انتخاب عراق ، به‌عنوان نخستین مقصد سفر خارجی رئیس دولت چهاردهم، آن‌هم پیش از سفر احتمالی به نیویورک به‌منظور حضور در مجمع‌عمومی سازمان‌ملل، بیش‌از هر چیز نشان‌دهنده عمق مناسبات راهبردی تهران و بغداد است؛ همکاری‌هایی که در حوزه‌های مختلف دارای چشم‌اندازی رو به توسعه بوده و دوطرف طی سال‌های اخیر گام‌های متعددی برای تعمیق هرچه بیشتر آنها برداشته‌اند.
در شرایطی که دولت عراق طی روزهای اخیر گام‌های مهمی در مسیر اجرای کامل توافقنامه امنیتی دو کشور برداشته که با استقبال و ابراز خرسندی تهران نیز مواجه شده، سفر پزشکیان در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، مذهبی و همچنین امنیتی با دستورکارهای ویژه‌ای همراه خواهد بود.
سفر رئیس دولت چهاردهم به عراق در شرایطی است که نخست‌وزیر عراق طی ماه‌های اخیر دوبار، نخست به‌منظور شرکت در مراسم بزرگداشت شهید رئیسی و دومین‌بار برای حضور در مراسم تحلیف نهمین رئیس‌جمهور ایران، به تهران سفر کرده‌است و اکنون سفر سه روزه پزشکیان به عراق، سرآغازی بر فصل تازه مناسبات دو کشور به‌حساب می‌آید.
برنامه‌های سفر به عراق
- دیدار با نخست‌وزیر عراق
- دیدار با رئیس‌جمهور این کشور
- گفت‌وگو با روسای مجالس عراق
- تبادل‌نظر با مقام‌های قضایی عراق
- امضای اسناد همکاری مشترک
- دیدار با تجار و ایرانیان فعال در عراق
- سفر به شهر نجف و زیارت حرم حضرت علی(ع)
- حضور در کربلا و زیارت حرم مطهر امام‌حسین(ع)
- بازدید از پروژه‌های شرکت‌های ایرانی در بصره
- سفر به اربیل و سلیمانیه و دیدار و گفت‌وگو با مقام‌های اقلیم کردستان عراق
انعکاس بین‌المللی نخستین سفر پزشکیان
انتخاب عراق به‌عنوان نخستین مقصد سفر خارجی نهمین رئیس‌جمهور ایران بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های منطقه‌ای داشته‌است. ناظران تحولات منطقه اتفاق‌نظر دارند که سفر پزشکیان به عراق، زمینه‌ساز عمق‌بخشی هرچه بیشتر به مناسبات دو کشور در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی خواهد شد.
شبکه فرانسوی «فرانس۲۴ عربی» دراین باره با تاکید بر اینکه این سفر نشان‌دهنده اهمیت روزافزون روابط بین دو کشور است، تاکید کرد رئیس‌جمهور ایران دراین سفر پیگیری پرونده‌های مهمی را در حوزه‌های مختلف در دستورکار خواهد داشت. ازسوی دیگر شبکه «الجزیره» نیز پیش‌بینی کرد سفر پزشکیان به بغداد، موجب تقویت بیش‌از پیش روابط تهران با گروه‌ها و جریان‌های سیاسی عراقی خواهد شد؛ «دراین سفر رئیس‌جمهور جدید ایران با این گروه‌ها گفت‌وگو خواهد کرد».
دیپلماسی مستمر تهران - بغداد
تهران و بغداد طی حدود سه سال اخیر گام‌های موثری در زمینه توسعه همکاری‌های فی‌مابین برداشته‌اند و رفت‌وآمدهای دیپلماتیک میان دوطرف در سطوح مختلف به‌صورت مستمر ادامه داشته است. محمد شیاع‌السودانی، نخست‌وزیر عراق طی ۳ سال گذشته ۴ مرتبه به ایران سفر کرده‌است و گفته می‌شود قرار بود شهید رئیسی نیز در ۸ خردادماه ۱۴۰۳ به بغداد سفر کند. علاوه‌بر این، مقام‌های دیپلماتیک و امنیتی دو کشور نیز در جریان دیدارهای مستمر به پیشبرد چشم‌اندازهای طراحی شده در مناسبات دوجانبه پرداخته‌اند.
۱
۸ آذرماه ۱۴۰۱
نخستین سفر نخست وزیر عراق به تهران
- دیدار دوجانبه السودانی و شهید رئیسی
- برگزاری کنفرانس خبری مشترک
- توافق برای گسترش روزافزون همکاری‌های دوجانبه در حوزه‌های مختلف
۲
۹ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲
سفر عبداللطیف رشید، رئیس‌جمهور عراق به تهران
- دیدار دوجانبه روسای‌جمهور ایران و عراق
- برگزاری نشست مشترک هیات‌های عالی‌رتبه ایران و عراق
- برگزاری نشست مطبوعاتی مشترک
- دیدار رئیس‌جمهور عراق با رهبرمعظم‌انقلاب
۳
۱۵ آبان‌ماه ۱۴۰۲
دومین سفر نخست‌وزیر عراق به تهران
- دیدار دوجانبه السودانی و شهید رئیسی
- برگزاری کنفرانس خبری مشترک
- تبادل‌نظر درباره تحولات غزه
- تاکید بر تکمیل طرح‌های در دست اجرا
۴
۲ خردادماه ۱۴۰۳
سومین سفر نخست‌وزیر عراق به تهران
- حضور در مراسم تشییع شهید رئیسی و همراهان ایشان
- دیدار با رهبرمعظم‌انقلاب
- دیدار با محمد مخبر، سرپرست وقت ریاست‌جمهوری ایران
۵
۹ مردادماه ۱۴۰۳
چهارمین سفر نخست‌وزیر عراق به تهران
- حضور در مراسم تحلیف چهاردهمین دوره ریاست‌جمهوری
- دیدار و گفت‌وگو با رهبرمعظم انقلاب
- دیدار با مسعود پزشکیان، نهمین رئیس‌جمهور ایران
دستورکارهای سفر پزشکیان به عراق
بررسی مناسبات تهران و بغداد طی بیش از سه سال گذشته نشان می‌دهد در جریان نخستین سفر خارجی پزشکیان به عراق، طیف متنوعی از پرونده‌های مشترک روی‌میز مذاکرات سران دو کشور قرار دارد که در ادامه به بررسی بخشی از آنها می‌پردازیم.
اقتصادی
- رایزنی درباره تسریع در تکمیل خط آهن شلمچه – بصره
- گفت‌وگو درباره ساخت شهرک‌های صنعتی مشترک
- رایزنی درباره افزایش حجم مبادلات بازرگانی دو کشور تا ۲۰ میلیارد دلار در کوتاه‌مدت و ۴۰میلیارد دلار در درازمدت
- تبادل‌نظر درباره پیشبرد همکاری‌های حوزه انرژی، به‌ویژه در حوزه برق، نفت و گاز
- پیگیری درباره توسعه تبادلات مالی و بانکی و وضعیت منابع پولی ایران در عراق
- رایزنی درباره موضوع‌های آبی مطرح میان دو کشور، از جمله درباره حقابه اروند
- گفت‌وگو درباره طرح «جاده توسعه»
- انجام پیگیری‌های لازم درباره راه‌اندازی مناطق آزاد جدید میان دو کشور
سیاسی - امنیتی
- رایزنی درباره وضعیت اجرای توافقنامه امنیتی ایران و عراق
- پیگیری درباره دغدغه‌های امنیت مرزی دوطرف
- رایزنی درباره توسعه همکاری‌ها در عرصه فرهنگی و مذهبی، به‌ویژه در حوزه راهپیمایی اربعین
- بحث و تبادل‌نظر با جریان‌ها و گروه‌های مختلف سیاسی در عراق
- ارتقای هماهنگی‌ها به‌منظور تقویت مبارزه مشترک با تجارت مواد مخدر
- رایزنی‌های سیاسی – امنیتی با مقام‌های اقلیم کردستان عراق درباره مناسبات دوجانبه
- پیگیری پرونده «محمدرضا نوری»، شهروند ایرانی که در عراق زندانی است
منطقه‌ای – بین‌المللی
- تقویت راهبردهای مشترک در مواجهه با تحولات غزه
- گفت‌وگو درباره موضوع‌های مرتبط با امنیت منطقه‌ای و تهدیدهای موجود
- رایزنی درباره توسعه مناسبات با کشورهای عربی منطقه
- گفت‌وگو درباره پرونده‌های مهم بین‌المللی با توجه به ایفای نقش میانجیگرانه ازسوی بغداد
- تبادل‌نظر درباره وضعیت حضور آمریکایی‌ها در عراق
