اقدام اخیر نیروی‌دریایی سپاه پاسداران در رونمایی از یک شهر زیرزمینی شناوری، آن‌هم برای نخستین‌بار به دلیل اهمیت و ویژگی‌های آن، مورد توجه تحلیلگران غربی قرار گرفته؛ شهری که لانه‌ای امن برای «زنبورهای سرخ ایران» لقب گرفته‌است.
این اما برای دومین‌بار طی سال‌های اخیر بود که نیروی‌دریایی سپاه از شهرهای زیرزمینی خود رونمایی می‌کرد. پیش از این در ۲۵ اسفندماه ۱۳۹۹ بود که از یک «شهر زیر زمینی موشکی» این نیرو رونمایی شد و بازتاب گسترده‌ای نیز در رسانه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی یافت؛ شهری در آن انبوهی از سامانه‌ها و موشک‌های کروز با بردهای متنوع وجود داشت و از آمادگی روزافزون نیروهای‌مسلح ایران برای مقابله با تهدیدهای چندوجهی، به‌ویژه در عرصه رزم دریایی حکایت داشت.
در چنین شرایطی رونمایی از «شهر زیرزمینی شناوری» نیروی دریایی سپاه پاسداران مورد توجه ویژه تحلیلگران نظامی قرار گرفت و بر اهمیت راهبردی آن در ارتقای توان دریایی و بازدارندگی ایران در سطح منطقه تاکید شد.
پایگاهی برای به چالش کشیدن دشمنان
پایگاه تحلیلی – نظامی «گلوبال دیفنس نیوز» روز یکشنبه در گزارشی به این موضوع پرداخت و با اشاره به اینکه سپاه پاسداران از یک پایگاه زیرزمینی شناوری خود در مکانی نامعلوم در خلیج‌فارس رونمایی کرده‌است، نوشت که این پایگاه، یکی از چندین پایگاه زیرزمینی است که برای نگهداری شناورهایی با قابلیت پرتاب موشک‌های دوربرد و انجام جنگ‌های نامتقارن ساخته شده‌است.
در ادامه این گزارش آمده‌است: «این تأسیسات زیرزمینی نیروی دریایی سپاه بخشی از شبکه بزرگ‌تری از «شهرها» است که به‌طور ویژه برای استقرار شناورهای رزمی این نیرو طراحی شده‌است. این شهرهای زیرزمینی، محور استراتژی دفاع دریایی ایران هستند و به سپاه اجازه می‌دهند به سرعت ناوگان قایق‌های تهاجمی مجهز به موشک خود را در منطقه بسیج کند».
«گلوبال دیفنس نیوز» با اشاره به اینکه این پایگاه نقش ویژه‌ای در پیاده‌سازی راهبرد «جنگ نامتقارن» نیروی دریایی سپاه پاسداران دارد، نوشت: «این قایق‌ها که قادر به پرتاب موشک‌های هدایت‌شونده دقیق هستند، به سپاه اجازه می‌دهند تا دشمنان مجهز به فناوری‌های پیشرفته‌تر، به‌ویژه نیروی دریایی آمریکا را که در منطقه فعالیت می‌کنند، به چالش بکشد».
در این گزارش همچنین تاکید شده‌است که این شناورهای نیروی‌دریایی سپاه با توجه به توانمندی‌شان در زمینه «مین‌گذاری»، تسلط سپاه پاسداران را بر نقاط راهبردی در تنگه هرمز بیشتر می‌کند؛ «توانایی مین‌گذاری نیروی دریایی سپاه یک عنصر حیاتی در استراتژی ایران برای ممانعت از دسترسی به مسیرهای مهم کشتیرانی است که عملیات نیروهای دریایی خارجی را در منطقه پیچیده می‌کند».
راهبردهای ایران
در گزارش «گلوبال دیفنس نیوز» درباره راهبردهای مدنظر ایران برای ساخت چنین پایگاهی در زیرزمین گمانه‌زنی شده‌است، از جمله اینکه «محافظت در برابر حملات هوایی، که با پیشرفته‌تر شدن تجهیزات رصد ماهواره‌ای و مهمات هدایت‌شونده دقیق، اهمیت فزاینده‌ای می‌یابد».
این گزارش می‌افزاید: «با توجه به اینکه بسیاری از قدرت‌های خارجی، به‌ویژه آمریکا، قادر به هدف قرار دادن و نابود کردن کشتی‌های سطحی هستند، ایجاد تاسیسات زیرزمینی پنهان به کاهش این خطر کمک می‌کند. علاوه بر این، سپاه با پراکندگی ناوگان خود در چند سایت مخفی، حفاظت از نیروهای دریایی خود را ارتقا می‌دهد».
در گزارش «گلوبال دیفنس نیوز» تاکید شده‌است که این شبکه از پایگاه‌های زیرزمینی، تضمین می‌کند در صورت حمله به یک یا چند مرکز، سایر تأسیسات عملیاتی باقی می‌مانند و امکان تداوم در عملیات دفاعی را فراهم می‌کنند.
برتری غافلگیری سپاه
در این گزارش تحلیلی همچنین «تمرکز سپاه بر جنگ نامتقارن» به‌عنوان یکی دیگر از راهبردهای مدنظر در ساخت شهر شناوری در زیرزمین عنوان شده‌است.
در این باره تاکید شده‌است که «برخلاف نیروهای دریایی سنتی که متکی به کشتی‌های سطحی بزرگ هستند، ایران از قایق‌های موشکی کوچک و سریع استفاده می‌کند که بتوانند به سرعت حمله کرده و قبل از اینکه نیروهای دشمن بتوانند پاسخ دهند، عقب‌نشینی کنند. این تاکتیک «ضربه و فرار» در دفاع دریایی ایران نقش مهمی دارد و با استفاده از سلاح‌های کم‌هزینه و پربرخورد، نیروهای قدرتمندتر را به چالش می‌کشد. پایگاه‌های زیرزمینی نیز شناسایی مکان این شناورها را برای دشمن دشوارتر می‌کند و برتری «غافلگیری» را به سپاه می‌دهد».
در گزارش «گلوبال دیفنس نیوز»، تاکید روزافزون ایران بر دفاع دریایی به‌ویژه در شرایط افزایش تنش‌ها در خلیج‌فارس، به‌عنوان یکی دیگر از راهبردهای مدنظر ایران در ایجاد چنین پایگاه‌هایی ارزیابی شده‌است؛ «تنگه هرمز که بخش قابل‌توجهی از نفت جهان از آن عبور می‌کند، یک نقطه ژئوپلتیکی حیاتی است. ایران با استقرار قایق‌های مجهز به موشک، می‌تواند تهدیدی دائمی برای هر نیروی دریایی خارجی فعال در منطقه ایجاد کند. با تداوم تنش‌ها با آمریکا و متحدانش، این اقدام، نشان‌دهنده تعهد ایران به حفظ کنترل بر این آبراه استراتژیک است».
این گزارش به‌عنوان جمع‌بندی تاکید می‌کند که رونمایی از این پایگاه شناوری زیرزمینی، نقطه عطفی در تلاش‌های ایران برای نوسازی و تقویت نیروی دریایی سپاه پاسداران است؛ «ایران با قایق‌های مجهز به موشک، در موقعیتی قرار می‌گیرد که نفوذ بیشتری بر خلیج‌فارس و تنگه هرمز داشته باشد. این اقدام توانمندی‌های جنگ نامتقارن سپاه پاسداران را افزایش می‌دهد».
