در سال‌های اخیر، جراحی‌های زیبایی در ایران به یکی از پدیده‌های اجتماعی و فرهنگی تبدیل شده که نه تنها در مراکز درمانی، بلکه در میان افراد مختلف جامعه نیز توجهات زیادی را جلب کرده است.
در دنیای امروز، با گسترش استفاده از شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام و تیک‌تاک، افراد به راحتی در معرض تصاویری از افراد مشهور، مدل‌ها و اینفلوئنسرهای محبوب قرار می‌گیرند که به نوعی استانداردهای زیبایی خاص خود را معرفی می‌کنند. این امر باعث می‌شود که بسیاری از افراد، به ویژه نسل جوان، به فکر تغییر ظاهر خود باشند.
از سوی دیگر، زیبایی ظاهری در جوامع به عنوان یک عامل مهم در ایجاد اعتماد به نفس و موفقیت اجتماعی شناخته شده و همین امر تمایل جوانان به انجام تغییراتی در ظواهر خود را بیشتر کرده است.
باتوجه به گسترش روزافزون انجام اعمال زیبایی و تعدد مراکز و کلینیک‌هایی که این خدمات را ارائه می‌دهند نوعی رقابت بین این مراکز ارائه دهنده خدمات شکل گرفته است و بسیاری از این مراکز ارائه دهنده خدمات زیبایی در این فضای رقابتی منفی، سعی دارند با در نظر گرفتن تخفیفات ویژه برای این خدمات، مشتریان بیشتری جذب و درآمد بیشتری کسب کنند. صفحات مجازی این مراکز به مناسبت‌های مختلف نظیر فرارسیدن اعیاد اقدام به ارائه تخفیفات شگفت‌انگیز برای خدمات زیبایی می‌کنند و حالا گشت و گذاری در فضای مجازی نشان می‌دهد که پای تخفیف‌های بلک‌فرایدی (جمعه سیاه) نیز به صفحات کلینیک‌های زیبایی باز شده است.
فلسفه بلک فرایدی چیست؟
مفهوم بلک فرایدی (Black Friday) به طور کلی مربوط به یک پدیده اقتصادی و تجاری است که به جمعه بعد از روز شکرگزاری در ایالات متحده آمریکا اشاره دارد و آغازگر فصل خریدهای تعطیلات است. این روز به دلیل تخفیف‌های ویژه‌ای که فروشگاه‌ها و برندها برای جذب مشتریان ارائه می‌دهند، شناخته می‌شود. فلسفه نامگذاری "بلک فرایدی" به این دلیل است که فروشگاه‌ها در گزارش‌های مالی خود از رنگ سیاه برای نشان دادن سود و از رنگ قرمز برای نشان دادن زیان استفاده می‌کنند. به همین دلیل، "بلک فرایدی" به روزی اطلاق می‌شود که کسب‌وکارها با فروش‌های کلان خود از ضرر به سود تبدیل می‌شوند و به همین دلیل ورود آن به عرصه سلامت را می‌توان به عنوان یک تهدید جدی در نظر گرفت زیرا این روش، راهی برای ترغیب افراد برای انجام اعمال زیبایی و درپی آن، افزایش عوارض ناشی از این اقدامات است.
نمونه‌هایی از تخفیفات ویژه تزریق ژل و بوتاکس در کلینیک‌های زیبایی به مناسبت روز جمعه سیاه در تصاویر زیر آمده است:
تبلیغات کلینیک‌های زیبایی غالباً به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند که تصویر ایده‌آلی از زیبایی را به مخاطب ارائه دهند که در آن افراد با ویژگی‌هایی چون پوست صاف، بدن متناسب، و صورت بی‌عیب و نقص دیده می‌شوند. تبلیغات در این زمینه، نه‌تنها به معرفی خدمات زیبایی می‌پردازند، بلکه به‌طور غیرمستقیم معیارهای جدید زیبایی را نیز به جامعه منتقل می‌کنند.
مطالعات نشان داده‌اند که تبلیغات در صنعت زیبایی می‌تواند تأثیرات عمیقی بر تغییر استانداردهای زیبایی و حتی خلق و خوی افراد بگذارد. تبلیغات جراحی‌های زیبایی و اصلاحات فیزیکی می‌تواند منجر به افزایش نارضایتی از بدن و اختلال خودزشت انگاری (Body Dysmorphic Disorder) در بین مخاطبان شود. این نوع تبلیغات به‌طور عمده بر زیبایی‌های غیرطبیعی و ایده‌آلی تأکید می‌کنند که ممکن است در واقعیت قابل دستیابی نباشند.
از سوی دیگر، تبلیغات اعمال زیبایی به‌طور مستقیم روی ذائقه مردم و انتخاب‌های زیبایی آنان تأثیرگذار است. به‌ویژه در دنیای مدرن و در عصر رسانه‌های اجتماعی، مردم تمایل دارند خود را با استانداردهای تبلیغاتی تطبیق دهند. از آنجا که تبلیغات اعمال زیبایی معمولاً بر روی تصاویر دست‌کاری‌شده و مدل‌های بسیار زیبا و بی‌عیب و نقص تأکید دارند، این امر باعث می‌شود که ذائقه عمومی به سمت معیارهای غیرواقعی تغییر کند.
عوارض اقدامات زیبایی از بدشکل شدن تا مرگ
حسن ابوالقاسمی، عضو قطب علمی تروما در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با اشاره به افزایش اعمال جراحی زیبایی در کشور می‌گوید: در زمان حاضر بسیاری از این اعمال زیبایی بیهوده و بدون توصیه‌های علمی انجام می‌شود و طبیعتاً عده‌ای از مردم را دچار عارضه می‌کند. برخی اعمال زیبایی به جای این که به چهره مردم زیبایی ببخشد آنها را بدشکل می‌کند و یا ممکن است عوارض حاصل از بیهوشی و بی‌حسی برجا بگذارد. برخی از این اقدامات زیبایی از جمله جراحی‌های زیبایی حتی ممکن است منجر به فوت افراد شود.
وی افزود: در این زمینه لازم است مداخلات پیشگیرانه در نظام سلامت انجام شود تا مردم دچار عوارض ناشی از جراحی‌ها و اقدامات زیبایی نشوند.
این پزشک متخصص ادامه داد: پزشکان وظیفه دارند نسبت به عوارض این اعمال جراحی به مردم هشدار بدهند، در عین حال متولیان فرهنگی کشور وظیفه دارند که سواد سلامت مردم را از راه‌های مختلف افزایش دهند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا محدودیتی برای انجام اعمال جراحی توسط پزشکان وجود دارد؟ گفت: خیر، استانداردی در زمینه این که چه تعداد عمل جراحی و اقدام زیبایی توسط هر پزشک انجام شود وجود ندارد و این اعمال به درخواست مردم صورت می‌گیرد.
