افکارنیوز: فشار غير متعارف به دليل نامرتب بودن دندان ها باعث صدمه ديدن دندان ها و نسوج اطراف آنها خواهد شد. علاوه بر اين به دليل غير عادي بودن جويدن، سيستم گوارشي را نيز تحت تاثير قرار داده و به آن صدمه مي زند.

از سوی دیگر، مسائل روحی و روانی مانند از دست دادن اعتماد به نفس و پرهیز از لبخند و حضور در جمع، می تواند باعثصدمه زدن به حضور اجتماعی آن شخص شود. دندان های انسان به طور طبیعی در دو قوس فک بالا و پایین باید به طور منظم و با ترتیب خاصی قرار گیرند. هر نوع انحراف از این موقعیت طبیعی دندان ها موجب مشکلاتی می شود که ردیف کردن و برگرداندن موقعیت مناسب دندان ها را ایجاب می کند.

• ارتودنسی از ۷ سالگی

دندان های شیری علاوه بر عملکرد جویدن و زیبایی در حفظ و نگهداری فضای لازم برای رویش دندان های دائمی نقش بسیار مهمی دارند. از آنجا که اکثر مردم این دندان ها را موقتی می دانند به آنها رسیدگی نمی کنند و سلامت این دندان ها مغفول می ماند، در حالی که از دست رفتن یک دندان شیری در نواحی عقب دهان به منزله از دست رفتن یک دندان دائمی است و به همین خاطر اولین چکاپ ارتودنسی کودکان باید در حدود ۷ سالگی انجام پذیرد.

بیشتر مردم فکر می کنند زمان مناسب برای ارتودنسی نوجوانی است اما واقعیت این است که بیشترین درمان های ارتودنسی در سنین ۹ تا ۱۴ سالگی انجام می شود. در ۷ سالگی کودکان کودکان ترکیبی از دندان های شیری و دائمی را دارند و یک ارتودنتیست در این سن می تواند بسیاری از مشکلات مربوط به رشد فک و دندان ها را ارزیابی کند. حتی وقتی که دندان های کودک به ظاهر مرتب به نظر می رسد ممکن است مشکلاتی نهفته وجود داشته باشد که در ظاهر به چشم نمی آید.

• برخی نکات که نشان دهنده نیاز کودک شما به ارتودنسی است:

از دست دادن زود هنگام یا دیر هنگام دندان های شیری
اشکال در جویدن یا گاز زدن
تنفس دهانی
مکیدن انگشت
دندان های شلوغ و خارج از محل خود
فک خیلی جلو یا خیلی عقب
دندان های بیرون زده از دهان
جویدن یا گاز زدن گونه
به هم نرسیدن دندان های بالا و پایین
صورت غیر قرینه
دندان قروچه

• پلاک های نگهدارنده

اگر شما در سن مناسبی شروع به ارتودنسی کنید، حدود ۵/۱ تا ۲ سال طول می کشد تا درمان ارتودنسی شما کامل شود و دندان های شما مرتب شوند. البته به دنبال آن برای حفظ نتایج درمانی باید، برای مدت مشخصی از پلاک های ارتودنسی «نگه دارنده» استفاده کنید. استفاده از این پلاک ها برای حفظ و تثبیت موقعیت جدید دندان ها لازم است. بنابراین به طور متداول یک درمان ارتودنسی ۲ تا ۵/۲ سال طول می کشد. فراموش نکنید استفاده از پلاک های نگهدارنده، حتماً لازم است و اگر شما در استفاده از آنها کوتاهی کنید، ممکن است دندان هایتان دوباره نامرتب شوند.

• اقدامات لازم قبل از درمان های ارتودنسی

شخصی که قصد درمان ارتودنسی دارد ابتدا باید شرایط بهداشت دهان خود را به وضعیت مطلوبی برساند. باید هرگونه پوسیدگی دندانی ترمیم شود. جرم گیری و برساژ انجام شود و بیمار از نظر رعایت بهداشت دهان و دندان آموزش کامل داشته باشد.

• روش های درمان ارتودنسی

درمان های ارتودنسی به دو روش عمده دستگاه متحرک یا ثابت یا بعضاً ترکیبی از هر دو روش انجام می شود.
روش ارتودنسی متحرک با پلاک ارتودنسی انجام می پذیرد.
دلیل نام گذاری این روش این است که توسط بیمار قابل برداشتن و گذاشتن است. با وجود این، استفاده از این روش تنها زمانی موثر است که دستگاه های مربوط، دست کم به مدت ۱۸ ساعت و به طور پیوسته در شبانه روز در دهان قرار گیرند.

مزایای این روش عبارتند از:

هزینه کمتر
توانایی بیشتر در رعایت مراقبت های بهداشتی توسط بیمار

و معایت آن عبارتند از:

محدودیت در استفاده تنها برای مشکلات جزئی، ‌ یا به عنوان پیشگیری
به دلیل توانایی بیمار در برداشتن و گذاشتن دستگاه، همکاری بیمار در استفاده از دستگاه به میزان توصیه شده در شبانه روز در نتیجه درمان تاثیر مستقیم داشته و عدم رعایت آن منجر به شکست درمان می شود.
به دلیل حجیم بودن، ممکن است موجب اختلال در تکلم فرد هنگام استفاده از دستگاه شود.

• سیستم ارتودنسی ثابت:

همانطور که از نامش پیداست، در این روش دستگاه ارتودنسی برخلاف روش قبلی، قابل در آوردن و گذاشتن توسط بیمار نیست.

قابلیت و توانایی بالا؛ به طوری که اغلب درمان های ارتودنسی با بهترین نتیجه با این روش قابل انجام هستند، مزیت آن است و هزینه نسبتاً زیاد، احتمال بیشتر در بروز عوارض درمانی ارتودنسی مانند مشکلات لثه و تحلیل ریشه دندان، دشواری در رعایت مسائل بهداشتی توسط بیمار، مشکلات ناشی از نامرتبی دندان ها و ناهنجاری های فک و صورت و… از معایت آن به شمار می رود.

• راه های پیشگیری از ارتودنسی

۱. استفاده از غذاهای سفت:

والدین برای افزایش رشد فک کودکان به آنان غذاهای سفت بدهند تا در بزرگسالی کمتر نیاز به ارتودنسی پیدا کنند. غذا هر چه سفت تر باشد، موجب رشد بیشتر فک کودکان می شود؛ این در حالی است که رژیم غذایی کودکان در حال حاضر بسیار نرم شده و تنقلات آنان به نرمی پفک و بستنی است.

۲. معاینه زود هنگام:

امروزه بسیار خانواده ها از دندان های کج و معوج کودکان خود نگرانند و برای ردیف کردن دندان ها که در زیبایی کودکان نیز تاثیر بسیار زیادی دارد، هزینه هایی را متقبل می شوند. حال آنکه معاینه زود هنگام دندان ها توسط متخصصان ارتودنتیست می تواند درمان را سریع و میزان هزینه آن ها را کم کند. ارتودنتیست ها می توانند مشکلات ظریفی را که با رشد فک و رویش دندان های دائمی همزمان با وجود دندان های شیری به وجود می آید، تشخیص دهند.

۳. درمان سریع ارتودنسی:

درمان سریع ارتودنسی، هدایت رشد فک، کاهش ریسک آسیب به دندان بیرون زده جلو، اصلاح عادات دهانی مضر، زیباتر کردن چهره، هدایت دندان های دائمی در موقعیت مساعد، ایجاد برقراری هماهنگی بهتر دندان ها؛ لب و صورت، سلامت دندانی، صورت و لبخندی زیبا و سالم برای کودک را امکان پذیر می کند.

• آیا درمان ارتودنسی عوارض نامطلوبی هم دارد؟

بله. البته همگی محدود به دوره درمان است و پس از آن برطرف می شود. از جمله درد که یا بسیار کم است، یا می توان با مسکن رفع کرد. لقی موقت دندان ها که پس از حرکت دندان ها رفع می شود. زخم، مخاط لب و گونه و زبان که قابل برطرف شدن است. تحلیل ریشه دندان که میزان آن اغلب ناچیز است و تشدید پوسیدگی های دندانی و لثه که تنها به دلیل عدم رعایت بهداشت دهان بروز می کند.

• توصیه های ارتودنسی

۱. استفاده از نخ دندان مخصوص برای آنهایی که سیم و براکت روی دندان دارند ضروری است.

۲. استفاده از دهان شویه های حاوی فلوراید ۲ تا ۳ بار در هفته توصیه می شود.

۳. استفاده از مسواک های مخصوص ارتودنسی

۴. استفاده از مسواک حتی پس از مصرف یک میان وعده کوچک

۵. اگر پلاک های متحرک ارتودنسی دارید، رعایت بهداشت آن آسان تر است زیرا می توانید برای تمیز کردن، آن را از دهان خارج کنید. برای تمیز کردن می توانید از مسواک نرم و صابون مایع و آب ولرم استفاده کنید.

۶. از مصرف غذاهای چسبناک و خیلی شیرین اجتناب کنید زیرا تمیز کردن آنها از بین سیم و براکت کار بسیار دشواری است.
۷. از مصرف غذاهای خیلی سفت مثل ته دیگ و تنقلات دوری کنید.

۸. در شروع درمان بعد از نصب براکت ها بر دندان ها از خوردن و آشامیدن مواد خوراکی رنگی مثل چای، نوشابه، سس، رب، سبزی، شکلات و پاستیل خودداری کنید.

۹. در موارد اورژانسی مثل: شکستن، زخم شدن، باز و جدا شدن قسمتی از دستگاه و سیم، بلافاصله با پزشک مربوط تماس بگیرید و اصلاح آن را به وقت آینده و روزهای بعد موکول نکنید.

منبع: زندگي ايراني