به گزارشافکارخبر،با توجه به اینکه در طول سال‌های گذشته شرایط خاص زمانی و مهاجرت اتباع کشورهای بیگانه به کشور، زمینه ازدواج مردان خارجی با زنان ایرانی و تولد فرزندانی در ایران را فراهم نموده است،این فرزندان به لحاظ هویتى بلاتکلیف بوده و از لحاظ معیشتى خود و مادرانشان دارای مشکلاتی می‌باشند لذا طرح تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی با دو فوریت تقدیم مجلس شورای اسلامی شد وهفته گذشته دو فوریت طرح مذکور از مجموع ۲۰۳ نماینده حاضر با ۱۴۰ رأی موافق، ۳۶ رأی مخالف و ۷ رأی ممتنع به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.


طرح اعطای تابعیت ایرانی به فرزندان حاصل از ازدواج مادر ایرانی و پدر خارجی رد شد

نکته قابل توجه این است که علی رغم اینکه دو فوریت اینطرح درست یک هفته پیش با نام «اعطای تابعیت ایرانی به فرزندان حاصل از ازدواج مادر ایرانی و پدر خارجی» به تصویب نمایندگان حاضر در جلسه رسیده بود،اما بهارستانی‌ها در جلسه بعدی خود در این باره به طرح پیشنهادی حسن کامران دستجردی رأی ندادند و کلیات آن تصویب نشد.

دیدگاه شورای نگهبان:

این طرح برای اولین‌بار سال ۸۵ با نام «تابعیت ایرانی فرزندان حاصل از ازدواج مادر ایرانی و پدر خارجی» مطرح شد و پیش از این هم یک ‌بار در خرداد ٩١ به شورای نگهبان ارسال شد. شورای نگهبان، مصوبه نمایندگان مجلس را که به فرزندان حاصل از چنین ازدواج‌هایی، تابعیت ایرانی می‌داد، مغایر قانون اساسی تشخیص داد. بنابه نظر شورای نگهبان درنظرگرفتن تسهیلاتی مانند دریافت یارانه و معافیت از پرداخت تعرفه اقامت برای اتباع خارجی امکان‌پذیر نیست و بار مالی آن طرح برای اجرا امکان‌پذیر نیست.

" حسن کامران دستجردی " نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی به عنوان طراح این طرح گفت: در حال حاضر وضعیت تابعیت و هویت فرزندان زنان ایرانی که با مردان خارجی ازدواج کرده اند، مشخص نیست و در این زمینه خلا قانونی وجود دارد که باید هر چه سریع‌تر برطرف شود.

د
وی با اشاره به بیداری اسلامی اظهار داشت: حتی باید به وضعیت فرزندان شهدایی که به عنوان داوطلب از حرم حضرت زینب(س) دفاع می‌کنند رسیدگی شود، زیرا این شهدا براساس باور و اعتقاد خود با تروریست‌ها مقابله کرده‌اند.

مخالفان طرح:

" غلامرضا کاتب " نماینده گرمسار به عنوان مخالف طرح در جریان رسیدگی به این طرح در اظهاراتی تصریح کرد: تعیین تابعیت طبق قانون باید مشخص باشد، اینکه امروز قانون دائمی داشته باشیم بعد در قالب یک طرح دوفوریتی به موضوع تابعیت رسیدگی کنیم مشکلات بیشتری به وجود می‌آورد.

وی در اخطار قانون اساسی به طرح مذکور گفت: این طرح یک بار توسط شورای نگهبان رد شده است چرا که حدود یک میلیون افراد بدون شناسنامه و دو تابعیتی از خدمات بهداشتی، آموزشی و حتی دریافت یارانه محروم هستند که با تصویب این طرح بار مالی بسیاری بر دوش دولت گمارده می‌شود.

کاتب با تاکید بر اینکه نمی‌شود طرحی به این مهمی در عرض ٢۴ ساعت به تصویب برسد، تصریح کرد: این بحثمطرح‌شده، بحثی بسیار پیچیده است که نیازمند کار کارشناسی است. شما اگر مطالعه دقیقی داشته باشید، متوجه خواهید شد که در هیچ‌کدام از کشورهای جهان تابعیت با وضع یک قانون اعطا نمی‌شود و این مسئله بحران‌های بسیاری از لحاظ فرهنگی، سیاسی و اجتماعی برای ما ایجاد می‌کند.
د
" میرقسمت موسوی " نماینده مردم گرمی نیز با این طرح مخالف بود و گفت: مخالفت بنده تنها با قید دوفوریت آن است، زیرا معتقدم جوانب امور بررسی شود و اگر واقعا این موضوع تا این اندازه دارای اهمیت بوده چرا تا به حال چنین طرحی در دستور قرار نگرفته است.

د
" محمدعلی پورمختار " نماینده مردم کبودرآهنگ در مجلس شورای اسلامی به عنوان مخالف بعدی طرح اعطای تابعیت به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی را مهم و مرتبط با مسائل امنیت ملی و سیاسی و اجتماعی کشور خواند و با هشدار نسبت به نگاه احساسی به این موضوع، گفت: این طرح درصدد مشروعیت‌ بخشیدن به ازدواج‌های قاچاقی در مرزها است.

وی با اشاره به اینکه افرادی که قرار است در این طرح به آن‌ها تابعیت اعطا شود مشخص نیست که اساسا تعلق خاطری به ایران دارند یا نه تصریح کرد: مشکلات این طرح پس از اجرا آشکار خواهد شد.

فرزندان زنان ايراني، ايراني مي شوند؟/قانون تعيين تكليف تابعيت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ايراني با مردان خارجي به كجا رسيد؟
پورمختار در مخالفت با طرح مذکور تاکید کرد: تصویب این طرح در آینده‌ای نزدیک مسائل امنیت ملی، اجتماعی و سیاسی کشور را با مشکل مواجه می‌کند. انتظار می‌رود از برخوردهای احساسی خودداری شود چرا که این افراد قاعدتا برخلاف قانون جمهوری اسلامی ازدواج کردند و نباید زمینه برای اقدامات بعدی این افراد مهیا شود.

نادر قاضی پور نیز در مخالفت با طرح مذکور تصریح کرد: تصویب طرح اعطای تابعیت به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی و فرزندان شهدای غیر ایرانی سبب استمرار مهاجرت‌های بسیاری از کشورهای افغانستان، پاکستان و بنگلادش به کشور خواهد شد همانگونه که در سال‌های گذشته مهاجرت‌ها هزار برابر شده است.

فرزندان زنان ايراني، ايراني مي شوند؟/قانون تعيين تكليف تابعيت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ايراني با مردان خارجي به كجا رسيد؟
نماینده مردم ارومیه در مجلس نهم افزود: دو تابعیت‌ها عمدتا کسانی هستند که بدون اجازه و گذرنامه وارد کشور شده‌اند، از این رو قانونی کردن افرادی که بدون قانون وارد کشور شده‌اند درست نیست. همچنین با تصویب این طرح مرزها همواره خطرپذیرتر از قبل خواهند شد و با مشکلات نژادی، قومی و مذهبی روبرو خواهیم شد.

قاضی پور با اشاره به اینکه بازار کار در کشور با شرایط بحران روبرو است، گفت: جوانان نخبه و با مدرک دکتری و سرمایه‌داران ایرانی جذب کشورهای اروپایی می‌شوند، در حقیقت نابغه صادر می‌کنیم و کارگر ساده وارد خواهیم کرد لذا تصویب این طرح مسائل امنیتی ایجاد می‌کند چرا که هر پناهنده غیرقانونی ایرانی لحاظ خواهد شد.

قاسم جعفری، نماینده مردم بجنورد در مخالفت با کلیات این طرح گفت: این گونه طرح‌ها خود می‌تواند مشوقی برای تداوم این گونه ازدواج‌ها در نقاط مرزی کشور باشد.

فرزندان زنان ايراني، ايراني مي شوند؟/قانون تعيين تكليف تابعيت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ايراني با مردان خارجي به كجا رسيد؟

وی با اشاره به اینکه تصویب این طرح به حضور اتباع خارجی در کشور و ماندگار شدن آن‌ها رسمیت خواهد بخشید، اظهار داشت: در سایر موارد اجتماعی هم این گونه قانونگذاری‌ها را از سر دلسوزی انجام می‌دهیم مانند بخشودگی غیبت سربازان و اعطای مجوز به ساخت‌وسازها در حاشیه شهرها پس از چند سال.

جعفری گفت: این طرح باید آسیب‌شناسی شود که چرا اساسا چند صد هزار نفر این گونه روی دست ما مانده‌اند و آیا اعطای تابعیت به این روش پایان‌پذیر است یا نه.

علت مخالفت دولت

حسینعلی امیری، سخنگوی وزارت کشور به عنوان نماینده دولت نیز در سخنانی اظهار داشت: دولت به تدریج و در چارچوب قوانین فعلی در حال حل مشکلات فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی است و نیازی به طرح دوفوریتی در این باره نیست.

فرزندان زنان ايراني، ايراني مي شوند؟/قانون تعيين تكليف تابعيت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ايراني با مردان خارجي به كجا رسيد؟

وی تصویب این طرح را موجب ایجاد مشکلات بسیار برای دولت برشمرد و با اشاره به ظرفیت بالای مهاجرفرستی همسایگان به علت وضعیت منطقه خاطرنشان کرد: این طرح موجب افزایش مهاجرت و ازدواج‌های غیرقانونی در کشور می‌شود.

موافقان طرح:

د
" مهدی موسوی نژاد " نماینده دشتستان به عنوان موافق این طرح اظهارداشت: حدود یک میلیون نفر در ایران با مشکل تابعیت و هویت مواجه هستند اما متاسفانه قانونی هم که پیش از این به تصویب رسیده به درستی اجرایی نشده است تا هویت این افراد هم مشخص شود و این مسئله علاوه بر مشکل برای کشور آسیب‌های اجتماعی را هم به دنبال دارد.

د
" حمید رسایی " نماینده تهران نیز در موافقت با این طرح، گفت: در شهرهای زیادی مانند مشهد، قم، تهران، کرمان و… نمونه‌هایی وجود دارند که طی سالیان دراز ازدواج کرده و در ایران هم زندگی می‌کنند و چه بسا در جبهه‌های جنگ نیز حضور داشته‌اند و این قانون اگر به تصویب برسد برای چنین فرزندانی تعیین تکلیف می‌کند. در حالی که اکنون به دلیل عدم وجود قانون در این زمینه هرج و مرج وجود دارد و این مسئله می‌تواند در صورت تایید نهایی نیمی دیگر از هویت این افراد که ایرانی است و می‌خواهند در ایران بمانند را به آنها اعطا کند.

فرزندان زنان ايراني، ايراني مي شوند؟/قانون تعيين تكليف تابعيت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ايراني با مردان خارجي به كجا رسيد؟
محمد آصفری در موافقت با طرح مذکور با اشاره به اینکه مشکلات ناامنی با تصویب این طرح حل می‌شود، گفت: تعیین تکلیف فرزندان شهدای غیرایرانی و افرادی که در کشور زندگی می‌کنند اما از خدمات محروم هستند لازم است، این طرح راهکار برون رفت از مشکلاتی که به سبب دو تابعیتی ها در کشور به وجود آمده را فراهم کند.

محمد دهقان در موافقت با طرح مذکور گفت: افرادی در اوایل انقلاب از کشورهای همسایه به ایران آمده و به صورت شرعی با دختران ایرانی ازدواج کردند، حاصل ازدواج این افراد جمعیت کثیری است که به نظر می‌رسد صدها هزار نفر را شامل می‌شود. از آنجائی که این فرزندان در ایران متولد شده و زندگی می‌کنند باید دارای هویت ایرانی باشند. هر چند که در این طرح ذکر شده است قبل از ۱۸ سالگی هویت پیدا کنند تا خدمات به آن‌ها ارائه شود اما افرادی که ۱۸ سال به بالا هستند می‌توانند به صورت اختیاری تابعیت ایرانی پیدا کنند.

فرزندان زنان ايراني، ايراني مي شوند؟/قانون تعيين تكليف تابعيت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ايراني با مردان خارجي به كجا رسيد؟
عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی افزود: طرحی که در سال ۸۵ در خصوص تعیین تکلیف دو تابعیتی‌ها به تصویب رسید مناسب نبود و نتوانست مشکلات این افراد را برطرف کند. در حقیقت شناسنامه‌دار کردن فرزندان دو تابعیتی اقدامی انسانی است که باید مورد توجه واقع شود.

این طرح به ما بازوی اقتصادی و اجتماعی از فرزندان جدید ایران اعطا می‌کند
" عباسعلی منصوری‌آرانی " نیز از موافقان این طرح است و با اشاره به اینکه باید تکلیف این کودکان مشخص شود، اظهار داشت: با تعداد زیادی از این زنان مواجه هستیم که با اتباع بیگانه ازدواج کرده‌اند و فرزندانشان بدون هویت مانده‌اند و همین نداشتن هویت برای آن‌ها مشکلات بسیاری را ایجاد می‌کند.

عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی گفت: آن‌ها نه‌تنها روی دست خانواده خود مانده‌اند بلکه نظام اسلامی نیز درگیر معضلات آن‌ها شده است، حتی داشتن شناسنامه و مدرسه‌رفتن برای کودکانی که می‌توانند مفید واقع شوند منع شده و آن‌ها به جای اینکه بتوانند بازویی برای به‌حرکت‌درآوردن چرخه اقتصادی کشور باشند، وزنه‌ای سنگین برای کشور محسوب می‌شوند.
د
این نماینده مجلس با تاکید بر این نکته که در این سال‌ها مراجعان بسیاری داشته است که از این مشکل رنج می‌برند، افزود: این مسئله باید ریشه‌ای حل شود. همسران ایرانی این مردان، که عموما افغانی و عراقی هستند، تنها مانده‌اند و چند کودک بی‌شناسنامه دارند که برای اینکه به‌دردبخور باشند، وادار به گدایی می‌شوند چرا که به‌ دلیل فقدان شناسنامه نه می‌توانند کار کنند و نه گذرنامه داشته باشند.

منصوری‌آرانی خاطرنشان کرد: باید شرایطی خاص برای تابعیت بگذاریم و مثل همه کشورهایی که قوانین مدونی برای تابعیت خارجی‌ها دارند، قانون وضع کنیم تا کودکانی که در کشور ما به دنیا آمده‌اند و پدران خارجی دارند، بتوانند یک مسیر عادی زندگی داشته باشند.

جمع‌بندی:

فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیر ایرانی، دغدغه شناسنامه‌دار شدن دارند و با معضلات دو تابعیتی روبرو هستند و قدر مسلم است که دوتابعیتی هم بر دولت‌ها و هم بر افراد جامعه اثرات منفی دارد و برای کشورها معضلات عدیده‌ای ایجاد می‌کند.

فرزندان زنان ايراني، ايراني مي شوند؟/قانون تعيين تكليف تابعيت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ايراني با مردان خارجي به كجا رسيد؟
فرزندان این افراد بدون هیچ سندی بلاتکلیف رها شده‌اند و شناسنامه‌دار شدن آن‌ها در گرو تصمیم نمایندگان ملت است.

با تصویب دو فوریت طرح اعطای تابعیت به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی امید زیادی در دل زنانی که با مردان مهاجر ازدواج کرده بودند، ایجاد شده بود، اما با رد کلیات این طرح آوار ناامیدی بر سر مادرانی که نگران بی هویتی فرزندانشان هستند، خراب شد.

تعیین تکلیف صدها هزار فرزند غیر ایرانی برای برون رفت از مشکلات فعلی ضروری است باید منتظر ماند و دید که وضعیت تابعیت و هویت این فرزندان به کجا میرسد.