به گزارشافکارنیوز،پایگاه تحلیلی " المانیتور " در مقاله‌ای به قلم " فهیم تاستکین " می‌نویسد: پس از اعلام آمریکا مبنی بر ایجاد ائتلافی گسترده، متشکل از ۱۰ کشور برای مبارزه با داعش، تمام توجهات به سمت ترکیه جلب شد و این سوال به وجود آمد که آیا ترکیه نیز در میان ۱۰ کشوری که قرار است این ائتلاف را تشکیل دهند، خواهد بود یا خیر.
*** خط قرمز آمریکا برای این ائتلاف، انجام هر گونه عملیات زمینی در خاک عراق است
پس از آنکه نشست سران کشورهای عضو ناتو در تاریخ ۵ سپتامبر، در شهر ولز برگزار شد، " چاک هیگل "، وزیر دفاع آمریکا اعلام کرد که این گروه یا ائتلاف اصلی، در آینده به ایجاد یک گروه گسترده‌تر و فراگیر‌تر کمک خواهد کرد. به گفته جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، این ائتلاف به گونه‌ای خواهد بود که از دستیابی داعش به قلمروهای بیشتر را بدون نیاز به اعزام سربازان نیروهای ائتلافی و با حمایت از نیروهای امنیتی عراق و سایر نیروهایی که آماده مقابله با داعش هستند، جلوگیری می‌کند. وی گفت که انجام هر گونه عملیات زمینی، خط قرمز این ائتلاف به شمار می‌رود.
بر اساس اطلاعات گزارش شده توسط شبکه خبری " سی‌ان ان ترک "، پس از دیدار باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، آنکارا برای شرکت در این ائتلاف تمایل چندانی نشان نداده است. روزنامه «جمهوریت» ترکیه گزارش داد که ترکیه برای این کار چند شرط دارد و اوباما و اردوغان در این دیدار توافق کردند که حمایت ترکیه «در پشت صحنه» باشد.
*** روند حل و فصل مشکلات دولت ترکیه با کردها ادامه دارد
شرایطی که ترکیه مطرح کرده است، عبارتند از:
• به گروگان‌های ترک که به دست داعش اسیر شده‌اند، نباید هیچ گونه آسیبی برسد.
• توازن قدرت در منطقه نباید تغییر کند و در این زمینه، به شیعیانی که در بغداد قدرت دارند، نباید سلاحی داده شود.
• روند حل و فصل مشکلات دولت ترکیه با کردها ادامه دارد. داشتن سلاح‌های غیرنظارت شده در این منطقه، تهدیدی برای امنیت داخلی ترکیه به شمار می‌رود.
• این عملیات نباید به تقویت دولت بشار اسد در سوریه منجر گردد.
خبرگزاری «رویترز» به نقل از یک دیپلمات آمریکایی گفت که به دلیل شرایط خاص موجود، مشارکت ترکیه در این کار چندان مشهود نخواهد بود.
*** مقابله با داعش، بدون همکاری نیروهای محلی که آنکارا تمایلی به حمایت از آن‌ها ندارد تقریبا غیرممکن خواهد بود
مخمصه‌هایی که ترکیه در مقابله با داعش با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کند، به وضعیت گروگان‌ها محدود نمی‌شود. آمریکا خط قرمزی مبنی بر عدم انجام عملیات زمینی در عراق تعیین کرده است. در چنین شرایطی، بدیهی است که نیروهای زمینی برای مبارزه با داعش را نیروهای محلی تشکیل می‌دهند. پایداری موفقیت نیز مستلزم آن است که نیروهای محلی، تسلط خود را تحکیم و تقویت کنند. اما ترکیه تمایل چندانی به حمایت از نیروهای زمینی که اهداف راهبردی، از جمله سد موصل و شهر آمرلی را با حمایت هوایی آمریکا پس گرفتند، ندارد.
در شهر آمرلی، شبهه نظامیان شیعه از جمله «گردان‌های صلح» و «گردان‌های ابوعلی» و واحدهای تحت سلطه شیعیان ارتش عراق، بازیگران اصلی به شمار می‌روند. عملیات‌های نظامی شمال کشور، توسط نیروهای «پیشمرگه» کرد، شاخه نظامی دولت منطقه‌ای کردستان، «پ ک ک» و «واحدهای حفاظت خلق کرد» از سوریه صورت می‌گیرد. مقابله با داعش، بدون همکاری نیروهای محلی که آنکارا تمایلی به حمایت از آن‌ها ندارد تقریبا غیرممکن خواهد بود.
*** امیدواری ترکیه برای ایجاد یک توازن جدید قدرت به نفع سنی‌ها
جان کری با بیان اینکه «ما مجبوریم از کسانی که آماده مقابله با داعش هستند، حمایت کنیم»، اهمیت نیروهای محلی را مورد تاکید قرار داد. ترکیه که تحولات اخیر شهرهای موصل، صلاح الدین و انبار را قیام سنی علیه دولت شیعه عراق تلقی کرده بود، با این امید که نتیجه کار به نفع سنی‌ها است، ارتباط نزدیک خود را با این گروههای شورشی حفظ کرده بود و به همین خاطر است که در حال حاضر نیز به حمایت از ائتلاف ضد داعش که در نهایت به تقویت نیروهای شیعه منجر خواهد شد، تمایلی ندارد. اظهارات احمد داوود اوغلو، نخست‌وزیر ترکیه در مورد داعش نیز حاکی از امیدواری ترکیه برای ایجاد یک توازن جدید
قدرت به نفع سنی‌ها است.
*** نگرانی دولت ترکیه از تقویت قدرت «پ ک ک»
به گفته داوود اوغلو، «خشم، به حاشیه رانده شدن و اهانت‌ها به فوران ناگهانی واکنش در یک جبهه گسترده منجر شد. اگر اعراب سنی در عراق به حاشیه رانده نمی‌شدند، اکنون چنین تجمعی از خشم را شاهد نبودیم. ساختاری که ما آن را داعش می‌نامیم، یک سازمان تروریستی افراطی به شمار می‌رود. اما در میان کسانی که به این ساختار می‌پیوندند، ترک‌ها، عرب‌ها و کردها دیده می‌شوند.»
دومین نگرانی ترکیه، این است که «پ ک ک» و «واحدهای حفاظت خلق» کردستان، با مبارزه با داعش و به دست آوردن مشروعیت در نظر مردم منطقه و جامعه بین الملل، قدرت خود را در منطقه تقویت کردند.
*** جنبش‌های نظامی ترک برای تجدید آماد نیروهای ترکیه مجبور به همکاری با «واحدهای حفاظت خلق» کردستان هستند
از زمان ظهور حزب اتحاد دموکراتیک حاکم به عنوان یک میانجی برای حل مشکلات مربوط به استقلال داخلی در سوریه، ترکیه مجبور شد که بر رویکرد خود تجدید نظر کند. این ضرورت و نیاز، برای دفاع از مرزهای ترکیه با عراق و سوریه و حتی در تضمین امنیت مقبره سلیمان شاه در نزدیکی رودخانه فرات که جزو قلمروی ترکیه به حساب می‌آید، احساس می‌شد.
جنبش‌های نظامی ترک برای تجدید آماد نیروهای ترکیه و تغییر پست آن‌ها در این مکان، مجبور به همکاری با «واحدهای حفاظت خلق» کردستان هستند. این سوال به وجود می‌آید که ترکیه با کدام یک از نیروهای داعش، «واحدهای حفاظت خلق» یا «پ ک ک» همکاری دارد؟ «صلاح الدین دمیرتاش»، رهبر حزب دموکراتیک خلق گفت: «این شاید یک مسئله حاشیه‌ای به نظر برسد اما «پ ک ک» در حال مبارزه با داعش و اعمال وحشیانه آن است. اگر «پ ک ک» با ترکیه به صلح برسد و از مبارزه مسلحانه با دولت ترکیه دست بکشد، چرا نباید به آن‌ها اسلحه داد؟»
*** اگر داعش متلاشی شود، اولین کشوری که این گروه به آن عقب‌نشینی کرده و واحدهای خود را مجددا سازماندهی می‌کند، ترکیه خواهد بود
«دمیرتاش» سوالی را مطرح کرد که دولت ترکیه از پاسخ دادن به آن طفره می‌رفت. ترکیه باید تصمیم بگیرد که آیا میخواهد با تبدیل دشمنی به مشارکت با کردها، امنیت روند صلح را تضمین کند و یا با بزرگنمایی ترس از اینکه سلاح‌هایی که ممکن است به دست کردها بیفتد، روزی بر علیه ترکیه استفاده خواهد شد، بازنده این میدان باشد.
مخمصه بعدی دولت ترکیه، این احتمال است که گروه تروریستی داعش که با قاچاق سوخت دیزل به ترکیه، پول خوبی به دست می‌آورد، از مرزهای ترکیه به عنوان مسیری لجستیکی برای حمله مستقیم به ترکیه استفاده کند. داعش که تاکنون قادر به سازماندهی در شهرهای بزرگ و مهم ترکیه بوده است، می‌تواند این شهرها را به خوبی مورد هدف قرار دهد. در مورد چنین احتمالی گزارش‌ها و هشدارهای فراوانی داده شده است. اگر داعش متلاشی شود، اولین کشوری که این گروه به آن عقب‌نشینی کرده و واحدهای خود را مجددا سازماندهی می‌کند، ترکیه خواهد بود.
*** ترکیه تنها کشور این ائتلاف است که دارای مرز مشترک با داعش است
بدیهی است که این یک مخمصه طولانی مدت خواهد بود اما مسئله غیرقابل انکار این است که ترکیه در حال حاضر بسیار بیشتر از قبل از حملات داعش به موصل احساس نگرانی می‌کند. حتی پیش از این، دولت ترکیه در مورد حمله به کنسولگری آن در موصل گفته بود که «کنسولگری ما، قلمروی ترکیه به شمار می‌رود.» اما حمله به آن و گروگان گیری کارکنان آن اهمیت زیادی برای دولت ترکیه نداشت. ترکیه تنها کشور این ائتلاف است که با داعش مرز مشترک دارد و این مسئله، این کشور را به آشکارترین و ساده‌ترین هدف برای حملات انتقام‌جویانه تبدیل می‌کند نگرانیهای خود را در نشست سران ناتو ابراز کرد.
*** اردوغان برای رویاویی با سوریهای که بشار اسد رهبری آن را بر عهده دارد، آمادگی ندارد
سایر کشورهایی که می‌توانند مورد هدف داعش قرار گیرند، در این ائتلاف اصلی حضور ندارند. با اینکه ملک عبدالله، پادشاه اردن در این نشست حضور داشت و وظیفه ارائه اطلاعات در مورد نیروهای زمینی به کشورش محول شد، اما کشورش که داعش به دنبال افزودن آن به خلافت خود است در این ائتلاف حضور ندارد. عربستان سعودی نیز که معمولا به عنوان یک منبع مالی برای انجام چنین عملیات‌هایی ایفای نقش می‌کند، کشور دیگری بود که در این نشست ظاهر نشد.
یکی دیگر از نگرانیهای دولت ترکیه، این است که پس از پاکسازی داعش، ارتش سوریه به قدرت دست پیدا کند. اردوغان برای رویاویی با سوریهای که بشار اسد رهبری آن را بر عهده دارد، آمادگی ندارد. دولت اوباما در مورد اینکه آیا میخواهد در برابر داعش با بشار اسد همکاری کند یا با مخالفان وی، هنوز تصمیم نگرفته است. با اینکه احتمال دارد اوباما گزینه حمایت از مخالفان میانه رو در سوریه را همچنان روی میز نگه دارد، اما هیچ تضمینی وجود ندارد که این در مقابله با گروههای افراطی چون داعش، کارساز باشد. به همین دلیل است که آمریکا قصد دارد فعلا فقط بر روی داعش تمرکز کند.
