به گزارشافکارنیوز،یک سال از آغاز به کار دولت یازدهم گذشته و چشم بسیاری از مسئولان به اجرای برنامههای جدید است، اما در این زمان کمبود اعتبارات و تکمیل نشدن پروژه‌های قبلی دلیل پیش نرفتن بسیاری از پروژه‌ها عنوان میشود.
این روزها که برای چندمین مرتبه بحثاستیضاح وزیر راه و شهرسازی به میان آمده، عباس آخوندی گلایههای خود از مشکلات بخش عمران کشور را یکی پس از دیگری عنوان می‌کند. انگار رابطهای میان استیضاح و افزایش گلایهها ایجاد شده است.
در روزهای آغاز به کار سکاندار مسکن کشور در دولت یازدهم، بارها از وضعیت بد مالی و اجرایی پروژه عظیم مسکن مهر گلایه شده بود.
در این ۱۴ ماه بارها آخوندی بر تکمیل کردن این پروژه سنگین تاکید کرده، اما هر از گاهی هر یک از مسئولان از وضعیت بد اجرایی این پروژه گلایه کردهاند.
در مواردی نبود اعتبار کافی و در مواردی دیگر برنامهریزی نامناسب دلیل اصلی این دیرکرد در تحویل واحدها شناخته شد. یک بار افزایش قیمتها و بار دیگر مشکلات با پیمانکاران مُهری بر تحویل نشدن واحدهای مسکونی مهر زده شد. اما به تازگی وزیر راه شهرسازی گفته که این دولت تعداد زیادی واحد مسکن مهر را تحویل داده است.
حالا با گذشت این همه زمان و دست و پنجه نرم کردن مردم و وزارتخانه با مشکلات مالی در بخش عمرانی در کشور، آخوندی بار دیگر گلایههایش را یکی پس از دیگری عنوان می‌کند.
آخوندی در جلساتی که امروز و روز گذشته با جمعی از مسئولان وزارتخانه داشته، بارها به مشکلات بخش حمل و نقل اشاره کرده است.
وزیر راه و شهرسازی دیروز نیز از بدهی شش هزار میلیارد تومانی راهآهن هنگام تحویل گرفتن از دولت دهم خبر داده است. او بر این باور است که مدت‌هاست در کشور ما سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیربنایی و اساسی صورت نگرفته است و در نتیجه با کسری بزرگ سرمایه‌گذاری مواجه هستیم.
به عنوان مثال آن طور که آخوندی گفته است، راه آهن به عنوان یک خدمت زیربنایی با شش هزار میلیارد تومان بدهی تحویل دولت یازدهم شد و در حوزه ناوگان ریلی نیز در ۱۵ سال گذشته در بهترین حالت بر اساس قیمت‌های روز به طور کلی ۳۰۰ میلیون دلار یعنی سالی ۲۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری شده است که آن هم از محل استهلاک سرمایه‌گذاری‌های گذشته بوده نه سرمایه‌گذاری جدید.
آخوندی که از وضعیت حملونقل کشور دل خوشی ندارد، گفته است که در حوزه حملونقل هوایی کل هواپیماهای ایران را با چند هواپیمای ایرباس ۳۸۰ می‌توان تعویض کرد؟ شرکت‌های هواپیمایی حتی امکان پرداخت سوخت بنزین خود و خدمات فرودگاهی را ندارند.
وی همچنین گفته است: بعد از اتمام ساخت فرودگاه امام خمینی(ره) در سال ۸۶ چه سرمایه‌گذاری بزرگی در توسعه فرودگاهی شده است؟ این در حالیست که در کشورهای همسایه اعم از ترکیه و آذربایجان در شمال و کشورهای حاشیه خلیج فارس در جنوب سرمایه‌گذاری‌های فرودگاهی بزرگی انجام شده است.
اما انگار مشکلات حملونقل در کشور به همین بدهیها خلاصه نمیشود. از سوی دیگر در حال حاضر بدهی ۲۱۵ میلیارد تومانی یک ایرلاین به شرکت پخش فرآورده‌های نفتی هنوز روی میز است.
آخوندی در آخرین اظهارنظر هایش در گلایه از وضعیت مالی بخش حمل و نقل گفته است که حجم ارزش کل جاده‌های کشور ۲۰۰ هزار میلیارد تومان است. همچنین برای نگهداری این میزان جاده سالانه به هشت هزار میلیارد تومان سرمایه نیازمند است، در حالی که سال گذشته کل بودجه نگهداری راه‌ها یک پنجم این مبلغ بود، به همین دلیل است که سطح سرویس‌دهی جاده‌ها سیر نزولی دارد.
وی با اشاره به تردد ۱۲۷ هزار کامیون بالای ۲۵ سال در جاده‌ها گفته که در ایران عمر مفید یک کامیون حداکثر ۱۰ سال است، بنابراین کامیون‌های موجود به جای مصرف ۳۰ لیتر گازوئیل در هر ۱۰۰ کیلومتر ۵۶ لیتر مصرف می‌کنند.
در این اوضاع آشفته انگار حال بنادر هم آنگونه که باید خوب نیست و آخوندی گفته است که میزان سرمایه‌گذاری کشورهای جنوب خلیج فارس در حوزه بندری بالای ۱۰۰ میلیارد دلار است. در شمال خلیج فارس بعد از بندر شهید رجایی هیچ بندر بزرگ دیگری ساخته نشده است که نشان دهنده مشکلات ما در سرمایه‌گذاری است. این مشکلات نه تنها در حوزه حمل و نقل دیده میشود بلکه در حوزه‌های پتروشیمی، نفت، خودرو، صنایع سنگین و غیره هم وجود دارند.
متولی راههای کشور در ادامه سخنانش بارها بر این تاکید کرده که میخواهد راهی برای حل این مسائل پیدا کند. وی گفته است: نخستین دلیل ریشه‌ای کمبود سرمایه‌گذاری، کج متولد شدن خصوصی‌سازی در ایران است، هدف از خصوصی سازی در ایران این بود که با توجه به حجم سرمایه‌گذاری محدود دولت و ناکارآمدی سیستم مدیریت دولتی سرمایه‌گذاری را به جامعه و مدیرییت را به بخش خصوصی واگذار کنیم اما آنچه انجام شد حراج ۱۰۰ سال سرمایه ملی مردم به نهادهای خصولتی بود که نه بهبود کارایی مدیریت دولتی را در پی داشت و نه افزایش سرمایه‌گذاری مردمی را.
به گفته وی، قرار شد دولت در جاده، ریل، هوا، دریا و غیره سرمایه‌گذاری نکند، چون بخش خصوصی می‌تواند در این حوزه‌ها ورود کند اما در نهایت نتیجه این شد که دولت سرمایه‌گذاری نکرد و بخش خصوصی نیز وارد نشد؛ در نتیجه سرمایه‌گذاری با بحران مواجه شد.
بر این اساس، در حال حاضر تعداد ناوگان فعال ایرلاین کشور، ۱۵ فروند و غیرفعال ۱۹ فروند هواپیماست؛ میزان بدهی این شرکت به شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران ۲۱۵ میلیارد تومان و به شرکت فرودگاه‌ها ۲۳۳ میلیارد تومان است و باید دید آیا این شرکت در شرایط رقابت جهانی می‌تواند خود را به عنوان یک ایرلاین معرفی کند؟
وزیر راه و شهرسازی بر این باور است که می‌توان به جای فروش دارایی‌های دولت آنها را مدیریت کرد و این وضعیت می‌تواند بخشی از بدهی‌های دولت را جبران کند.
از نظر وی، چهارمین مشکل ریشه‌ای سرمایه‌گذاری در ایران ضعف مدل‌های مدیریت صندوق پروژه‌ها است.
همه این مشکلات در روزهایی جدیتر بیان میشود که آخوندی بیشتر از هر زمانی زیر ذرهبین نمایندههای مجلس است و باید دید در روزهای آینده این نمایندهها چه واکنشی نسبت به این مسائل بروز میدهند.
