پلی استیشن یا بازی در کوچه؛ کدام بهتر است؟!

به گزارش افکارنیوز، این روزها بچه ها هم مثل بزرگترها بیشتر وقت شان را پای کامپیوتر و اینترنت می گذرانند؛ در حالی که در گذشته نه چندان دور، شاهد بازی بچه ها در کوچه و خیابان بودیم، امروز باید آنها را به زور از پای کامپیوترها بلند کنیم اما به راستی این بازی ها چه اثرات روحی و روانی ای روی بچه ها دارند؟ آیا انجام این بازی ها برای بچه ها خوب است یا بد؟

۱. گوژپشت تپل

اولین و مهمترین اثر در انجام این بازی ها و افراط در آن چاقی است که خود عامل بسیاری از بیماری ها در آینده برای کودکان می شود. آمارها نشان می دهند که سرعت چاق شدن از سال ۱۹۸۰ میلادی در افراد بالغ دو برابر و در کودکان به سه برابر رسیده است.

اما همه ضرر جسمی بازی های کامپیوتری محدود به بی تحرکی نمی شود و گاه آثار مخربی با خود به همراه می آورد که با سال ها ورزش نیز شاید درمان نشود. جدیدترین یافته ها بیان می کنند که کودکان و نوجوانان در صورت نشستن بیش از حد پشت کامپیوتر یا انجام بازی با کنسول های بازی اعتیادآور با مشکلات جدی در ستون فقرات خود و خمیدگی حاصل از آن مواجه خواهند شد.

متخصصان می گویند که دوره های طولانی نشستن روبروی کنسول های بازی و قوز کردن روی تلفن های هوشمند، باعثتخریب در وضع اندام کودکان می شوند و در برخی موارد منجر به مشکلاتی خواهند شد که تا پایان عمر این کودکان را رها نخواهد کرد.

۲. آیا فرزندم بیمار شده است؟

ساده ترین آزمایش برای تشخیص مشکلات استخوان پشت ناشی از بازی های کامپیوتری در کودکان این است تا ببینیم که آیا کودکان می توانند خود را خم کنند و پنجه پای خودشان را لمس کنند یا خیر. به گفته متخصصان، کودکان مبتلا، با انحنای محور کمر خود نخواهند توانست آن قدر از خود انعطاف نشان دهند که سرانگشت شان به پنجه پا برسد. کودکان اغلب در هنگام انجام یک بازی کامپیوتری، اندام خود را در وضعیتی قرار می دهند که برای ستون فقرات آنها مضر است و این حالت به دیسک کمر، ماهیچه ها و رباط ها فشار می آورد. آنها این قدر در بازی فرو می روند که به هیچ گونه درد و ناراحتی توجه نمی کنند.

۳. چه خطر دیگری وجود دارد؟

آنچه در انجام این بازی ها و اثرات جسمی ناشی از آن مهم است این است که کودکان به دلیل فرو رفتن در این بازی ها درد را که یکی از مهمترین علامت ایجاد مشکل است، نادیده می گیرند. افراط در انجام بازی های کامپیوتری منجر به فشار به مهره های گردن و مشکلات ناشی از آن در آینده و زانو درد، آسیب به تاندون های دست و مچ در دراز مدت یا مشکلات پوستی در کودکان از جمله سفتی یا پوسته پوسته شدن دست، یا زگیل زدن روی دست، زخم های پوستی یا آماس غدد تولیدکننده عرق در کف دست(که یک اختلال پوستی مربوط به کنسول های بازی است که زخم های دردناکی روی کف دست و انگشتان ایجاد می کند) می شود. همچنین افراط در انجام این بازی ها منجر به سردرد، سرگیجه و بعدها منجر به ایجاد حالت تهوع به خاطر دیدن صفحه نمایش به مدت طولانی می شود.

۴. در بازی های جدیدتر، مشکلات کمتر می شوند؟

اما همه کنسول های بازی الزاماً نیاز به یکجانشینی ندارند. شرکت های تولیدکننده انواع بازی های کامپیوتری برای بقای دراز مدت خود دست به نوآوری زده و کنسول هایی را ساخته اند که نه تنها بازی کردن با آنها نیاز به یکجا نشستن ندارد بلکه حتی می توان از آنها به عنوان ابزار ورزشی استفاده کرد. از این میان می توان به نینتند و wii اشاره کرد که این روزها در بین گیم بازی های ایرانی نیز محبوب شده است. با این کنسول می توان حتی بازی های پرتحرکی مثل تنیس را درست همان گونه که یک ورزشکار تنیس انجام می دهد، بازی کرد(هر چند افراط در انجام این بازی نیز مشکلات بسیار عمده ای در تاندون های دست و مچ ایجاد می کند)، اما نسل تکامل یافته تر این کنسول های بازی کینکت مایکروسافت است که حتی بدن بازی کننده را نیز تشخیص داده و فرد مجبور است برای بازی از تمام بدن خود استفاده کند. دست کم در حال حاضر ادعای سازندگان این دو کنسول و شرکت های رقیب دیگری که آنها هم ابراز بازی خود را به این بازار عرضه کرده اند این است که اسباب بازی های آنها، برای سلامت جسمی کودک خیلی هم مفید هستند اما هر چقدر که این ابزارها را نظر جسمی کم ضرر و بی ضرر باشند، باز هم افراط در انجام این بازی ها منجر به ایجاد نوعی اعتیاد در کودکان می شود و این اعتیاد حتی اگر هم از اثرات زیانبار جسمی مبرا باشد، اثرات روحی آن همچنان به قوت خود باقی است. کودکانی که به این واقعیت مجازی معتاد هستند، توان ارتباط آسان با افراد حقیقی را به صورت رودررو از دست می دهند و در مواقعی حتی برخی از این کودکان بین دنیای واقعی و دنیای مجازی خود دچار نوعی گیجی می شوند و نمی توانند بین آنها تمایز ایجاد کنند. کودکان خجالتی و کودکانی که از لحاظ اجتماعی به اصطلاح دست و پا چلفتی هستند، بیشتر از کودکانی که در فعالیت های ورزشی یا در فعالیت های گروهی شرکت می کنند، در معرض ابتلا به اعتیاد به بازی های کامپیوتری هستند.

۵. پلی استیشن یا تلویزیون؟

اما این همه ماجرا نیست، چرا که از سوی دیگر گروهی از دانشمندان و روانشناسان ادعا می کنند که بازی های کامپیوتری می توانند مزایای زیادی نیز داشته باشند. خیلی از روانشناسان گذراندن وقت برای انجام این بازی ها را برای کودکان خیلی مفیدتر از تماشای تلویزیون می دانند. البته مفید بودن برخی از بازی های کامپیوتری وابسته به ماهیت آن است. ولی به طور عمده از نظر برخی از روانشناسان و محققان مهمترین آن این است که انجام اکثر این بازی ها باعثافزایش هوش در این بچه ها می شوند. برخی از بازی ها که ماهیت هدف گیری دارند، منجر به افزایش تطبیق دست و چشم می شوند یا مهارت فضایی و تخمین زدن را در کودکان تقویت می کنند. در برخی از بازی ها کودک توانایی ایجاد راه های خلاقانه برای حل معماهای بازی را می آموزد. در این بازی ها کودکان مهارت های تفکر و همچنین تحلیل سریع مسائل(بدون اینکه دقت آنها کاهش یابد) را در سطوح بالا یاد می گیرند که در آینده به آن نیاز خواهند داشت و البته در هیچ مدرسه ای آن را یاد نمی گیرند. روانشناسان می گویند که این بازی ها ساختار فیزیکی مغز را به شیوه ای مشابه با یاد گرفتن برای خواندن، نواختن پیانو یا نقشه خوانی تغییر می دهند. در بعضی از سطوح بالاتر این بازی ها، کودک اولین بار شکست می خورد اما او دست از بازی نمی کشد و ادامه می دهد تا اینکه موفق شود به مرحله بعد برسد و این منجر به استقامت کودک در برخورد با مشکلات می شود. علاوه بر آن، این بازی ها خطر کردن و اعتماد به نفس بچه ها را در آینده بالا می برند.

پدر، مادر، ما متهمیم!
آیا بازی های کامپیوتری همانند معلم ها هستند؟

این بازی ها همانند معلم ها(با استفاده از ماهیت تکرار شونده خود) انگیزه می دهند و آنها تمرین های خود را تکرار می کنند و برای انجام این تمرین ها به بچه ها جایزه می دهند و بچه ها هم به طور کاملاً فعال با آنها همراه هستند؛ بنابراین این بازی ها تاثیرات غیر قابل انکاری بر کودکان دارند. از طرفی طراحان این بازی ها هستند که همه آن مفاهیم را به این معلمان مجازی انتقال می دهند و لزوماً این طراحان، دلسوز کودکان نخواهند بود بلکه تنها منافع اقتصادی شان است که در اولویت کارشان خواهد بود. نتیجه اینکه نظارت و حضور والدین در انتخاب و انجام این بازی ها می تواند اثرات منفی این بازی ها را به حداقل و بالعکس اثرات مثبت آن را به حداکثر مقدار خود برساند.

چقدر فرزند خود را می شناسید؟

مسئله مهم شناخت واقعی والدین از رفتار کودک خواهد بود و هر چه این شناخت بیشتر و عمیق تر باشد می تواند کمک کننده باشد. به طور مثال اگر کودک منزوی باشد و دوستان کمی داشته باشد، والدین باید روی نوع این بازی ها حساسیت منطقی نشان دهند زیرا برخی از این بازی ها بسیار خشونت آمیز بوده و گفته می شود که خشونت موجود در برخی از بازی های کامپیوتری زیانبارتر از تماشای خشونت در برنامه های تلویزیون است، زیرا کودک در موقع تماشای یک فیلم خشونت بار، نقش منفعل داشته و تنها بیننده است ولی در بسیاری از بازی های خشونت آمیز کودک عنصری فعال در انجام بازی به عنوان نقش خشن است و در جریان بازی، به کرات آدم می کشد و به خاطر این آدم کشی نه تنها مجازات نمی شود بلکه جایزه هم می گیرد! بنابراین کنترل والدین بر انتخاب نوع بازی در جلوگیری از اثرات سوء این بازی ها موثر خواهد بود.

با بچه ها صحبت کنیم؛ آنها منطق را درک می کنند

والدین باید خود را نسبت به انجام این بازی ها توسط فرزندان شان علاقمند نشان دهند. برای بچه های سنین پایین تر باید سعی شود تا جای ممکن از انجام بازی های خشونت آمیز و همچنین بازی هایی که تنها یک الگوی کسل کننده و تکرار شونده دارند، اجتناب شود. حتی گاهی بهتر است که در مورد قدرت و ضعف های کاراکترهای مختلف که در این بازی ها، نقش بازی می کنند نیز با فرزندشان صحبت کنند. باید به آنها کمک کنند تا بتوانند دانش خود درباره این شخصیت ها را به دنیای واقعی انتقال دهند و از همه مهمتر درباره خشونت در فضای بازی و تفاوت های بین بازی و دنیای واقعی بحثو تبادل نظر کنند. زمانی که بازی جدیدی برای کودک خریداری می شود باید والدین پا به پای بچه ها این بازی ها را ابتدا انجام دهند تا بتوانند پیغامی که این بازی ها به فرزندان شان می دهند را به درستی درک کنند. به جای اینکه کاپیوتر کودک در اتاق کودک گذارده شود بهتر است در فضای عمومی تر خانه قرار گیرد تا والدین نظارت دقیق تری داشته باشند. والدین باید درباره مقدار زمانی که کودک می تواند در هر روز بازی کند قوانینی را وضع کنند. علاوه بر این، والدین باید سعی کنند فرزندان خود را به فعالیت های فیزیکی در خارج از خانه تشویق کنند.

اگر کودک نشانه های غیر عادی از پرخاشگری نشان می دهد، از روابط دوستانه خود سرباز می زند یا اینکه به انجام این بازی ها بیشتر از یک کودک معمولی می پردازد، والدین باید به یک روانشناس و مشاور مراجعه کنند.

مشکلات جسمی ناشی از بازی های کامپیوتری:

افراد در انجام بازی های کامپیوتری منجر به فشار به مهره های گردن و مشکلات ناشی از آن در آینده و زانو درد می شود.

باعثآسیب به تاندون های دست و مچ در دراز مدت و یا مشکلات پوستی در کودکان از جمله سفتی و یا پوسته پوسته شدن دست یا زگیل زدن بر روی دست، زخم های پوستی و یا آماس غدد تولیدکننده عرق در کف دست می شود.

تندرستي/ شماره ۱۳۱/ ۱۶ آبان ماه ۹۲/ اعظم صفايي/ صفحه ۲۶