دور دوم چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری پانزدهم تیرماه سال ۱۴۰۳ برگزار میشود و از روز یکشنبه دهم تیرماه رقابت دو کاندیدای راه یافته به این دور ازانتخابات « مسعود پزشکیان و سعید جلیلی » به صورت رسمی آغاز شده و آنها در سخنرانیها، گفتوگوها و مناظرههای تلویزیونی خود به تشریح مواضع و دیدگاههایشان در حوزههای مختلف داخلی و سیاست خارجی میپردازند و سعی میکنند افق فکری خود را در این زمینه برای مردم ترسیم و تشریح و در همین چارچوب آرای آنها را به سمت خود جلب کنند.
البته با توجه به ترسیم سیاستهای کلان کشور در حوزه سیاست خارجی در حوزههای بالادستی از جمله شورای عالی امنیت ملی، بیشتر اختیارات دولتها در این حوزه در مسائلی چون تعیین اولویتها و همچنین تدوین راهکارها و استراتژیها در نحوه پیشبرد سیاستهای کلان کشور در راستای تامین منافع ملی است.
«جعفر قنادباشی» کارشناس مسائل بینالملل در گفتوگو با ایسنا، در پاسخ به این سوال که به نظر وی مهمترین اولویتها در حوزه سیاست خارجی در دولت چهاردهم باید چه مسائلی باشد، اظهار کرد: در طول سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سیاستهای کلانی در ارتباط با حوزه سیاست خارجی کشور متناسب با منافع ملی کشور تدوین شده و دولتهای مختلف این راهبردها را به شکلهای مختلف به پیش بردهاند، چنانکه نحوه اجرای این راهبردها در دولتها بعضا متفاوت بوده است که بخشی از آن به دیدگاه خود دولتها به این سیاستهای کلان باز میگشته و بخشی از آن نیز مربوط به تغییر و تحولات جهانی بوده است چرا که عرصه جهانی به صورت مستمر در حال تغییر و تحول است.
او با بیان اینکه مناسب است در دولت چهاردهم نحوه اجرای راهبردهای کلان کشور در حوزه سیاست خارجی در دولتهای مختلف مورد بررسی و تحلیل قرار بگیرد و متناسب با شرایط جهانی و همچنین منافع کشور در حوزه سیاست خارجی یک راهبرد جامعی و معینی تعریف شود، تصریح کرد: بسیار ضروری است که دستگاه سیاست خارجی دچار روزمرگی نشود.
قنادباشی با بیان اینکه ما در حال حاضر شاهد این هستیم که قدرتهای بزرگ در عرصه جهانی درصدد یارگیری هستند و بعد از جنگ اوکراین این موضوع افزایش بیشتری پیدا کرده است، اظهار کرد: این سیاست نباید ما را به سمت روزمرگی بکشاند و در همین چارچوب میبایست راهبرد کلان و جامعی تهیه و تدوین شود و براساس این راهبرد اولویت سیاستهای خارجی در ارتباط با کشورهای مختلف تدوین شود و قطعا در این مسیر گسترش ارتباطات با کشورهایی که منافع ملی ما را بیشتر از دیگران تامین میکنند امری ضروری است.
این کارشناس مسائل بینالملل با اشاره به برخی از اصول سیاست خارجی دولت سیزدهم تصریح کرد: یکی از مسائلی که به صورت جدی در این حوزه از سوی دولت سیزدهم دنبال میشد اجرای سیاست متوازن در جریان تعامل با کشورهای مختلف بود، این ریلگذاری مناسبی بود که به نظرم در دولت چهاردهم باید پیگیری شود.
قنادباشی همچنین با بیان این که در دولت قبل تلاشهای خوبی برای عضویت ایران در سازمانهای منطقهای و بینالمللی انجام شد، اضافه کرد: با توجه به تلاطمهای جهانی که ما شاهد آن هستیم عضویت در سازمانهای منطقهای و بینالمللی میتوانند به ما در برابر این تلاطمها کمک کند.
او همچنین با بیان اینکه در طول مدت اخیر شاهد افزایش همگرایی در جبهه مقاومت هستیم، گفت: در واقع به نوعی یک پیمان دفاعی نانوشته بین کشورهای جریان مقاومت ایجاد شده و ضروری است که در دولت چهاردهم این موضوع تقویت شود؛ چرا که این امر تضمین کننده منافع ماست.
این کارشناس مسائل بینالملل همچنین با بیان اینکه در دولت سیزدهم شاهد فعالتر شدن موضوع دیپلماسی اقتصادی بودیم و این جزو راهبردهایی است که باید در دولت چهاردهم نیز با توجه به شرایط با قدرت بیشتری ادامه پیدا کند، اضافه کرد: از طرف دیگر باید تلاش شود که از ظرفیتهای سازمانهای بینالمللی از جمله سازمان همکاری اسلامی استفاده بیشتری شود؛ اینها ظرفیتهای روی زمین مانده هستند و ما میتوانیم از این ظرفیتها در راستای منافع خود به نحو مناسب استفاده کنیم.
قنادباشی در بخش دیگری از صحبتهای خود با برشمردن برخی از انتقادهای خود به توافق هستهای (برجام) در ادامه اظهار عقیده کرد: در برجام به نحوی روند در نظر گرفته شده بود که ما توانایی هستهای خود را به حداقل برسانیم، تعهدات خود را اجرا کنیم و در ادامه کشورهای مقابل، تحریمها علیه ایران را بردارند. ما به تعهدات خود عمل کردیم، ظرفیتهای خود در حوزه هستهای و حتی فضایی را محدود کردیم ولی طرفهای مقابل به تعهدات خود عمل نکردند. بعد از خروج ترامپ از برجام نیز طرفهای اروپایی علیرغم قولها و وعدههایی که داده بودند به تعهدات خود عمل نکردند و ایران مرحله به مرحله در راستای افزایش ظرفیتهای خود در حوزه هستهای گام برداشت.
او با بیان اینکه ما در حال حاضر با مجموعهای از کشورهایی روبهرو هستیم که هیچ کدام از تعهدات خود را انجام ندادهاند، گفت: در چنین شرایطی مذاکره وقتی معنا میدهد که آنها کوچکترین نشانهای از خود نشان دهند که میخواهند تحریمها را بردارند، وقتی آنها هیچ نشانهای برای این موضوع نشان نمیدهند مذاکره کردن به نوعی وقتکشی است.
قنادباشی با بیان اینکه از اول انقلاب، آمریکاییها چه دموکراتها و چه جمهوریخواهان اقدام به اعمال تحریم علیه ایران کردند، تصریح کرد: سیاست مناسب این است که در برابر این فشارها ایستادگی شود و تحریمها ناکارآمد شود تا وقتی آنها کوچکترین اقدامی برای تحریمها نکنند نباید گوش شنوایی در برابر تهدیدها داشته باشیم و امتیازی در این زمینه داده نشود ولی اگر ما در مسیر دادن امتیاز قرار بگیریم آنها در هر مرحله امتیاز بیشتری میخواهند.