به گزارشافکارخبر،با توجه به اینکه در طول سالهای گذشته شرایط خاص زمانی و مهاجرت اتباع کشورهای بیگانه به کشور، زمینه ازدواج مردان خارجی با زنان ایرانی و تولد فرزندانی در ایران را فراهم نموده است،این فرزندان به لحاظ هویتى بلاتکلیف بوده و از لحاظ معیشتى خود و مادرانشان دارای مشکلاتی میباشند لذا طرح تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی با دو فوریت تقدیم مجلس شورای اسلامی شد وهفته گذشته دو فوریت طرح مذکور از مجموع ۲۰۳ نماینده حاضر با ۱۴۰ رأی موافق، ۳۶ رأی مخالف و ۷ رأی ممتنع به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.
طرح اعطای تابعیت ایرانی به فرزندان حاصل از ازدواج مادر ایرانی و پدر خارجی رد شد
نکته قابل توجه این است که علی رغم اینکه دو فوریت اینطرح درست یک هفته پیش با نام «اعطای تابعیت ایرانی به فرزندان حاصل از ازدواج مادر ایرانی و پدر خارجی» به تصویب نمایندگان حاضر در جلسه رسیده بود،اما بهارستانیها در جلسه بعدی خود در این باره به طرح پیشنهادی حسن کامران دستجردی رأی ندادند و کلیات آن تصویب نشد.
دیدگاه شورای نگهبان:
این طرح برای اولینبار سال ۸۵ با نام «تابعیت ایرانی فرزندان حاصل از ازدواج مادر ایرانی و پدر خارجی» مطرح شد و پیش از این هم یک بار در خرداد ٩١ به شورای نگهبان ارسال شد. شورای نگهبان، مصوبه نمایندگان مجلس را که به فرزندان حاصل از چنین ازدواجهایی، تابعیت ایرانی میداد، مغایر قانون اساسی تشخیص داد. بنابه نظر شورای نگهبان درنظرگرفتن تسهیلاتی مانند دریافت یارانه و معافیت از پرداخت تعرفه اقامت برای اتباع خارجی امکانپذیر نیست و بار مالی آن طرح برای اجرا امکانپذیر نیست.
مخالفان طرح:
" غلامرضا کاتب " نماینده گرمسار به عنوان مخالف طرح در جریان رسیدگی به این طرح در اظهاراتی تصریح کرد: تعیین تابعیت طبق قانون باید مشخص باشد، اینکه امروز قانون دائمی داشته باشیم بعد در قالب یک طرح دوفوریتی به موضوع تابعیت رسیدگی کنیم مشکلات بیشتری به وجود میآورد.
وی در اخطار قانون اساسی به طرح مذکور گفت: این طرح یک بار توسط شورای نگهبان رد شده است چرا که حدود یک میلیون افراد بدون شناسنامه و دو تابعیتی از خدمات بهداشتی، آموزشی و حتی دریافت یارانه محروم هستند که با تصویب این طرح بار مالی بسیاری بر دوش دولت گمارده میشود.
کاتب با تاکید بر اینکه نمیشود طرحی به این مهمی در عرض ٢۴ ساعت به تصویب برسد، تصریح کرد: این بحثمطرحشده، بحثی بسیار پیچیده است که نیازمند کار کارشناسی است. شما اگر مطالعه دقیقی داشته باشید، متوجه خواهید شد که در هیچکدام از کشورهای جهان تابعیت با وضع یک قانون اعطا نمیشود و این مسئله بحرانهای بسیاری از لحاظ فرهنگی، سیاسی و اجتماعی برای ما ایجاد میکند.
وی با اشاره به اینکه افرادی که قرار است در این طرح به آنها تابعیت اعطا شود مشخص نیست که اساسا تعلق خاطری به ایران دارند یا نه تصریح کرد: مشکلات این طرح پس از اجرا آشکار خواهد شد.
نادر قاضی پور نیز در مخالفت با طرح مذکور تصریح کرد: تصویب طرح اعطای تابعیت به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی و فرزندان شهدای غیر ایرانی سبب استمرار مهاجرتهای بسیاری از کشورهای افغانستان، پاکستان و بنگلادش به کشور خواهد شد همانگونه که در سالهای گذشته مهاجرتها هزار برابر شده است.
قاضی پور با اشاره به اینکه بازار کار در کشور با شرایط بحران روبرو است، گفت: جوانان نخبه و با مدرک دکتری و سرمایهداران ایرانی جذب کشورهای اروپایی میشوند، در حقیقت نابغه صادر میکنیم و کارگر ساده وارد خواهیم کرد لذا تصویب این طرح مسائل امنیتی ایجاد میکند چرا که هر پناهنده غیرقانونی ایرانی لحاظ خواهد شد.
قاسم جعفری، نماینده مردم بجنورد در مخالفت با کلیات این طرح گفت: این گونه طرحها خود میتواند مشوقی برای تداوم این گونه ازدواجها در نقاط مرزی کشور باشد.
جعفری گفت: این طرح باید آسیبشناسی شود که چرا اساسا چند صد هزار نفر این گونه روی دست ما ماندهاند و آیا اعطای تابعیت به این روش پایانپذیر است یا نه.
علت مخالفت دولت
حسینعلی امیری، سخنگوی وزارت کشور به عنوان نماینده دولت نیز در سخنانی اظهار داشت: دولت به تدریج و در چارچوب قوانین فعلی در حال حل مشکلات فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی است و نیازی به طرح دوفوریتی در این باره نیست.
موافقان طرح:
محمد دهقان در موافقت با طرح مذکور گفت: افرادی در اوایل انقلاب از کشورهای همسایه به ایران آمده و به صورت شرعی با دختران ایرانی ازدواج کردند، حاصل ازدواج این افراد جمعیت کثیری است که به نظر میرسد صدها هزار نفر را شامل میشود. از آنجائی که این فرزندان در ایران متولد شده و زندگی میکنند باید دارای هویت ایرانی باشند. هر چند که در این طرح ذکر شده است قبل از ۱۸ سالگی هویت پیدا کنند تا خدمات به آنها ارائه شود اما افرادی که ۱۸ سال به بالا هستند میتوانند به صورت اختیاری تابعیت ایرانی پیدا کنند.
این طرح به ما بازوی اقتصادی و اجتماعی از فرزندان جدید ایران اعطا میکند
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی گفت: آنها نهتنها روی دست خانواده خود ماندهاند بلکه نظام اسلامی نیز درگیر معضلات آنها شده است، حتی داشتن شناسنامه و مدرسهرفتن برای کودکانی که میتوانند مفید واقع شوند منع شده و آنها به جای اینکه بتوانند بازویی برای بهحرکتدرآوردن چرخه اقتصادی کشور باشند، وزنهای سنگین برای کشور محسوب میشوند.
منصوریآرانی خاطرنشان کرد: باید شرایطی خاص برای تابعیت بگذاریم و مثل همه کشورهایی که قوانین مدونی برای تابعیت خارجیها دارند، قانون وضع کنیم تا کودکانی که در کشور ما به دنیا آمدهاند و پدران خارجی دارند، بتوانند یک مسیر عادی زندگی داشته باشند.
جمعبندی:
فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیر ایرانی، دغدغه شناسنامهدار شدن دارند و با معضلات دو تابعیتی روبرو هستند و قدر مسلم است که دوتابعیتی هم بر دولتها و هم بر افراد جامعه اثرات منفی دارد و برای کشورها معضلات عدیدهای ایجاد میکند.
با تصویب دو فوریت طرح اعطای تابعیت به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی امید زیادی در دل زنانی که با مردان مهاجر ازدواج کرده بودند، ایجاد شده بود، اما با رد کلیات این طرح آوار ناامیدی بر سر مادرانی که نگران بی هویتی فرزندانشان هستند، خراب شد.
تعیین تکلیف صدها هزار فرزند غیر ایرانی برای برون رفت از مشکلات فعلی ضروری است باید منتظر ماند و دید که وضعیت تابعیت و هویت این فرزندان به کجا میرسد.