اطلاعات شخصی آدمها را هک میکنند، اما سیستمی مثل تلگرام همه اطلاعات را رمزگذاری میکند و در اختیار فضای ابری قرار میدهد؛ یعنی همه اطلاعات کد میشوند و بعد توسط سِرور باز میشود. بنابراین با این نرمافزارها اول اطلاعات شخصی خودتان و برخی دیگر از دوستانتان هک میشود، یعنی اول خود تقاضاکننده قربانی و مورد سوءاستفاده واقع میشود.
اما هر چقدر بیشتر در فضای مجازی میگردی، بیشتر میفهمی که چقدر راههای تجسس و کنترل افراد متنوع شدهاند یا لااقل آگهیهای رنگارنگ و متنوعی که کاربران را به این پدیده تشویق میکنند. هک موبایل، تگرام و واتساپ تنها راههای پیشنهاد شده نیستند. در همین سایتها ردیابی افراد در هر جایی که باشند با توجه به تلفن همراهشان هم پیشبینی شده است. در یکی از این آگهیها آمده «با نرمافزارهای ویژهای میتوانید موقعیت افراد را با پیامک، اینترنت و مکانیاب بفهمید.» راههایی که انواع و اقسام سرک کشیدن به حوزه خصوصی افراد را آموزش میدهند، هرچند بیشترشان قلابی و بدون پشتوانه واقعی هستند و اولین قربانی آن خود تقاضاکننده است.