به گزارش افکارنیوزبه نقل از ایسنا، صرف‌نظر از آثار سوء اجتماعی که پدیده افزایش سن ازدواج به دنبال دارد، تبعات جمعیتی این پدیده هم می‌تواند نگران‌کننده باشد. کمترین تاثیر افزایش سن ازدواج، بر هم خوردن تعادل هرم جمعیتی کشور و در نتیجه، بروز شکل جدیدی از چالش‌های مربوط به سن ازدواج در کشور است.
سازمان ثبت احوال از سال ۸۳ آمارهای منسجم جمعیتی از وقایع حیاتی از جمله ازدواج و طلاق را گردآوری کرده است و بر این اساس امکان تحلیل آماری این وقایع فراهم شده است.
جهش پنج ساله سن ازدواج زنان طی هفت سال
علی‌اکبر محزون مدیرکل آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال با اشاره به وقوع ۷۸۷ هزار و ۸۱۸ ازدواج در سال ۸۴، اظهار کرد: در این سال ۴۹.۵ درصد مردان در سن ۲۰ تا ۲۴ سالگی و ۴۳ درصد زنان در سن ۱۵ تا ۱۹ سالگی ازدواج کرده‌اند.
وی ادامه داد: در سال ۹۰ آمار مردانی که در سن ۲۰ تا ۲۴ سالگی ازدواج کرده‌اند با ۳۸.۹ درصد همچنان در صدر است، اما در عین حال این آمار ۱۱ درصد نسبت به هفت سال قبل از آن کاهش یافته و بخشی از آن به گروه سنی ۲۵ تا ۲۹ ساله انتقال یافته است.
به گفته محزون این در حالیست که سرعت افزایش سن ازدواج در زنان بیشتر بوده و در ازدواج‌های سال ۹۰، آمار زنانی که در گروه سنی ۲۵ تا ۲۹ ساله ازدواج کردند، با ۳۴.۶ درصد در صدر قرار گرفته است.
به این ترتیب گروه سنی که بیشترین ازدواج در آن واقع می‌شد، پنج سال افزایش یافته و از ۱۵ تا ۱۹ سالگی در سال ۸۴، به ۲۰ تا ۲۴ سالگی در سال ۹۰ رسیده است.
البته محزون به این نکته هم اشاره کرد که آمار ثبت احوال، حاصل برآیند کل آمارهای مربوط به ازدواج در کشور است. در نتیجه قطعا سن ازدواج در شهر بزرگی همچون تهران با شهرهای کوچک و سنتی متفاوت است. اما به هر حال، برآیند آمار در کل کشور نسبت به افزایش سن ازدواج هشدار می‌دهد.
مدیرکل آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال تصریح کرد: ۸۵.۸ درصد مردانی که در سال ۹۰ ازدواج کردند، ۲۰ تا ۳۴ ساله بودند و ۸۴.۸ درصد زنانی که در این سال ازدواج کردند نیز ۱۵ تا ۲۹ سال سن داشته‌اند.
ایران در دوره گذار سنی جمعیت به سر می‌برد
محزون در ادامه گفت‌وگوی خود با ایسنا به آثار و تبعات جمعیتی افزایش سن ازدواج اشاره کرد و گفت: هرم سنی جمعیت کشور هم‌اکنون شکل متقارنی دارد و این بدان معناست که هم‌اکنون در هر گروه سنی، جمعیت زن و مرد تقریبا برابر است.
وی ادامه داد: برابر آمار متوسط جهانی، به ازای هر ۱۰۰ دختر، ۱۰۴ پسر متولد می‌شود و این آمار در ایران هم به متوسط جهانی نزدیک است و به ازای هر ۱۰۰ دختر، ۱۰۵ پسر متولد می‌شود. البته تعداد دختران و پسران در سن ۲۵سالگی تقریبا برابر می‌شود.
محزون با اشاره به اینکه کشور در دوره گذار سنی جمعیت به سر می‌برد، اظهار کرد: بیشترین جمعیت کشور در حال حاضر در گروه سنی ۳۰ سال به بالا قرار دارد و به این ترتیب، جمعیت کشورمان که پیش از این در گروه سنی جوانی قرار داشت، هم‌اکنون وارد دوره میانسالی شده است.
وی ادامه داد: در سال‌های گذشته شمار مردانی که در سن ازدواج قرار داشتند، کمتر از زنان بود، اما این آمار در سال‌های ۸۸ تا ۹۰ به تعادل رسید و تقریبا جمعیت مردان و زنان در سن ازدواج برابر شد.
خطر پیشی گرفتن جمعیت مردان در سن ازدواج نسبت به زنان
با روند فعلی، شمار مردان در سن ازدواج تا سال ۹۷، دو میلیون نفر بیشتر از زنان خواهد بود
محزون افزود: با ورود جمعیت کشور به میانسالی، با توجه به اختلاف پنج ساله سن زوج و زوجه که در بسیاری از ازدواج‌ها رعایت می‌شود، به مرور اختلاف آمار جمعیتی بین زنان و مردان پدیدار می‌شود و اگر روند فعلی ادامه پیدا کند، تا سال ۹۷ تعداد مردان در سن ازدواج(۲۰ تا ۳۴ ساله) حدود دو میلیون نفر بیش از زنان در سن ازدواج(۱۵ تا ۲۹ ساله) خواهد شد.
به اعتقاد این مقام مسوول در ثبت احوال، تغییر در برخی سیاست‌گذاری‌های کلان می‌تواند از بروز عدم تعادل در هرم جمعیتی کشور و مشکلات بعدی آن جلوگیری کند.
هم‌سن گزینی، تعادل هرم جمعیتی را حفظ می‌کند
افزایش خطر تجرد قطعی در زنان
وی اعتقاد دارد که رعایت اختلاف سنی چهار تا پنج ساله در اغلب ازدواج‌ها این چالش را تشدید می‌کند؛ این در حالیست که با ترویج «هم‌سن گزینی» در میان جوانان، آمار زنان و مردان در آستانه ازدواج به تعادل می‌رسد و پدیده‌هایی همچون پیشی گرفتن آمار مردان در آستانه ازدواج بر زنان، مهار می‌شود.
محزون یکی دیگر از آثار سوء افزایش سن ازدواج را، افزایش تجرد قطعی دانست و به ایسنا گفت: افزایش سن ازدواج موجب افزایش خطر تجرد قطعی به‌ویژه در زنان می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: اگر زنی تا سن ۴۹ سالگی ازدواج نکند، مجرد قطعی محسوب می‌شود، چراکه پس از این سن، ازدواج او نقشی در افزایش جمعیت ندارد.
تاثیر مستقیم افزایش سن ازدواج بر الگوی باروری مادران
محزون در ادامه به آثار افزایش سن ازدواج بر الگوی باروری اشاره کرد و گفت: الگوی باروری به معنای تعداد ولادت‌های رخ داده در گروه‌های سنی مختلف مادران بوده که این آمار هم به نوعی متاثر از سن ازدواج است.
وی سپس با ذکر آمارهایی اثر سن ازدواج بر الگوی باروری مادران در سال ۸۵ را با سال ۹۰ مقایسه کرد و گفت: پیک الگوی سنی باروری مادران در سال ۸۵،۲۰ تا ۲۴ سال بوده که این رقم در سال ۹۰ به ۲۵ تا ۲۹ سال افزایش یافته است. بنابراین الگوی باروری مادران در سال‌های اخیر تحت تاثیر مستقیم افزایش سن ازدواج بوده است.
به گفته وی افزایش سن الگوی باروری مادران می‌تواند در میان‌مدت موجب کاهش نرخ موالید شده و به مرور میزان رشد جمعیت را به صفر و حتی منفی برساند.
به گزارش ايسنا، افزايش خطر تجرد قطعي، تغيير الگوي باروري و كاهش رشد جمعيت، از بين رفتن تعادل هرم جمعيتي و در نتيجه پيشي گرفتن شمار مردان در سن ازدواج نسبت به زنان تنها بخشي از آثار سوء افزايش سن ازدواج بوده كه ناظر بر ساختار جمعيتي است. آثار اجتماعي اين پديده و تبعات ناشي از آن ميتواند به مراتب خطرناكتر باشد و در چنين شرايطي، ضرورت تغيير در سياستگذاريهاي كلان براي جلوگيري از روند افزايش سن ازدواج بيش از پيش نمود پيدا ميكند.
