به گزارشافکارخبر، معضل قرارداد موقت را شاید بتوان بزرگترین مشکل در کنار حقوق و دستمزد پایین کارگران دانست. در شرایطی که اقتصاد کشور دچار رکود است و هزینه بیشتر از درآمدهاست، بسیاری از کارگران نگران از دست دادن شغل و آینده شغلی خود هستند. اتفاقی که باعثشده حس ناامنی و بی ثباتی شغلی در بسیاری از کارگاهها و کارخانهها در بین کارگران حاکم شود، کارگرانی که درصد بالایی از آنها قرار دادهای کوتاه مدت دارند.
قرارداد کار آن گونه که از متن ماده ۷ قانون کار مصوب ۱۳۶۹ برمی آید قراردادی کتبی یا شفایی است که به موجب آن رابطه ی " کارگری - کارفرمایی " محرز می شود و معین می کند که کارگر به عنوان یک " طرف " قرارداد در ازای دریافت مزد(حق السعی) معین کار معینی را برای مدت موقت یا غیر موقت و دایم در محل تعیین شده برای " طرف " دوم یعنی کارفرما(حقیقی یا حقوقی) انجام دهد.
اما مسئله اینجاست که با وجود تأکیدات بسیار از سوی مقامات کارگری، هنوز قرارداد موقت در جامعه رواج دارد. تا جایی که بحثقرارداد موقت به یک عادت برای برخی کارفرمایان تبدیل شده و بسیاری از واحدهای تولیدی جز قرارداد موقت قرارداد دیگری با نیروی کار خود منعقد نمی کنند.
به شهادت مسئولان وزارت کار بیش از ۹۰ درصد قراردادهای کاری موقت است. رحمت الله پورموسی، دبیرکل کانون عالی شورای اسلامی کار کشور در این باره در گفتوگو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه ۹۳ درصد کارگران قراردادی هستند می گوید: هم اکنون بسیاری از بنگاه ها تمایلی به بستن قراردادهای دائمی ندارند و با این ابزار، امکان هر گونه تصمیم یک جانبه برای کارفرمایان در مورد کارگر وجود دارد.
وی بیان می کند: در صورت ادامه این روند تا چهار سال آینده تعداد کارگرانی که با قراردادهای موقت کار می کنند به ۹۸ درصد خواهد رسید.
تاکنون کمتر مقام کارفرمایی بوده که درباره تمایل آنها به قراردادهای موقت توضیح دهد. اما سید محمد مروج، دبیرکل کانون عالی انجمنهای صنفی کارفرمایی ایران درباره قراردادهای موقت می گوید: فکر میکنید چرا کارفرمایان قراردادها را سه ماهه میبندند؟ فردی که یک کاری را راه انداخته و آرزو دارد ۳۰ سال کارخانهاش کار کند و کارگری را هم که آموزش داده است، نگه دارد، چرا سه ماهه قرارداد میبندد؟
وی ادامه می دهد: امضای قرارداد موقت به دلیل این است که کارفرما نمیداند سه ماه دیگر در کارخانهاش باز است یا بسته؟ مشتری از او کالا را میخرد یا خیر؟ همین نوسان نرخ ارز تاکنون خیلی به ما آسیب زده است. در حال حاضر نزدیک به ۷۰ درصد صنایع متوقف هستند و شیفتهای خود را تعطیل کردند. اغلب کارخانههایی که سه شیفت باید کار کنند، فعالیتهای خود را به دو شیفت تبدیل کردند.
مروج بیان می کند: کارفرما به مجرد اینکه بازار فروش یک مقدار فروکش کرد، ناچار است ساعت کاری را دو شیفت ۸ ساعته کند تا کارگری اخراج نشود. یعنی همان افراد قبلی دیگر اضافه کاری نکنند. این مسائل را کارگران به خوبی میدانند. تنها موردی که سهجانبهگرایی جدی صورت گرفته میشود، پایان سال است که وزارت کار، کارفرمایان را صدا میزند و میگوید بر سر مزد با کارگران توافق کنید.
راز قرارداد موقت کارگران از زبان یک کارفرما
قراردادهای موقت در حالی یکی از معضلات اصلی کارگران است که سید محمد مروج، دبیرکل کانون عالی انجمنهای صنفی کارفرمایی ایران علت شیوع این قراردادها را اوضاع نا مناسب اقتصادی و ترس و نگرانی کارفرمایان از سرپا نبودن واحد تولیدی میداند.