محمدرضا ظفرقندی، اظهار کرد: پژوهش و تحقیقات باید در خدمت حل مشکلات کشور باشد. سال گذشته بیش از 20 هزار و 400 نفر در سوانح جاده‌ای، جان خود را از دست دادند در حالی که با پژوهش منجر به مداخله می‌توان این آمار را کاهش داد.
وی ادامه داد: سال 78 که رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران بودم، آمار کشته‌های تصادفات 28 هزار نفر بود که با بررسی و پژوهش با هدف کار برای مردم، این آمار کاهش یافت و به 14 هزار نفر رسید اما سال گذشته از 20 هزار نفر عبور کرد اما اگر جان حتی یک نفر را نجات دهیم، یک خانواده و یک زندگی را نجات داده‌ایم و کاهش تلفات جاده‌ای در تحقق جوانی جمعیت هم موثر است چون یکی از معضلات جدی و ملی آینده کشور، سالمندی جمعیت است و باید بتوانیم جوانان را سالم نگه داریم تا در آینده شاهد کشوری پیر و غیرمولد نباشیم.
وزیر بهداشت خاطرنشان کرد: بسیاری از کارها و اقدامات حتی در حوزه جوانی جمعیت انجام می‌شود که ممکن است علمی، پژوهش محور و مبتنی بر شواهد نباشد و برای آنها هزینه می‌شود اما به هدف نمی‌رسد چون ابعاد همه‌جانبه آنها با ابزار پژوهش بررسی نشده و کارهای مقطعی انجام می‌شود.
ظفرقندی افزایش رشد مقالات را مهم دانست و گفت: رشد مقالات مثل ورزش قهرمانی است که در آن به دنبال مدال و بالا رفتن پرچم کشورمان هستیم و برای کشور، پسندیده نیست که ببینیم در سال‌های اخیر در این زمینه افت کرده‌ایم و کشورهایی مانند ترکیه و عربستان، جایگاه ما را می‌گیرند. علم باید با اخلاق، عمل و برای مردم باشد.
وی با بیان اینکه اعتقاد ندارم که بودجه‌های پژوهشی صرفاً باید از منابع دولتی باشد، گفت: چیزی که باعث پیشرفت ما می‌شود این است که اولاً ببینیم مشکل کجاست و از همانجا، منابع تامین و مشکلات حل شود. جوانی جمعیت، سوء تغذیه و سبک زندگی سالم منابع مناسب و مشخصی در دستگاه‌های مختلف دارند که بخشی از آنها می‌تواند در پژوهش‌های علمی و اصولی هزینه شوند.
وزیر بهداشت از پژوهش به عنوان یکی از راه‌های نگهداشت جوانان و نخبگان یاد کرد و گفت: هر کسی که معلم بوده وقتی شاگردش می‌خواهد از کشور برود، چقدر برای خانواده و معلم، غم انگیز و زجرآور است چون محصولی که به ثمر نشسته، از دست می‌رود که به نوعی خسارت است.
ظفرقندی با بیان این که مهاجرت جوانان و نخبگان را خسارت می‌دانیم و باید با کار علمی، منظم و جذب در پژوهش، آنها را نگه داریم، تأکید کرد: باید جوانان و فارغ التحصیلان را بعد از دوران تحصیل، مناسب و به موقع بکارگیری کنیم و از سوی دیگر چرخش‌های اداری خسته کننده را از مقابل آنها برداریم. طرح‌های متعدد به دوران تحصیلی دانشجویان بار می‌شود که این هم یکی از عوامل مهاجرت است چون بعد از اتمام پزشکی عمومی، تخصص و فوق تخصص باید چندین سال دوره طرح را بگذراند.
وزیر بهداشت با تاکید بر ضرورت احترام و تکریم علم و عالم، یادآور شد: هر زمان احترام و تکریم علم و عالم سقوط کند، رشد مقالات، پژوهش‌ها و تولیدات علمی سقوط می‌کند. همچنین ساز و کارهای ما باید علاوه بر توجه به افراد و محققان، در زمینه توسعه زیرساخت‌های تحقیقاتی نیز باشد.
وی با طرح این سوال که آیا میزان مقالات و پژوهش‌های منتشر شده به عنوان مقاله، شاخص توسعه است؟ گفت: مقالات منتشر شده، یکی از شاخص‌های توسعه است اما همه شاخص ها نیست. در زمان گذشته که بلوک شرق کمونیستی بود، کشورهایی مانند آلمان شرقی در مسابقات ورزشی و المپیک، تعداد مدال‌هایی که کسب می کردند با اینکه از نظر اجتماعی، اقتصادی و علمی نسبت به آلمان غربی وضعیت نامناسب تری داشتند، خیلی بیشتر بود. بنابراین یک دست یا پای بزرگ نمی تواند نشانه یک انسان بزرگ باشد.
وزیر بهداشت با بیان اینکه ماهیت علم ارزشمند است، افزود: علم یک ارزش است اما برخی عناصر این ارزش را کامل می کند و کشور را توسعه می‌دهد. اخلاق باید ملازم علم باشد که این مورد باعث پیشرفت و توسعه می شود چراکه علم بدون اخلاق، نه تنها باعث رشد نیست بلکه گاهی محل سقوط نیز می‌شود.
ظفرقندی خاطرنشان کرد: وقتی علم به مرحله عمل می‌رسد و محصول ایجاد می‌کند، ارزش و توسعه محسوب می‌شود و وقتی علم برای مردم مفید واقع می‌شود، مرحله نهایی توسعه است. بالاترین مراحل عرفان، سیر فی الخلق است که در این صورت، مشکلات مردم حل و باعث افتخار، توسعه و پیشرفت می‌شود.
