به گزارشافکارخبر،ماجرای ورود قانونی برنج های هندی و پاکستانی به بازار و جنجال های پیرامونی آن در خاطر بیشتر ایرانیان هست. آنجا که سرانجام وجود سم هایی بیش از حد استاندارد در این برنج ها تایید و باعثورود دستگاه هایی چون سازمان استاندارد، وزارت بهداشت و سازمان تعزیرات حکومتی به ماجرا شد و سرانجام این ماجرا با اعمال محدودیت های شدید قانونی، بازرسی های گسترده و سنگین در بازار و حتی سفر به مزارع تولید برنج در این دو کشور و کنترل کیفیت از مبدأ تولید، به نوعی جمع شد و پایان یافت.
اما اکنون شاید کمتر کسی توجه داشته باشد که ماجرای چالش آلودگی در برنج، با افزایش قاچاق این محصول به نوعی دیگر در حال تکرار است. به دنبال افزایش شدید واردات برنج و در حالی که کشاورزان ایرانی در حال ضرردهی بودند، دولت واردات قانونی برنج را از آبان ماه سال گذشته ممنوع کرد، اما به گفته مقامات صنفی این ممنوعیت باعثکاهش فروش تولیدکنندگان برنج خارجی به ایران نشد و آنها همچنان آمار ثابتی در این خصوص گزارش می دادند و این یعنی این که با برقراری ممنوعیت قانونی، قاچاقچیان دست به کار شده و برنج های کنترل نشده از نظر بهداشتی را به وفور وارد بازار کشور کرده اند؛ موضوعی که ممکن
است سلامت مصرف کنندگان را به نوعی دیگر به خطر بیندازد.
پیگیری جام جم در این باره و گفت وگو با مسئولان صنفی نتایج جالبی را مشخص کرد؛ این که قاچاقچیان انواعی از برنج ها را وارد می کنند که از نظر ظاهر شبیه برنج ایرانی بوده و این برنج ها در برخی شالیکوبی های متخلف در شمال کشور با برنج ایرانی مخلوط می شود؛ مخلوطی که تقریبا تشخیص آن برای مردم عادی غیرممکن است. مقامات صنفی همچنین از ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز خواستند که با قاچاق رو به رشد برنج مبارزه کند و این ستاد نیز در گفت وگو با جام جم وعده داد که به شدت و حساسیت قاچاق برنج را زیر نظر داشته و با آن مقابله می کند. در کنار این، ستاد مبارزه با قاچاق توصیه های اکیدی را نیز
به مردم برای چگونگی خرید برنج اعلام کرده است.
قاچاق بلای جان سلامت برنج
در این باره محمد آقاطاهر، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران درباره موضوع آلودگی برنج های وارداتی به جام جم گفت: درباره آلودگی برنج های هندی در همان دوره ای که ماجرا مطرح شد، هیاتی از سوی مجلس و وزارت بهداشت به هندوستان سفر کردند و بحثآلودگی را کاملا پیگیری و پس از تائید سلامت محصولات، واردات از این کشور از سر گرفته شد. بنابراین بحثآلودگی برنج های وارداتی هند(البته آنهایی که قانونی وارد می شوند) به طور کلی منتفی شده است.
وی با تاکید بر سلامت برنج های وارداتی که از مبادی قانونی وارد کشور شده اند، افزود: بنابراین مصرف کنندگان بدون نگرانی نسبت به استفاده از برنج های وارداتی که دارای کد و برچسب های مخصوص هستند، می توانند اقدام کنند، اما امروز مشکل مربوط به واردات بدون مجوز یا همان قاچاق است که بلای جان سلامت برنج های دیگر از جمله برنج های ایرانی شده است.
این مقام صنفی در این زمینه توضیح داد و گفت: با توجه به برآوردها و اطلاعاتی که در دست داریم، برخی افراد سودجو با توجه به تفاوت قیمت برنج های وارداتی، نسبت به مخلوط کردن آنها با محصولات ایرانی اقدام کرده و همین امر می تواند سلامت و کیفیت برنج های داخلی را به مخاطره بیندازد؛ هرچند نباید فراموش کنیم براساس نوع و کیفیت برنج های هندی این مورد درباره محصولات هندی صدق نمی کند و محصولات دیگر کشورها مثل اروگوئه یا آرژانتین برای مخلوط کردن استفاده می شود.
وی با اشاره به ورود حجم قابل توجهی از برنج های قاچاق از مرزهای جنوبی کشورمان افزود: ورود برنج قاچاق و مخلوط کردن آن با محصولات ایرانی تقریبا از دو سه ماه پیش افزایش یافته است، مثلا از یکی از استان های جنوبی کشور با نیاز ۳۰ هزار تن، ۳۰۰ هزار تن برنج وارد شده است.
آغاز تقلب از برخی شالیکوبی ها
همچنین عزیزالله شهیدفر، معاون جهاد کشاورزی استان مازندران، درباره موضوع قاچاق و آلودگی برنج به خبرنگار جام جم گفت: درباره آلودگی برنج های داخلی با بررسی های کارشناسی و البته آموزش هایی که به کشاورزان داده شده است خوشبختانه امروز برنج ایرانی در حد استانداردهای بین المللی بوده و هیچ آلودگی ندارد. این در حالی است که حتی هنگامی که از سم برای کشت برنج استفاده می شود با توجه به این که تقریبا ۳۰روز پس از سمپاشی برای برداشت اقدام می شود هیچ خطری سلامت برنج تولیدی را تهدید نمی کند و درباره کودهای شیمیایی اکنون سرانه مصرف کود کاملا استاندارد و حتی کمتر از آمریکاست.
وی تصریح کرد: اما درباره موضوع قاچاق خطری که محصول ایرانی را تهدید می کند اکنون در شالیکوبی ها و مراکز توزیع برنج است؛ چون سودجویان با واردات قاچاق برنج های مشابه خارجی که شبیه ایرانی است، نسبت به مخلوط کردن آنها در مبدا اقدام می کنند. به عنوان مثال ممکن است حتی برنج قاچاق وارد شده از نظر بهداشتی غیراستاندارد و حتی سیاه رنگ باشد، اما در برخی شالیکوبی های متخلف دوباره سفید شده و با برنج تولید ایران مخلوط و روانه بازار می شود.
افزایش اختلاط راه جدید سودجویی
مسیح کشاورز، دبیر انجمن واردکنندگان برنج نیز به جام جم گفت: امسال با توجه به ممنوعیت قانونی واردات برنج از سوی دولت، راهی برای سودجویی از سوی برخی دلالان باقی نمانده بود، ولی موضوع اختلاط برنج ایرانی و خارجی مطرح شده و افزایش یافته است.
وی با اشاره به تمام شدن بیشتر مجوزهاو ثبت سفارشات قبلی برای واردات قانونی برنج به کشور، گفت: با توجه به ممنوعیت واردات برنج از آبان سال گذشته اما موضوع قاچاق از این پس بیشتر قابل پیگیری است، چون ظاهرا میزان قاچاق افزایش یافته است. جالب است که دراین خصوص اطلاعات جالبی بدهم. براساس آماری که از فروشندگان خارجی برنج به ایران در اختیار داریم، با وجود ممنوعیت قانونی ورود برنج به کشور، آمار فروش آنها به ایران تغییری نکرده و این یعنی قاچاقچیان جای واردکنندگان رسمی برنج را گرفته اند!
کشاورز با اشاره به ناکارآمد بودن راهکار اعلام برندهای غیراستاندارد برنج افزود: مدتی است مسئولان نسبت به اعلام اسامی برندهای غیراستاندارد برنج اقدام می کنند ولی این کار اصلا اصولی نیست، چون وقتی برندی غیر معتبر اعلام می شود با هزینه ای نزدیک به ۵۰ هزار تومان برند جدیدی ثبت شده و فرد سودجو، برنج نامرغوبش را با نام جدیدی عرضه می کند و لذا اصلا اعلام نام برند کمکی به مبارزه با قاچاق نخواهد کرد.
دبیر انجمن واردکنندگان برنج با تاکید بر اهمیت استفاده از توانمندی خصوصی در مبارزه با قاچاق برنج گفت: با توجه به این که بخش خصوصی هیچ گاه به زیان خود فعالیتی نمی کند، بهتر این است برای ریشه کن کردن قاچاق یک بار هم که شده دولت روی توانمندی بخش خصوصی فعال در این زمینه حساب کرده و نظارت بر واردات و بازار برنج را به این بخش واگذار کند چون تاکنون با روش های فعلی دولت، نه تنها قاچاق کمتر نشده بلکه هر روز شاهد ارائه آمارهای تازه ای از این موضوع هستیم.
قاچاق برنج بیشتر از استان های جنوبی
از سوی دیگر، عباس نخعی، مدیرکل مبارزه با کالاهای هدف ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز درباره قاچاق برنج، به جام جم گفت: قاچاق برنج بیشتر از برخی استان های جنوبی کشور و مناطق مرزنشین صورت می گیرد و با این که برنج ها برای مصرف داخلی استان مثلا در قالب مجوزهای ملوانی وارد شده، قاچاقچیان تلاش می کنند آنها را از استان خارج و بیشتر به سوی تهران حمل کنند.
وی افزود: اکنون به بازرسی ها ابلاغ شده که با دقت بیشتری موضوع برنج را زیرنظر داشته باشند و این امر نتیجه داده است. مثلا ما شاهد هستیم بسیاری از محموله های قاچاق که از استان های هرمزگان یا بوشهر وارد کشور شده در ادامه مسیر در استان هایی چون اصفهان یا فارس شناسایی و توقیف شده است.
وی خاطرنشان کرد: برای ورود برنج قاچاق به کشور از استان های جنوبی معمولا دو کانال وجود دارد که یکی غرب کشور و دیگری مرکز کشور است که ما هر دو کانال را به شدت زیرنظر داریم؛ چون برنج کالایی حساس است. نخعی در عین حال گفت: بررسی های ستاد مبارزه با قاچاق افزایش قاچاق برنج به کشور را نشان نمی دهد. مثلا میزان کشفیات برنج درشش ماهه اول امسال ۳۰۰۰ تن بوده است که اگر این رقم را ۱۰ برابر هم کنیم و ۳۰۰ هزار تن در نظر بگیریم، در برابر رقم سه میلیون تن مصرف سالانه کشور عددی نیست، اما به هر حال این دلیل برخورد نکردن ما نمی شود.
آماده همکاری برای شناسایی بازار هستیم
مدیرکل دفتر کالاهای هدف ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز در پاسخ به این پرسش که ستاد برای شناسایی برنج های قاچاق و بعضا آلوده موجود در بازار چه می کند، اظهار کرد: این کار وظیفه سازمان حمایت مصرف کننده است، اما ما اعلام می کنیم حاضریم با همکاری معاونت بازرسی مان و در حضور رسانه ها از برنج های موجود در بازار نمونه برداری کنیم و اگر آن برنج تقلبی باشد، برخورد کنیم.
مردم دقت کنند
مدیرکل دفتر کالاهای هدف ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز با اعلام چهار توصیه به مردم برای مصون ماندن از آسیب برنج های تقلبی و غیربهداشتی گفت: اول این که برنج را از دستفروش ها، وانتی ها و واحدهای صنفی متفرقه و غیرمرتبط نخرند؛ مثلا مشاهده شده حتی قصابی ها وکبابی ها هم برنج می فروشند. دوم این که با مشاهده تخلف از آن آسان نگذرند و حتما گزارش کنند. سوم این که به تاریخ تولید و انقضای برنج توجه کنند. برنج فله و برنج با قیمت های خیلی ارزان و غیرواقعی به احتمال زیاد غیربهداشتی یا قاچاق است و سرانجام این که حتما هنگام خرید برنج فاکتور رسمی دریافت کنند تا تخلف احتمالی
قابل پیگیری باشد.
