ناهید فلاحیان رئیس گروه مطالعات اجتماعی و عضو هیأت علمی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در خصوص تغییر کتاب مطالعات اجتماعی پایه سوم دبستان و حذف کامل داستان خانواده آقای هاشمی از این کتاب، اظهار داشت: آن کتاب را آقای دکتر حداد عادل نوشته بودند و ما برای جایگزینی کتاب جدید از ایشان اجازه گرفتیم و حتی کتاب جدید را برایشان فرستادیم و ایشان هم کتاب جدید را تأیید نموده حتی از آن تعریف کرد و گفت «کتاب خوبی است».
وی ادامه داد: به طور کلی هر کتاب درسی عمر مفیدی دارد و با توجه به شتاب تحولات و تغییرات اجتماعی و دگرگونی نیاز‌ها، کتاب‌های درسی باید بازنگری یا تجدید تألیف شوند بر همین راستا، کتاب مطالعات سوم یعنی داستان خانواده آقای هاشمی نیز که چند دهه در این پایه تدریس شده است، مستثنی نیست، البته این کتاب یک بار در سال 82 تجدید نظر و به روز شده بود و تغییرات نیز به تأیید مولف محترم آن رسیده بود.
فلاحیان افزود: بحث خانواده آقای هاشمی، از این جنبه که به صورت داستان و تلفیقی طراحی شده بود، کار نو بود و ابتکاری بود که آقای حدادعادل به خرج داده بود و در آن زمان این ابتکار خیلی جالب بود اما چند نکته وجود داشت.
وی توضیح داد: اول اینکه چون داستانی بودن آن جذابیت داشت، اگر آقای حداد عادل می‌توانستند همین روند داستانی را در پایه‌های چهارم و پنجم دنبال کنند، بحث توالی مفاهیم رعایت می‌شد اما ایشان شاید به دلیل مشغله‌‌هایی که در امور فرهنگی، علمی و اجرایی داشتند، موضوع را در پایه‌های بعدی دنبال نکرده بود و چون راهنمای برنامه و نقشه راهی در آن زمان برای کتاب‌ها وجود نداشت، معلوم نبود در پایه بعدی ادامه مفاهیم چه می‌شد؛ از سویی بسیاری از مفاهیم داستان آقای هاشمی بدون زمینه قبلی بوده و در همان پایه نیز قطع می‌شدند.
رئیس گروه مطالعات اجتماعی اضافه کرد: نکته دیگر اینکه در داستان خانواده هاشمی، بچه‌ها بدون اینکه راجع به خود و خانواده چیزی بدانند و مهارت‌های لازم را در محیط ملموس کسب کنند یا مفهوم گذشته خود را درک کنند و بدون اینکه مفهوم توالی زمان شکل بگیرد، یک دفعه به دیدن آثار تاریخی ایران رفته بودند.
وافزود: بعضی افراد هم نقدهایی داشتند و می‌گفتند «این بچه‌ها در سفر به هیچ مکان مناسب با سن و سال خود نرفته‌اند یا درخواست نکردند که بروند؛ بازی نکردند و سریع وارد تاریخ معاصر شده بودند»؛ این بچه‌ها ناگهان و بدون مقدمات لازم وارد جریانات تاریخ معاصر انقلاب اسلامی شده بودند، بدون اینکه چیزی از خانه و مدرسه به عنوان اولین محیط های اجتماعی شدن برایشان گفته شود.
فلاحیان تصریح کرد: داستان خانواده هاشمی در زمان خودش، تکنیک‌های بسیار جالبی به کار برده بود اما به نظر من اگر بخواهیم توالی مفاهیم درسی در قالب یک داستان را در سال‌های بعد حفظ کنیم، خیلی کار سختی است یعنی یک تیم قوی باید فکر کنند، خلاقیت به خرج بدهند و داستانی طراحی کنند که البته داستان هم نباید خیلی مصنوعی باشد و توالی موضوعات مختلف تاریخی اجتماعی و محیطی را به صورت تلفیقی در پایه‌های بعدی پوشش بدهند که کار بسیار دشواری است.
وی ادامه داد: در حال حاضر در پایه سوم ابتدایی، از شناخت «خود» شروع کردیم و بعد روابط و زندگی خانوادگی و بعد محیط مدرسه و رابطه صحیح با همکلاسی‌ها و اولیای مدرسه و بعد وارد محله شدیم از محیط های نزدیک به دور؛ اما داستان آقای هاشمی از مسافرت پدر شروع می‌شد و بچه‌ها بلافاصله ایرانگردی می‌کردند و به سوی آثار تاریخی و فر هنگی کشور می‌رفتند، در صورتی که در ارتباط با خودشان، خانواده شان محله‌شان و .. تأمل نکرده بودند.
تصاویر زیر از کتاب مطالعات اجتماعی سوم دبستان در سال‌جاری انتخاب شده است:
