چندی پیش ۲ بیماری « تب دنگی » و «آبله میمونی» نگرانی‌هایی را به وجود آورده بود، از این رو پس از گذشت چند ماه از بروز این نگرانی‌ها به بررسی وضعیت این بیماری‌ها در حال حاضر پرداختیم.
۲۰ مهر ماه ۱۴۰۳ قباد مرادی، سرپرست مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت که از ابتدای امسال (۱۴۰۳) تاکنون تعداد مبتلایان تب دنگی به ۲۲۶ مورد رسیده است.
آمیتیس رمضانی در مورد آخرین وضعیت بیماری تب دنگی در کشور گفت: خوشبختانه در حال حاضر در مورد بیماری تب دنگی موردی که موجب نگرانی شود، وجود ندارد. از سال ۲۰۲۴ یعنی از بهمن و اسفند ماه سال گذشته موارد ابتلا به تب دنگی که در کشور ثبت می‌شد به تدریج افزایش پیدا کرد و پشه آئدس نیز به تدریج در استان‌های مختلف شناسایی شد و شاهد این مسئله بودیم که پشه از استانی به استان دیگر می‌رود و مستقر می‌شود.
وی ادامه داد: درست است که مسقر شدن پشه نگرانمان می‌کند، اما در مورد پشه‌ای که عفونی نباشد جای نگرانی وجود ندارد ولی باید به این نکته توجه داشته باشیم که اگر فرد بیماری وارد کشور ما شود و پشه‌ها با فرد بیمار در تماس باشند آلوده می‌شوند.
این متخصص بیماری‌های عفونی افزود: نگرانی کلی ما این است که پشه‌های آلوده‌ای داشته باشیم. این پشه‌ها هم خودشان آلوده هستند هم اینکه پس از تمام شدن دوره یک ماهه زندگیشان اگر پشه ماده باشد آلودگی را به تخم‌هایش انتقال می‌دهد و پشه‌های تازه متولد شده نیز آلوده هستند و در نتیجه ممکن است تعداد زیادی از پشه‌هایی را داشته باشیم که به ویروس دنگی آلوده هستند و می‌توانند به راحتی تعداد زیادی از افراد را آلوده کنند و هر چه جمعیت آلوده بیشتر باشد از آنجایی که پشه از آنها خونخواری می‌کند تعداد پشه‌های آلوده نیز افزایش می‌یابد و هر چه جمعیت پشه بیشتر باشد خطر طغیان بیماری بالا می‌رود.
تعداد پشه آئدس در سال‌های اخیر در حال افزایش است
عضو هیئت علمی انستیتو پاستور ایران ضمن اشاره به اینکه از سال ۹۸ پشه آئدس در کشور گزارش شده، اما در سال‌های اخیر در حال افزایش است، بیان کرد: از طرفی دیگر موارد بیماری از کشور‌های دیگر را داشتیم از جمله اینکه تعدادی از افراد به کشور‌های دیگر سفر کرده بودند و بازگشتند و این بیماری را به داخل کشور آوردند. همچنین وجود بیمار در کشور و انتقال بومی بیماری را نیز داشتیم یعنی فردی که هیچ سابقه سفری نداشته در داخل کشور بیمار شده و این مسئله نشان می‌دهد که انتقال بومی و محلی داشتیم
رمضانی با بیان اینکه انتقال محلی برایمان مهم است، توضیح داد: تا زمانی که فردی به سفر برود و بیماری را با خود به داخل کشور آورد کنترل بیماری بسیار راحت‌تر از زمانی است که انتقال محلی داشته باشیم. هنگامی که انتقال محلی در ۲ استان کشور گزارش شد مشخص شد که بیماری در حال انتقال بومی است. به تدریج استان‌های شمالی و پس از آن استان‌های هرمزگان و سیستان و بلوچستان نیز درگیر شدند و به تدریج در بسیاری از استان‌ها گسترش پیدا کردند.
افزایش موارد «تب دنگی» که نگرانش بودیم، اتفاق نیفتاد
وی عنوان کرد: خوشبختانه موارد ابتلا به بیماری که به دلیل سفر و انتقال محلی بوده است به دلیل گرمای تابستان و کاهش بارندگی کم شد چرا که شرایط رشد این پشه‌ها به گونه‌ای است که باید در منطقه رطوبت و بارندگی وجود داشته باشد و منطقه‌ای که بسیار گرم و خشک است محل مناسبی برای رشد این پشه‌ها نیست. البته نگرانی ما این بود که با آغاز فصل پاییز و آغاز بارندگی‌ها تب دنگی هم در کشور ما هم در کشور‌های همسایه افزایش پیدا کند که خوشختانه افزایش مواردی که نگرانش بودیم با تمهیدات وزارت بهداشت، آگاهی بخشی، رعایت نکات بهداشتی، سم پاشی و.. اتفاق نیفتاد. همچنین کشور‌های همسایه نیز تمهیداتی داشتند و میزان بارندگی نیز زیاد نبود.
این پزشک متخصص گفت: در حال حاضر بسیاری از مسئولان مربوطه به صورت فعالانه در حال رصد، بررسی و پایش در مورد شناسایی پشه، انتقال محلی و شناسایی بیماران هستند تا در صورت لزوم اقدامات لازم انجام شود.
وضعیت «آبله میمونی» در حال حاضر نسبت به گذشته تفاوتی نداشته است
عضو هیئت علمی انستیتو پاستور ایران همچنین در مورد بیماری آبله میمونی ضمن اشاره به اینکه وضعیت این بیماری در حال حاضر نسبت به گذشته تفاوتی نداشته است، توضیح داد: در سال ۲۰۲۲ به این دلیل که به غیر از قاره آفریقا در چند قاره دیگر نیز بیماری آبله میمونی دیده شد و وضعیت اضطراری اعلام شد و پس از حدود ۶ ماه که بیماری کنترل شد و موارد جدیدی وجود نداشت و دیدند انتقال تنها در قاره آفریقا است، این بیماری از وضعیت اضطرار خارج شد.
وی افزود: پس از آن در سال ۲۰۲۴ افزایش موارد این بیماری را داشتیم و ویروس جهش پیدا کرد که موجب شد سرایت، شدت و علائم بیماری افزایش پیدا کند و همان موقع چند مورد نیز در خارج از قاره آفریقا از جمله در کره و پاکستان شناسایی شد و مجدد در مورد این بیماری وضعیت اضطراری اعلام شد.
شواهدی مبنی بر ریسک پاندمی در مورد «آبله میمونی» وجود ندارد
این متخصص بیماری‌های عفونی بیان کرد: در حال حاضر شواهدی مبنی بر اینکه موارد ابتلا به این بیماری به سایر نقاط دنیا گسترش پیدا کرده و ریسک پاندمی وجود دارد، نداریم موارد ابتلا به این بیماری محلی و در قاره آفریقا است. بسیار مهم بود که در کشور‌های آفریقایی واکسیناسیون این بیماری صورت گیرد تا جلوی گسترش بیشترش گرفته شود چرا که هر چه بیماری در آن منطقه کنترل شود احتمال گسترسش به دنیا کمتر است. واکسن نیز به آنها تخصیص داده شد. در حال حاضر موردی که خارج از قاره آفریقا باشد و سبب نگرانی شود، وجود ندارد.
