بسیاری از سلول های بدن ما یک کد ژنتیکی دارند که پس از رمزگشایی، به بدن ما نحوه ساخت پروتئینهای مورد نیاز برای بقا را دیکته میکنند. با گذشت زمان و تجربه سختیهای زندگی، تغییرات کوچکی به عنوان «کلیدهای ژنتیکی» اضافه میشوند که بر نحوه تفسیر دستورالعملها توسط سلولهای ما تأثیر میگذارد، بدون اینکه خود کد را تغییر دهد.
تجمع این تغییرات که به آنها «تغییرات اپیژنتیکی» میگویند، اغلب برای تخمین «سن بیولوژیکی» سلولها و بافتهای ما استفاده میشود. اما محققان میگویند که این ویرایشها میتوانند در طول روز نوسان داشته باشند. این نشان میدهد آزمایشهایی که بر اساس یک نمونه بافتی واحد انجام میشوند به اندازه کافی دقیق نیستند.
سلول بدن انسان چگونه پیر میشود؟
محققان چندین نمونه خون را از یک مرد ۵۲ ساله که هر سه ساعت به مدت ۷۲ ساعت گرفته شده بود، مورد مطالعه قرار دادند و به ۱۷ «ساعت اپیژنتیکی» مختلف در مجموعه گلبولهای سفید هر نمونه نگاه کردند.
محققان با بررسی ۱۷ «ساعت اپیژنتیکی» در گلبولهای سفید خون یک فرد در طول ۷۲ ساعت، دریافتند که ۱۳ مورد از آنها در طول روز نوسان قابلتوجهی داشتند. این نوسانات به گونهای بود که در ساعات اولیه صبح، سلولها «جوانتر» و در حدود ظهر «پیرتر» به نظر میرسیدند. این اختلافات معادل با حدود ۵.۵ سال تغییر در سن بیولوژیکی بود.
طبق گفته Karolls Koncevicius آمارگر دانشگاه ویلنیوس و همکارانش، در اکثر تحقیقات پیری که ساعتهای اپیژنتیکی را بررسی میشوند، از خون کامل به عنوان بافت مورد نظر استفاده میشود. با این حال، آزمایشهای انجامشده در آزمایشگاه ما و سایر گروهها نشان دادهاند که تعداد زیرگروههای گلبولهای سفید و نسبت آنها با تناوب ۲۴ ساعته در نوسان است. به عبارتی ممکن است انجام یک آزمایش اپیژنتیکی در یک زمان خاص از روز، تصویر کامل را به ما ندهد.
با تکیه کردن بر نمونههای یک فرد، تیم میتوانست روی مجموعهای واحد از تغییرات تمرکز کند، اما به بهای اینکه نتواند این یافتهها را به جمعیت وسیعتری تعمیم دهد. البته، آنالیز بیشتر نمونههای خون متفاوت که طی پنج ساعت از گروه کوچکی گرفته شده بود نیز نوسانات سنی را نشان داد.
برخی از این تغییرات سنی سلولی ممکن است به دلیل وجود انواع مختلف گلبولهای سفید در خون ما در زمانهای مختلف روز باشد. با این حال، حتی زمانی که محققان تنها بر یک نوع گلبول سفید تمرکز کردند، برخی از سنجشها همچنان این نوسان سنی را نشان دادند.
این یافتهها نشان میدهد که دانشمندان برای به دست آوردن دقیقترین تصویر از سن سلولهای شما، ممکن است در آینده نیاز به گرفتن نمونههای متعدد در زمانهای مختلف روز داشته باشند. اندازهگیری کاملتر طیف سنی اپیژنتیکی همچنین ممکن است به پیشبینیهای دقیقتر در مورد خطر ابتلا به بیماریهای مرتبط با سن در جمعیتها کمک کند.
به گفته نویسندگان: «یافتههای ما نشان میدهد که پیشبینیهای سنی ساعتهای اپیژنتیکی در طول روز نوسان دارند. عدم توجه به نوسانات روزانه ممکن است برآوردهای سن اپیژنتیکی را مختل کند.»