تست ژنتیک نژاد که با نامهای مختلفی مثل آزمایش تبارشناسی، تست اصالت‌شناسی یا آزمایش DNA تشخیص اجداد و غیره در ایران شناخته می‌شود؛ اطلاعاتی از اصل و نسب و گذشتگان، مازاد بر آن چه از والدین یا مادربزرگ و پدر پزرگان خود شنیده‌اید؛ به شما می‌دهد. اما این اطلاعات فقط به اینکه اجداد شما از کدام تبار بوده‌اند، ختم نمی‌شود.
پیش از این، از آزمایش ژنتیک برای چکاپ‌های قبل از بارداری، ازدواج یا تشخیص بیماری‌های ژنتیکی و غیره استفاده می‌شد؛ اما در چند سال اخیر شکل دیگر از این آزمایش‌ها به طور مستقیم و بدون نیاز به دستور پزشک، با نتایجی متفاوت و جالب در دسترس عموم قرار گرفته است.
تحولات اخیر در حوزه ژنتیک، به ما این امکان را داده تا درباره خود و جوامع اطلاعات معتبری بدست‌آوریم؛ آزمایش تبارشناسی، آزمایش ژنتیک استعدادیابی، آزمایش ژنتیک تغذیه و سلامت نیز از این دسته هستند.
تست ژنتیک نژاد چیست؟
در آزمایش دی ان ای تبارشناسی، طی یک فرآیند آزمایشگاهی، DNA افراد را تجزیه و تحلیل کرده و با بررسی تنوع ژنتیکی و توالی نشانگرها یا شاخصه‌های دی ان ای، اطلاعاتی مثل:
- منشا جغرافیایی
- روابط خویشاوندی
- مسیر مهاجرتی
- پیشینه نژاد خانواده
را بدست می‌آورند.
در حال حاضر برای رسیدن به پاسخ این پرسش که اجداد ما که هستند و از کجا آمده‌اند؟ بررسی تغییرات DNA می‌تواند سرنخ‌هایی به ما بدهد؛ چون الگوهای خاصی از تنوع ژنتیکی در میان افراد با پیشینه‌های مختلف، مشترک است.
آزمایش DNA برای تشخیص نژاد در ایران
تست ژنتیک نژاد و تبارشناسی از تکنولوژی نو و پیشرفته ایی استفاده می‌کند؛ اما ورودش به ایران خیلی زمان بر نشد و چند سالی است که در دسترس مردم کشورمان قرار گرفته است.
آزمایش نیاکان مای اسمارت ژن چه چیزی به ما ارائه می‌کند؟
ترکیب ملیتی و ملیت شناسی
- مسیر مهاجرتی مادری و پدری اجداد شما
- میزان شباهت شما به نئاندرتال‌ها؛ نئاندرتال ها که بودند؟
شخصیت هم ژن مشهور
- بررسی و در یک گزارش شخصی سازی شده که می توان از آن به عنوان شجره نامه ژنتیکی نام برد، به تحویل شخص می‌شود.
- ترکیب ملیتی یا ملیت شناسی در تست ژنتیک نژاد
یکی دیگر از نام‌هایی که به این آزمایش ژنتیکی نسبت داده می‌شود، تست ملیت‌شناسی است.
جالب است بدانید:
هیچ فردی 100 درصد به یک ملیت تعلق ندارد؛ هویت ما ممکن از ترکیب چند ملیت شکل گرفته باشد. شما فکر می کنید چند درصد ایرانی هستید؟
- بخش ترکیب ملیتی تست نژاد شامل اطلاعاتی از این قبیل است:
- اجداد شما در چه سرزمین‌هایی زندگی می‌کرده اند؟
- چه زمانی به چه سرزمین‌هایی مهاجرت کرده‌اند؟
- آیا موفق شده اند با قومیت‌های مختلف در سرتاسر دنیا ارتباط بگیرند؟
در واقع DNA شما با گروهی از افراد با ملیت‌های گوناگون، مقایسه و اصل و نسب شما مشخص می‌شود؛ با استناد بر این داده‌ها، می‌توان مشخص کرد شما چه ترکیب ملیتی دارید و با هر کدام از این ملیت‌ها، چند درصد شباهت ژنی دارید.
گذشتگان ما به نسبت امروز، کمتر مهاجرت می‌کردند و در اجتماعات کوچک خود (مذهب، قومی و.. ) ازدواج می‌کردند، بنابراین این موارد در اطلاعات ژنتیکی شما ثبت شده‌اند و کاملاً منحصر به فرد هستند. برای مثال اگر DNA شما حاوی اطلاعاتی اس که فقط در روس‌ها ظاهر می‌شود، احتمال اینکه شما یک جد روس داشته باشید وجود دارد.
مسیر مهاجرت اجداد پدری و مسیر مهاجرت اجداد مادری
در این بخش ما متوجه می‌شویم که داده‌های ژنتیکی ما در کجای دنیا ریشه دارد و با بررسی و تاریخی دودمان، مسیر زندگی اجداد خود را در هزاران سال قبل دنبال می‌کنیم. در واقع، با این روش به گذشته بسیار دور سفر می‌کنیم تا تصویر واضح‌تری از اینکه و اجدادمان کجا زندگی می‌کرده‌اند، به دست آوریم.
DNA میتوکندری (اجداد مادری) و کروموزوم Y (اجداد پدری) یک ابزار قدرتمند برای ردیابی مسیرهای مهاجرتی اجداد هستند؛ چرا که DNA میتوکندری از مادران به فرزندان و کروموزوم Y از پدران منتقل می‌شود. برای مثال مسیر مهاجرت اجداد پدری آقای X با سفر از روسیه و ازدواج در ایران و همچنین با مهاجرت اجداد مادری اش از افغانستان تغییر کرده است.
بیشتر بخوانید: قوم بروشو یکی از قبیله‌هایی معروف است که به سلامتی و عمر طولانی‌شان مشهورند و در دره جاویدان زندگی می‌کنند؛ برای آشنایی بیشتر با این قبیله شگفت‌انگیز، وارد لینک شوید.
میزان شباهت به نئاندرتال ها
نئاندرتال‌ها ( Neanderthal )، انسان‌های اولیه باستانی بودند که حدود چهارصد هزار سال پیش در اروپا و آسیای غربی زندگی کرده اند.
تحقیقات نشان داده است نئاندرتال ها حدود ۴۰۰۰۰ سال پیش قبل از انقراض‌شان، با انسان‌های مدرن امروزی در اروپا و آسیا (در اوایل دوره پیدایش و تکامل) همزیستی کرده و فرزندان مشترک داشته‌اند؛ در نتیجه، در بسیاری از انسان‌های امروزی می‌توان ردپای ژنتیکی انسان نئاندرتال را پیدا کرد. نام نئاندرتال ها از محلی در آلمان که برای اولین بار استخوان‌های‌شان در آن‌جا پیدا شد؛ گرفته شده است.
شخصیت هم ژن مشهور
مسیرمهاجرتی اجداد شما با کدام یک از افراد مشهور مشترک است؟
شخصیت هم ژن دقیقا به همین موضوع اشاره دارد. با بررسی مسیر مهاجرت اجدادتان، میزان شباهت این مسیر با نقشه مهاجرتی اجداد افراد مشهور سنجیده و در نهایت فردی که بیشترین شباهت ژنی را با شما داشته باشد، شناسایی می‌شود.
برای مثال ممکن است مسیر مهاجرتی اجدادتان با مسیر مهاجرتی اجداد انیشتین، پرنسس دایانا، ماری کوری، آدری هیپبورن وغیره شباهت داشته باشد!
شما حدس می‌زنید با کدام یک از افراد مشهور شباهت ژنی دارید؟ تست نژاد کمک می‌کند در گذشته خود کندوکاو کنید و اطلاعات شگفت انگیزی به دست بیاورید.
آزمایش تبارشناسی؛ چگونه بفهمیم از کدام تباریم؟
امروزه با پیشرفت علم، آزمایش نژاد (به انگلیسی ANCESTRY) به کمک ما آمده تا تاریخچه گذشتگان دیگر ناشناخته نباشد. عمر این آزمایش در سایر کشورها به سی سال می رسد؛ خوشبختانه در دهه اخیر تکنولوژی تست نژاد وارد کشورمان ایران هم شده است.
تست تشخیص نژاد اولین بار توسط شرکت های Family Tree DNA و AncestryDNA به بازار عرضه شد. Family Tree DNA در سال 2000 آزمایشی با هدف تبارشناسی را مستقیم به مردم عرضه کرد.
بعد از آن شرکت AncestryDNA در سال ۲۰۱۲ پا به این عرصه گذاشت. یکی دیگر از شرکت‌های معروف در این حوزه ۲۳ANDME است که بعد‌ها آزمایش نیاکان را به خدماتش اضافه کرد.
انجام آزمایش نیاکان AncestryX
هر چند در آن زمان، ویژگی ترکیب ملیتی در نتایج نهایی توسط این شرکت ها ارائه نمی شد. در حال حاضرهای شرکت های گوناگونی در سراسر دنیا تست نژاد را ارائه می‌کنند.
آزمایش نیاکان در مدت کوتاهی بسیار محبوب شد؛ طبق آمار‌ها تا سال ۲۰۱۹ بیش از ۲۶ میلیون نفر در سراسر جهان تست نژاد را انجام داده‌اند. یکی از دلایل این محبوبیت، اطلاعاتی ست که درباره ریشه‌های اجدادی یک فرد ارائه می‌شود و به پیدا کردن خویشاوندان کمک می‌کند.
مزیت آزمایش تبارشناسی به شرح ذیل است:
- مسیر مهاجرت پدری و مادری شما را به صورت دقیق بررسی کند.(تعیین هاپلوگروپ ها)
- با توجه به مسیر مهاجرت مادری و پدری شما شخصیت‌های هم ژن دقیق‌تری به شما معرفی کند.
- همچنین مشابهت شما با انسان‌های نئاندرتال به درستی تشخیص داده شود.
روش انجام تست ژنتیک برای تشخیص نژاد
تست نژاد با روش توالی‌یابی DNA که توالی سازنده‌های دی ان‌ای شما را بررسی می‌کند؛ انجام می‌شود. مجموعه مای اسمارت ژن از جدیدترین روش توالی‌یابی دی ان‌ای یعنی NGS (NEXT GENERETION SEQUENCING) که از روش‌های قدیمی دقیق‌تر، به صرفه‌تر است، برای انجام تست نیاکان استفاده می‌کند.
بعد از دریافت نمونه بزاق، دی ان‌ای می‌توکندریال از بزاق جداسازی و توالی‌یابی می‌شود؛ در نهایت خروجی توالی‌یابی نمونه بزاق، با دیگر توالی‌های DNA مقایسه شده و نتیجه آزمایش در قالب یک گزارش شخصی‌سازی شده در اختیار فرد قرار می‌گیرد.
آشنایی با هاپلوگروپ یا دودمان
داده‌های ژنتیکی اجداد در جمعیت مناطق مختلف جهان متفاوت هستند؛ یعنی در هر منطقه جغرافیایی و هر قومیت، یک دودمان یا هاپلوگروپ اجدادی منحصربه‌فرد وجود دارد.
در آزمایش تعیین نژاد که نوعی از نسب شناسی است؛ از طریق داده‌های ژنتیکی، دودمان‌ها در فرد بررسی و بر اساس اطلاعات پیدا شده، اصل و نسب ژنتیکی پدری و مادری تخمین زده می‌شود.
دودمان‌هایی که روابط نزدیکی با هم دارند، معمولا از ریشه های جغرافیایی مشترکی هستند. با وصل کردن این نقاط و ریشه یابی هر مسیر تا مبدا و همچنین پیدا کردن الگوهای مسیرهای مهاجرتی هر دودمان، می توان به تفسیر مفصلی از هر یک از آن‌ها رسید و مسیر مهاجرتی آن‌ها را رسم کرد.
جمع بندی معرفی آزمایش نیاکان
تست ژنتیک نژاد یا آزمایش نیاکان چیست؟ تست ژنتیک نژاد به بررسی ترکیب ملیتی، تشخیص اجداد، مسیر مهاجرت مادری و پدری و غیره می پردازد و در بازه زمانی کوتاهی بین مردم محبوب شده است. شما با آگاهی از گذشتگان خود، متوجه ارتباط شگفت انگیز و نزدیکی بین انسان‌ها، از گذشته تا به امروز، در سرتاسر جهان خواهید شد.
آزمایش تعیین نژاد، با ارائه داده‌هایی در مورد مهاجرت انسان، جابجایی جمعیت و تنوع ژنتیکی، به تحقیقات مردم‌شناسی و تاریخی کمک می‌کند؛ در این صورت محقق‌ها با شناخت بیشتر ریشه‌ها و تعاملات جمعیت‌های مختلف، در وسیع‌تری از تاریخ بشریت خواهند داشت.
در کلام آخر باید بگوییم که آزمایش DNA با ارائه شواهد اضافی و تأیید روابط، روش‌های سنتی شجره نامه را تکمیل کرده و موانع شجره نامهای سنتی را تا حد زیادی کنار می‌زند. تأیید خطوط اجدادی و ارائه درک جامع‌تری از ارتباطات خانوادگی از مزایای دیگر شجره نامه ژنتیکی است کمک کند. بعد از دریافت نمونه بزاق، دی ان‌ای می‌توکندریال از بزاق جداسازی و توالی‌یابی می‌شود.
