میدان فاطمی میدانی است در یکی از مناطق مرکزی شهر تهران و اگر تابه‌حال در مساحت این میدان قدم نگذاشته‌اید باید بگوییم این میدان در اوایل خیابان فاطمی قرار دارد، یعنی چند صد متر بعد از خیابان ولی‌عصر (عج)؛ دو بیمارستان در فاصله چند دقیقه‌ای این میدان قرارگرفته است؛ اولی بیمارستان مهر که اگر با پای پیاده طی مسیر کنید زیر 5 دقیقه به میدان فاطمی خواهید رسید و بیمارستان دیگر مرکز بهداشتی درمانی سجاد که در حاشیه این میدان است؛ در فاصله چند متری میدان...
جای بخیه‌های صدرا
هنوز ذهن جامعه درگیر پذیرفتن حادثه باورنکردنی خمینی‌شهر است، حادثه‌ای که کودک بی‌گناه برای بی‌پولی و فقر خانواده از روند درمان بازماند و داستان‌های متفاوتی از بخیه‌های صورتش نقل محافل شد. برای حادثه خمینی‌شهر یک قربانی لازم بود و وزارت بهداشت با توبیخ و تنبیه پزشک خطاکار، پرونده بخیه‌های صدرا را بست.
هرچند این اولین باری نبود که خطاهای پزشکی در حوزه‌های مختلف موجب مشکلاتی از این دست شده است، اما شاید اولین بار بود که به برکت تکنولوژی‌های نو و شبکه‌های مجازی خبر از چهاردیواری خانه صدراها پا فراتر گذاشت و بحث روز رسانه‌ها و مردم شد.
اما این اطلاع‌رسانی به کام خیلی‌ها شیرین نیامد و پس از آن مسئولان وزارت بهداشت با شیوه‌های گوناگون توپ را به زمین رسانه‌ها انداختند و با اتهام به بزرگنمایی بخیه‌های کوچک صدرا، سعی در تغییر بازی به نفع جامعه پزشکی کردند. مسئولان مختلف با ادبیات گوناگون و همه‌پسند! صورت‌مسئله را تغییر و ذهن مخاطبان را به بازی‌های سیاسی و ... منحرف کردند.
اما بعد از مدت کوتاهی دوباره به جهت همان فضاهای مجازی، خبری دست‌به‌دست می‌شود که احتمال کوتاهی در نظام سلامت کشور را تقویت می‌کند.
روایت اول؛ از زبان شاهدان عینی
حادثه تصادف میدان فاطمی از نگاه مردم و حاضران در محل بسیار تاسف برانگیز است. بنا به اظهارات شاهدان عینی« در حدود ساعت 15 عصر روز شنبه زن جوانی در اثر تصادف در مقابل بیمارستان سجاد دچار ضربه‌مغزی و خونریزی شدید شده و از شدت خونریزی زیاد در شرایط مناسبی قرار نداشت...»
این شاهد حاضر در صحنه ادامه می‌دهد:« من دراین‌بین به داخل بیمارستان مراجعه و با مسئول اورژانس بیمارستان صحبت کردم و یکی از مسئولان بیمارستان انتقال مصدوم را وظیفه آمبولانس اورژانس عنوان کرد. مردم با پلیس و اورژانس هم تماس گرفتند که بی‌نتیجه بود.»
وی می‌‌افزاید:« یکی از پرسنل بیمارستان بعد از چند دقیقه در کنار مصدوم حضور پیدا کرد که به دلیل نداشتن تخصص منتظر پزشک اورژانس شد. در نهایت بعد از آمدن پزشک، فرایند انتقال مصدوم، پس از 15 دقیقه از وقوع حادثه انجام شد.»
روایت دوم؛ سخنگوی وزارت بهداشت: روایت اول را تأیید نمی‌کنم
یک روز پس از وقوع این حادثه، حریرچی سخنگوی وزارت بهداشت، در اولین نشست خبری خود به پاک کردن صورت‌مسئله پرداخت و آب پاکی را روی دست همه منتقدان ریخت و در اولین نطق خود در اولین نشست خبری وزارت بهداشت به سوالات پاسخ داد.
وی به‌جای روشنگری در ارتباط با حادثه میدان فاطمی و آرام کردن اذهان جامعه و حداقل عذرخواهی درباره تأخیر یا نوع این خدمت‌رسانی، در کمال تعجب گفت: «بیمارستان سجاد وظیفه تشکیلاتی نداشته و تنها بر اساس وظیفه اخلاقی در صحنه حاضر شده است.» البته این صحبت سخنگو با تمامی فرضیات مردم از نظام سلامت کاملاً متفاوت است.
ایرج حریرچی در نشست خبری در پاسخ به سؤال خبرنگار فارس در رابطه با حادثه میدان فاطمی و مصدوم شدن خانمی 44 ساله بر اثر تصادف اظهار داشت: به نظرم در مورد این حادثه ابتدا باید دقت کرد که چرا این تصادف پیش‌آمده است و خودروها با چه سرعتی در حال حرکت بوده که در اثر برخورد دو ماشین خانمی 44 ساله دچار خونریزی زیاد شده است.
وی افزود: بیمارستان سجاد در حوالی محل حادثه بوده است که ساعت 14:40 دقیقه این تصادف رخ‌داده و 14:45 دقیقه با اورژانس تماس گرفته‌شده است که 7 دقیقه پس از حادثه پرسنل بیمارستان سجاد بر سر صحنه حاضر شده و تا ساعت 18:45 دقیقه در بیمارستان احیای مصدوم ادامه داشته است.
سخنگوی وزارت بهداشت با اشاره به اینکه میزان خونریزی مصدوم بسیار جدی بوده است، گفت: حاضر شدن پرسنل بیمارستان سجاد 7 دقیقه پس از حادثه زمان مناسبی بوده و رئیس بیمارستان خودش لوله‌گذاری برای مصدوم را انجام داده ولی متأسفانه بیمار فوت کرده است که این نشانه ضعف بیمارستان نیست و قصوری در کار نبوده است.
به گفته وی، بیمارستان سجاد وظیفه تشکیلاتی نداشته و تنها بر اساس وظیفه اخلاقی در صحنه حاضر شده است و 4 نفر از پرسنل بیمارستان شامل پرستار احیا و سرپرست اورژانس در محل حضور یافته‌اند.
حریرچی ادامه داد: آمبولانسی که بیمار را به بیمارستان منتقل کرده، آمبولانس بیمارستانی بوده و این مسئله را کتمان نمی‌کنیم که شاید با بیمارستان تماس گرفته‌شده و پرسنل آن پاسخ داده‌اند که ابتدا باید پلیس و اورژانس به محل حادثه برسد البته این مسئله که گفته‌شده است مصدوم یک ساعت بر زمین‌مانده را تأیید نمی‌کنم چراکه 7 دقیقه پس از حادثه بیمارستان خصوصی خدمات لازم را ارائه کرده است.
سخنگوی وزارت بهداشت تصریح کرد: اینکه گفته شود بیمارستان تا 500 متر در شعاع خود را باید تصادفات را پوشش دهد یا آماده خدمت باشد را تأیید نمی‌کنم چراکه این مسئله بر عهده اورژانس بوده و بیمارستان بر اساس وظیفه اخلاقی وارد عمل می‌شود.
روایت سوم؛ وزیر بهداشت: اصلاً چرا سراغ بقیه تصادف‌ها در کشور نمی‌روید!
اما وزیر بهداشت در توضیحاتی حادثه میدان فاطمی را این‌گونه تشریح کرد: سالانه 380 هزار نفر در کشور فوت می‌کنند و 17 هزار نفر نیز در تصادفات جان می‌دهند؛ اکنون‌که بیشترین رضایت از عملکرد سلامت کشور است چرا این موضوعات مطرح می‌شود.
وزیر بهداشت با بیان اینکه یک مهندسی پشت درج چنین مطالبی است، گفت: رسانه‌ها پاسخ دهند که چرا یک خبر به این سرعت از مرزها عبور می‌کند و به‌طور گسترده در رسانه‌های بیگانه بازتاب پیدا می‌کند. تصور من این است که 2 ماه است عملیات روانی علیه سلامت کشور راه انداخته‌اند.
هاشمی ادامه داد: گزارشی که صبح امروز به دستم رسید حاکی از این است که کادر درمانی حداکثر تلاش خود را کرده است و این فرد به علت تصادف جان خود را از دست داده حالا چرا سراغ بقیه تصادف‌ها در کشور نمی‌رویم و به این‌یک مورد می‌پردازیم.
وی خواستار برخورد مشابه رسانه‌ها میان حوزه سلامت و دیگر حوزه‌ها شد و گفت: رسانه‌ها باید همان رفتاری را که با دیگر حوزه‌ها می‌کنند با حوزه سلامت نیز انجام دهند چرا هنوز جرمی ثابت نشده نام پرستار و تصویر آن و همچنین نام بیمارستان را رسانه‌ای می‌کنید.
خودداری از کمک به مصدوم جرم است
اما در ابن باره امین صابری نیا رئیس مرکز حوادث و فوریت‌های پزشکی (اورژانس کشور) در پاسخ به این پرسش که اگر فردی در مقابل بیمارستان دولتی و یا خصوصی دچار حادثه شود آیا باید صبر کرد تا پلیس و یا اورژانس برای انتقال مصدوم بیایند؟ گفته بود: خیر، بلکه همه بیمارستان‌ها و اورژانس‌ها و حتی مراکز درمانی دولتی و یا خصوصی در شرایطی که وضعیت فرد مصدوم و یا بیمار تهدیدآمیز و خطر مرگ وجود داشته باشد باید برای انتقال چنین موردهای سریع اقدام کنند تا کار احیاء و نجات فرد صورت پذیرد.
صابری نیا با اشاره به قوانین مربوطه در این زمینه توضیحاتی داده و گفته بود: در قانون مجازات؛ خودداری از کمک به مصدومان و رفع مخاطرات جانی (مصوب 54.3.5) ماده 1 عنوان‌شده است هر کس شخص یا اشخاصی را در معرض خطر جانی مشاهده کند و بتواند با اقدام خود یا کمک طلبیدن از دیگران یا اعلام فوری به مراجع یا مقامات صلاحیت‌دار از وقوع خطر یا تشدید نتیجه آن جلوگیری کند بدون اینکه با این اقدام خطری متوجه خود او یا دیگران شود و باوجود استعداد یا دلالت اوضاع‌واحوال بر ضرورت کمک از اقدام به این امر خودداری کند به حبس تا یک سال و یا جزای نقدی محکوم خواهد شد.
روایت آخر
ماشین، تصادف، اورژانس، بیمارستان و... دست‌به‌دست هم دادند که این زن 44 ساله بر اثر شدت جراحت و عواملی که به‌زودی در بررسی‌های پزشک قانونی و دستگاه‌های نظارتی و قضایی مشخص خواهد شد، پس از گذشت ساعتی در غروب روز شنبه 28 آذر، جان خود را از دست داد.
روایات حادثه متفاوت است، از سخنگوی اورژانس تا وزیر بهداشت و... از 7 دقیقه تا 20 دقیقه زمان برای انتقال مصدوم این حادثه در اخبار مختلف آمده است.
اما نکته قابل‌تأمل جای دیگری است، اینکه چرا بیمارستان در قبال حادثه‌ای که در مقابل بیمارستان اتفاق افتاده است وظیفه قانونی ندارد و اگر واقعاً این‌چنین است نباید این قانون اصلاح شود؟ و بهتر نیست مسئولان به‌جای پاک کردن صورت‌مسئله، سریعاً قوانین را در راستای خدمت‌رسانی بهتر و سریع‌تر به مردم موظف و ترغیب کنند؟
و اینکه جای خالی اخلاق در پازل معادلات این روزها، عجیب خودنمایی می کند.
شاید همتی مضاعف برای کنترل و نظارت لازم است تا صدراها با خیال آسوده از نداشتن 150 هزار تومان نترسند و بخیه‌هایشان را تومان به تومان باز نکنند و مصدومان تصادف چشم‌انتظار وظایف و قوانین نمانند که شاید بتوانند طلوع خورشید فردا را ببیند
