در این بیانیه ضدایرانی تلاش ایران برای ادامه مالکیت ایران بر این جزایر نقض تمامیت سرزمینی امارات و اصول منشور سازمان ملل نامیده شده است. این ادعای واهی البته موضوع جدیدی نیست و در گذشته نیز بارها چنین ادعاهایی از سوی برخی کشورها مطرح شده است.
جمهوری اسلامی ایران حدود دو هزار و ۷۰۰ کیلومتر مربع مرز آبی با همسایگان خود در دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان دارد که این سواحل و مرزهای آبی، جزایر متعددی را در خود جای داده است.
خلیج فارس که بیشترین مرز آبی را با سایر کشورها دارا است حدود ۳۰ جزیره مسکونی و غیرمسکونی دارد که جزایر مینو، خورموسی، بونه، دارا، قبرناخدا، خارک، خارکو، عباسک، میرمهنا، فارسی، تهمادو، نخیلو، گرم، لاوان، شکور، هندورابی، کیش، فرور بزرگ، فرور کوچک، سیری، قشم، ناز، هرمز، هنگام، لارک، ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک از جمله این جزایر هستند؛ اما در این میان سه جزیره ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک به جزایر «سه‌گانه» معروف شده‌اند، این جزایر به لحاظ نظامی فوق‌العاده مهم و دارای موقعیت ویژه تدافعی هستند، از این جهت موقعیت مهم این جزایر باعث برخی حساسیت‌ها شده است.
موقعیت جغرافیایی
جزایر سه‌گانه در جنوبی‌ترین استان جمهوری اسلامی ایران یعنی استان هرمزگان با مرکزیت بندرعباس قرار دارند، این استان نیز در جنوب ایران و در شمال تنگه هرمز قرار داشته و کرانه‌های این استان در شرق به دریای عمان و در غرب به خلیج فارس امتداد می‌یابد.
حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه
حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک ریشه در دوره امپراتوری‌های ایلامی، ماد، هخامنشی، اشکانی و ساسانی دارد. در این دوران نظم و امنیت ایرانی بر سراسر پهنه خلیج فارس و جزایر آن حکم‌فرما بود. جزایر سه‌گانه در سال ۱۹۴۸ به‌طور کامل تحت اشغال امپراتوری بریتانیا به‌عنوان قیم رسمی امارات متصالحه درآمد اما تا سال ۱۹۷۱ هیچ‌یک از دولت‌های وقت ایران این اشغال را نپذیرفته و ابوموسی به همراه تنب بزرگ و تنب کوچک در تقسیمات کشوری ایران قرار داشتند.
در سال ۱۹۷۱ پس از توافق ایران و بریتانیا و پیش از خروج نیروهای نظامی بریتانیا از منطقه و تأسیس کشور امارات متحده عربی، ابوموسی به همراه تنب بزرگ و تنب کوچک پس از نزدیک به ۷۰ سال شکایت‌های مداوم دولت ایران علیه اشغالگری بریتانیا سرانجام به ایران بازگردانده شد.
ادعای امارات
با وجود آنکه به لحاظ اسناد تاریخی، جزایر سه‌گانه جزء لاینفک خاک ایران هستند. ادعای بی‌اساسی هرچند وقت یک‌بار توسط امارات مطرح می‌شود که در واقع ادامه همان سیاست قدیمی ایجاد توطئه است که انگلیسی‌ها در جزایر سه‌گانه آن را پایه‌گذاری کردند و هرچند وقت یک‌بار ابوظبی آن را به کار می‌برد تا ایران را تحت فشار بگذارد. احمد تویسرکانی، رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک ایران در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۱ در یک نشست خبری اعلام کرد که تمام نقاط استان هرمزگان از جمله جزایر سه‌گانه خلیج فارس سند مالکیت دارند.
پس از آنکه ایران، استقلال بحرین را به رسمیت شناخت، انگلیس نیز پذیرفت به اشغال ۸۰ ساله جزایر سه‌گانه پایان دهد و پس از ترک جزیره توسط نظامیان انگلیس، بلافاصله نیروی دریایی ایران طی یک عملیات آبی-خاکی در این جزایر مستقر و موفق شد تا حاکمیت ایران را بر سه جزیره تنگه هرمز یعنی تنب کوچک، تنب بزرگ و ابوموسی بازگرداند.
لحظه اعاده حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه
پس از آنکه ایران پذیرفت استقلال بحرین را به رسمیت بشناسد، انگلیس نیز پذیرفت به اشغال طولانی‌مدت جزایر سه‌گانه پایان دهد و بلافاصله نیروی دریایی ایران طی یک عملیات آبی-خاکی در این جزایر مستقر و موفق شد تا حاکمیت ایران را بر سه جزیره تنگه هرمز یعنی تنب کوچک، تنب بزرگ و ابوموسی پس از هشت دهه اشغال توسط انگلستان بازگرداند. امیرعباس هویدا در ۹ آذر ۱۳۵۰ در مجلس شورای ملی اعاده حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه را اعلام کرد.
جزایر سه‌گانه ایرانی بوموسی یا ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک علاوه بر آنکه بخشی از خاک ایران است، به جهت آنکه حاکمیت را بر بخش عمده خلیج فارس تثبیت کرده، اهمیت راهبردی برای ملت ایران دارد و اساسا تلاش برای تغییر نام خلیج فارس توسط عرب‌ها، مقدمه‌ای برای دست گذاشتن بر روی این سه جزیره و چه‌بسا در دهه‌های بعد بر روی دیگر جزایر ایران است. دیوان بین‌المللی دادگستری | International Court of justice که به نام دادگاه بین‌المللی شناخته می‌شود، رکن قضایی اصلی سازمان ملل متحد است که ستاد آن در کاخ صلح شهر لاهه در کشور هلند واقع شده است.
امارات یک‌بار در سال‌های پیش از انقلاب سعی کرد از طریق شورای امنیت سازمان ملل و در نهایت ارجاع به این دیوان، جزایر سه‌گانه را از این تجزیه کند و شورای امنیت این پرونده را نپذیرفت و حالا دوباره تحرکات مشابهی انجام داده که این بار همراهی روسیه، چین، آمریکا و حالا اتحادیه اروپا نگرانی‌هایی را در پی داشته است. در کتب باستانی اعراب کسی نیست که به خلیج فارس لقب جعلی «خلیج عربی» داده باشد و همه جا یا خلیج فارس یا دریای فارس و یا الخلیج الفارسی آمده است.
شیوخ عرب می‌توانند به این کتاب تاریخی‌شان مراجعه کنند: ۱- یاقوت الحموی فی کتابه معجم البلدان ۲- الأدریسی فی کتابه نزهة المشتاق فی اختراق الآفاق ۳- القزوینی فی کتابه آثار البلاد وأخبار العباد ۴- الزمخشری فی کتابه الجبال والأمکنة والمیاه ۵- الحمیری، الروض المعطار فی خبر الأقطار ۶- الاصطخری، المسالک والممالک ۷- ابن المجاور، تاریخ المستبصر ۸- ابن بطوطة فی رحلته ۹- معجم ما استعجم للبکری ۱۰- الأکلیل للهمدانی ۱۱- صبح الأعشی للقلقشندی. جمال عبدالناصر، رئیس جمهور فقید مصر در تعدادی از سخنرانی‌هایش که در جهان عربی می‌چرخید، تأکید می‌کند: «أیها العرب من الخلیج الفارسی إلی المحیط الأطلسی! حتی شارع خلیج الفارسی در مصر وجود دارد که بعدا به شارع الخلیج فارسی سابقا تغییر کرد!
ولایتی: جزایر سه‌گانه جزء لاینفک سرزمینی ایران اسلامی است
مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل ضمن محکوم کردن بیانیه اتحادیه اروپا و شورای همکاری خلیج فارس، این ادعاها را بی‌اساس خواند و بر مالکیت ایران بر جزایر سه‌گانه تأکید کرد و افزود: «جزایر سه‌گانه ایرانی جزء لاینفک سرزمینی ایران اسلامی است.»
ادعای دوباره امارات درباره جزایر سه‌گانه ایرانی
وزیر مشاور در امور خارجی امارات در سازمان ملل دهم مهرماه سال جاری با تکرار ادعاها درباره جزایر سه‌گانه ایرانی گفت: «ما همچنان از ایران می‌خواهیم که به درخواست‌های مکرر ما برای حل این موضوع یا از طریق مذاکره مستقیم و یا از طریق دیوان بین‌المللی دادگستری پاسخ دهد.»
جزایر سه‌گانه جزء لاینفک و ابدی خاک ایران است
پیش از این «ناصر کنعانی» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران درج بندی در بیانیه مشترک رؤسای آمریکا و امارات عربی متحده در تاریخ دوم مهر ۱۴۰۳ در خصوص جزایر سه‌گانه ایرانی تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی را محکوم کرده بود.
کنعانی تأکید کرده بود: «جزایر سه‌گانه ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک بخش‌های لاینفک قلمرو و تمامیت سرزمینی ایران بوده و هرگونه اظهارنظر طرف‌های ثالث در خصوص آنها از اساس باطل و مردود است.»
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: «تکرار ادعاهای بی‌اساس امارات در مورد جزایر سه‌گانه ایرانی و صدور بیانیه‌های سیاسی این کشور با سایر طرف‌ها، فاقد وجاهت است و خللی در وضعیت حقوقی تعلق این جزایر به ایران و اعمال حاکمیت جمهوری اسلامی ایران بر جزایر یاد شده وارد نمی‌کند.» سخنگوی وزارت امور خارجه مفاد مرتبط با ایران را در بیانیه پایانی نشست وزیران خارجه شورای همکاری خلیج فارس در ریاض از جمله درباره میدان گازی آرش و جزایر سه‌گانه محکوم کرد.
ادعاهای واهی شورای همکاری خلیج فارس
وزیران خارجه شورای همکاری خلیج فارس در جریان یکصدوشصت‌ویکمین جلسه خود ضمن پرداختن به تحولات یمن، سوریه، فلسطین، لبنان و سودان، بار دیگر ادعاهای واهی و بی‌اساس خود را در مورد جزایر سه‌گانه ایرانی و میدان گازی آرش مطرح کردند.
محسن رضایی: رفتار روسیه با ایران در تناقض آشکار است
رضایی با اشاره به تناقض رفتار دولتمردان روسیه در رابطه با ایران بر لزوم رفع این ابهامات رفتاری تأکید کرد.
روایت شبکه عربی درباره جزایر سه‌گانه ایرانی؛ با یک امپراتوری طرفیم
«قضیه جزایر سه‌گانه از نظر ایران تمام شده است و کشورهای عربی می‌دانند در گرفتن این جزایر از ایران ناتوان هستند... قرار بود آمریکا از کشورهای عربی در مقابل حملات ایران دفاع کند؛ اما بعد از حملات ایران، واکنشی در کار نبود و این مسأله توازن قدرت در منطقه را مختل کرد... ایران به دلایل دینی و تاریخی نمی‌تواند قبول کند کشوری حاشیه‌ای باشد بلکه اعتقاد دارد مسلط، تعیین‌کننده و حافظ این منطقه است...» این بخشی از روایت تلویزیون عربی درباره جزایر سه‌گانه و روابط شیخ‌نشین‌ها با ایران است.
چشم داشت به موقعیت کلیدی ایران
«جزایر سه‌گانه در ورودی خلیج فارس بوده، از نظر نظامی توانایی تأثیر مستقیم دارند و اگر بخواهیم اهمیت راهبردی این جزایر را بدانیم، باید بگوییم روی شاهراه انتقال انرژی قرار دارند... حضور مهاجران و تجار ایرانی در کشورهای خلیج فارس باعث نفوذ ایران در این کشورها شده و باید آنها را از این مناطق بیرون کرد...
» این‌ها بخشی از مواضع علا النشوع کارشناس نظامی ضد ایرانی شبکه ۹ عربی درباره ایران است؛ مواضعی که نشان می‌دهد برخی با چه خشمی به موقعیت کلیدی ایران می‌نگرند.
جزایر سه‌گانه و امنیت ملی ایران
در مسأله جزایر سه‌گانه ایرانی آنچه بسیار مهم است، نقش اساسی این جزایر در تأمین امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. امنیت ملی ایران تا حد زیادی وابسته به حفظ ایمن این جزایر ایرانی برای درازمدت و تا ابد است.
در زمان جنگ تحمیلی چیزی که باعث افزایش قدرت ایران در خلیج فارس بود، بهره‌گیری مناسب از همه جزایر خلیج فارس به‌ویژه این سه جزیره بود که باعث شد آمریکایی‌ها نتوانند در حمایت از عراق از تمام ناوهای جنگی که به منطقه آورده بودند، استفاده قاطع کنند.
بنابراین اهمیت بالای این جزایر از این منظر بسیار زیاد است. مهم این است که ایران باید برای اینکه کسی و دولتی یک ادعای واهی درباره این جزایر را مطرح نکند، طرح و برنامه مشخص و درازمدت داشته باشد و بر اساس آن اقدام کند.
در این راستا چند پیشنهاد برای این موضوع وجود داشته و دارد که برخی از آنها به خود ظرفیت‌های ایران بستگی دارد و حتی نیازی به همراهی و کمک سایر کشورها هم نیست.
مهم‌ترین پیشنهاد این است که ایران نگاه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به این جزایر داشته باشد و از این نگاه که این جزایر را باید فقط با رویکرد نظامی از تیررس طمع دیگران دور نگاه داشت، فاصله بگیرد. ایران باید این سه جزیره و ساحل شمالی آنها را به سه قطب مهم گردشگری، ورزشی، تفریحی و زندگی تبدیل کند تا مردم داخل ایران دائما به این سه جزیره تردد مرتب داشته باشند و تعداد زیادی ایرانی نیز در آنها زندگی کنند.
این جزایر ظرفیت و قابلیت این را دارند که ایرانی‌ها با تولید فناورانه در آنها سکونت دائمی داشته باشند. باید در این جزایر حدود یکصد برج ۵۰ طبقه با منظورهای تجاری، تفریحی، گردشگری، ورزشی، تولیدی و مسکونی ساخته شود.
البته ابتدا باید یک طرح جامع مفهومی، معماری و شهرسازی برای آنها تهیه شود و سپس بر اساس آن طرح، باید بندرسازی، شهرسازی، پل‌سازی و فرودگاه‌سازی صورت بگیرد. در کشوری مانند چین جزیره‌های کوچک با پل‌های متعدد به هم متصل کرده‌اند و حتی در دریا اتوبان‌سازی هم روی این پل‌ها صورت گرفته است.
جزایر تنب بزرگ و کوچک در کنار هم و تقریبا چسبیده به یکدیگر و نزدیک به هم قرار گرفته‌اند و پل‌سازی میان آنها کار سختی نیست. حتی این سه جزیره را می‌توان با رعایت مسائل زیست محیطی و مراقبت از امنیت خطوط کشتیرانی، از طریق پل‌سازی به نزدیک‌ترین ساحل ایران در خلیج فارس متصل کرد.
تبدیل این جزایر به یک قطب مهم مسکونی، تفریحی و گردشگری، الزاما به بودجه دولتی هم نیاز ندارد و با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و سرمایه‌های ایرانیان وطن‌دوست هم پیش می‌رود.
به‌هرحال مسأله حفظ مالکیت و حاکمیت سه جزیره ایرانی برای جمهوری اسلامی ایران بسیار مهم و حیاتی است. حتی طرح این ادعای واهی امارات و پشتیبانی نصف و نیمه از آن از سوی کشورهایی مانند چین و روسیه باید همه ایرانیان را آشفته و عصبانی کند. دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران نباید از کنار این مسأله به سادگی و سهل‌انگاری عبور کرده و تصور کند تنها پاسخ دادن به این ادعاها و احضار سفرای این کشورها کافی است.
در هر صورت نباید دستگاه سیاست خارجی ایران ماجرای ادعای غلط درباره جزایر را تمام شده بداند و بنا را بر این بگذارد که امارات همچنان این مسیر را ادامه خواهد داد.
در بحث جزایر، مسأله امنیت ملی ایران مطرح است و از این حیث وجود این جزایر ارزش بسیار حیاتی برای امنیت ایران دارند.
در هر صورت باید از سوی حاکمیت یک مدیر پروژه قوی و با انگیزه در سطح ملی و با اختیارات کامل انتخاب شود تا این جزایر را به محلی پر جاذبه برای سرمایه‌گذاری و رفت‌وآمد ایرانیان تبدیل کند.
امکان جدایی جزایر سه‌گانه با ایران وجود ندارد
یعقوب رضازاده، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس یازدهم می‌گوید: «سوابق تاریخی به وضوح نشان می‌دهد مالکیت جزایر سه‌گانه ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک متعلق به ایران اسلامی است و امکان جدایی میان آنها با این سرزمین وجود ندارد.»
نماینده مردم سلماس در دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه رعایت اصول حسن همجواری از سوی همه کشورها خصوصا همسایگان امری ضروری است، اظهارکرد: «بدون شک طرح موضوع مالکیت جزایر سه‌گانه در بیانیه پایانی مجمع همکاری عرب و روسیه، صرفا اقدامی در راستای جلب نظر کشورهای عرب بوده است.»
وی در ادامه بیان کرد: «وزارت امور خارجه کشورمان باید با کشورهایی که خواهان طرح موضوع جزایر ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک در دیوان بین‌المللی دادگستری هستند، برخورد دیپلماتیک کند تا شاهد تکرار چنین موضع‌گیری‌هایی نباشیم.»
این نماینده مردم در مجلس یازدهم افزود: «همچنین باید به کشورهای این مجمع یادآور شد موضع‌گیری‌های ضدایرانی صرفا موجب تیرگی و سردی میان روابط آنها با جمهوری اسلامی خواهد شد، ازاین‌رو همسایگان شمالی و جنوبی اظهارنظرهای شیطنت‌آمیز نکنند.»
عضو هیأت رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یازدهم خاطرنشان کرد: «در این میان باید یادآور شد موضوع تمامیت ارضی و حاکمیتی یکی از حقوق اساسی هر کشوری محسوب می‌شود، لذا اگر این کشورها می‌خواهند نظری در مورد سرزمینی بدهند، بهتر است به سراغ سرزمین‌های خود بروند و از دخالت در امور داخلی ایران دست بکشند.»
منشور ملل متحد بازیچه اتحادیه اروپا
درباره اینکه چگونه شده که الان اتحادیه اروپا حقایق بین‌المللی را بازیچه ملاحظات خودش قرار داده و درباره جزایر سه‌گانه ادعاهای واهی را مطرح می‌کند، پاسخ روشن است، مواضع خصمانه اروپا در قبال ایران همواره وجود داشته است و هر بار با بهانه‌ای این مواضع را اتخاذ می‌کند؛ اما در زمان فعلی به نظر می‌رسد شکست اسرائیل از جبهه مقاومت و نشان دادن اقتدار ایران در عملیات‌ها علیه رژیم صهیونیستی در این موضوع بی‌تأثیر نباشد.
بااین‌حال اگر به فرض محال این جزایر اشغالی است، چرا اتحادیه اروپا در پنج دهه گذشته نسبتا به این اشغال خیالی سکوت کرده بودند؟ به علاوه از کی اتحادیه اروپا با اشغالگری مخالف شده است؟ این جزایر را از اشغال شما درآوردند، حالا طلبکار شده است؟
