به گزارش افکارخبر، یکی از ادعاهایی که پس از انتشار ارزیابی اخیر یوکیا آمانو از جانب مقام های دولتی و اعضای تیم مذاکره کننده هسته ای مطرح شده این است که این گزارش ماهیت صلح آمیز برنامه هسته ای ایران تایید کرده است.
حسین موسویان، عباس عراقچی، حمید بعیدی نژاد و علی اکبر صالحی هر یک جداگانه بر این موضوع تاکید کرده اند.
اصلی ترین تکیه گاه مقام های دولتی در این سخن استناد به دو پاراگراف از ارزیابی تازه منتشر شده آمانو است.
1- نخست به پاراگراف 85 استناد می شود که در آن گفته شده آژانس شواهدی از اینکه ابعاد احتمالی نظامی در برنامه هسته ای ایران پس از سال 2009 ادامه پیدا کرده باشد، ندارد.
2- همچنین به پاراگراف 88 استناد می شود که آژانس در آن می گوید «نشانه های معتبری از انحراف مواد هسته ای در ارتباط با ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران نیافته است».
اما واقعیت این است که هیچ کدام از این دو پاراگراف به معنی دقیق کلمه آنچه را که مدنظر آنهاست تایید نمی کند.
بی دقتی مهی که در ارزیابی مقام های دولتی وجود دارد این است که در پاراگراف 85 آژانس صرفا گفته است شواهدی از اینکه بعد نظامی برنامه هسته یا ایران –که آژانس وجود آن را تا قبل از 2009 قطعی فرض می کند- بعد از 2009 ادامه یافته باشد، در اختیار ندارد. این به هیچ وجه بدان معنا نیست که آژانس صلح آمیز بودن برنامه کنونی هسته ای ایران یا صلح آمیز بودن این برنامه از سال 2009 به بعد را تایید کرده باشد. همانطور که تعداد قابل توجهی از کارشناسان غربی از روز پنج شنبه به این سو گفته اند به محض اینکه آژانس شواهدی درباره تداوم این فعالیت ها دریافت کند، این ارزیابی می تواند تغییر کند.
وضع درباره پاراگراف 88 از این هم بدتر است. این پاراگراف مطلقا به معنای تایید صلح آمیز بودن همه کاربردهای مواد هسته ای در ایران نیست. آنچه این پاراگراف می گوید صرفا این است که از مواد هسته ای در فعالیت ها و مطالعات موسوم به PMD استفاده نشده است.
نکته مهم این است که این اعلام آژانس به هیچ وجه نکته جدیدی نیست و محمد البرادعی مدیر کل پیشین آژانس در ماه های آخر کاری خود در آژانس، عین همین موضوع را بیان کرده است اما یوکیا آمانو پس از انتخاب به عنوان مدیر کل آژانس، این عبارت را از گزارش های خود حذف کرد.
اینکه ایران از مواد هسته ای در PMD استفاده نکرده، هیچ ارتباطی به صلح آمیز بودن کاربرد مواد هسته ای در ایران ندارد بلکه حداکثر به این معناست که مواد هسته ای ایران در این فعالیت غیر صلح آمیز خاص، موسوم به PMD ، استفاده نشده است.
اما تعیین تکلیف این موضوع که اساسا مواد هسته ای ایران در ایران دارای کاربرد صلح آمیز است، امری است که مستلزم اجرای طولانی مدت پروتکل الحاقی در ایران است و در بهترین حالت در جمع بندی گسترده تری (BC: Broader conclusion) که آژانس قرار است تا 8 سال آینده درباره ماهیت برنامه هسته ای ایران ارائه کند، منعکس خواهد شد.
بنابراین، آمانو در این گزارش هیچ داوری خاصی درباره ماهیت کنونی برنامه هسته ای ایران و صلح آمیز بودن مواد و فعالیت های مرتبط با آن انجام نداده که به سود ایران باشد.
