روزنامه والاستریتژورنال به نقل از منابع مطلع گزارش داده که ایالات متحده ممکن است به منظور شیرینتر کردن توافق سازش با اسرائیل برای عربستان سعودی به این کشور پیشنهادی برای یک معامله دفاعی بیسابقه ارائه دهد.
چنین معاهدهای تعهد واشنگتن برای دفاع از عربستان سعودی در صورت حمله به این کشور را شامل خواهد شد و مسیر را برای ارسال سلاحهای پیشرفتهتر ساخت آمریکا هموار خواهد کرد.
روزنامه بیزنس دیلی در تحلیل خبر والاستریتژورنال نوشته این معاهده در صورت توافق طرفها نخستین معاهده دفاعی خواهد بود که واشنگتن از دهه ۱۹۶۰ به این سو با یک قدرت خارجی امضا کرده است. در آن زمان «معاهده همکاری و امنیت دوجانبه» میان ژاپن و ایالات متحده به امضا رسید.
معاهده مذکور، از طرف دیگر، به آمریکا امکان دسترسی به خاک عربستان سعودی را خواهد داد و ساخت پایگاههای چینی در عربستان را ممنوع خواهد کرد. همین مسئله، به نوشته والاستریتژورنال، باعث ایجاد پیچیدگیهایی در روابط آمریکا و امارات متحده عربی شده است.
با این حال، پیشبرد این توافق میان ریاض و واشنگتن نیازمند گرفتن تأیید از اکثریت اعضای کنگره آمریکا خواهد بود.
پیش از این، نشانههایی پدیدار شده بود مبنی بر اینکه دولت «جو بایدن» بر خلاف گذشته عادیسازی روابط بین رژیم صهیونیستی و عربستان را پیششرط لازم برای پیشبرد این معاهده دفاعی نمیداند.
با این حال، بعید است که نمایندههای کنگره آمریکا هر گونه معاهده دفاعی میان واشنگتن و ریاض را بدون سازش با اسرائیل به تصویب برسانند.
دولت آمریکا از مدتها پیش به دنبال عادیسازی روابط عربستان سعودی و اسرائیل به عنوان ادامه توافقاتی است که در دولت دونالد ترامپ به «توافقات ابراهیم» معروف شد.
گزارشهای رسانهای و اظهارات مقامهای امریکایی و سعودی در روزهای گذشته حاکی از آن بوده که آمریکا و عربستان در بخش مربوط به توافقات امنیتی دوجانبه پیشرفتهای زیادی حاصل کردهاند اما در بخش عادیسازی رابطه میان ریاض-تلآویو اختلافات کماکان باقی است.
عربستان سعودی به عنوان بخشی از این توافق خواستار امضای یک قرارداد دفاعی-امنیتی با آمریکا است. ریاض علاوه بر این، برای عادیسازی رابطه با اسرائیل خواستار متعهد شدن اسرائیل به مسیری برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین است.
والاستریتژورنال گزارش داده آمریکا و عربستان سعودی علاوه بر این به صورت جداگانه در حال پیگیری یک «توافق همکاری دفاعی» هستند که نیازی به تأیید کنگره ندارد. این توافق به دنبال تقویت فروشهای تسلیحاتی، تبادل اطلاعاتی و همکاری با عربستان سعودی در زمینه مبارزه با تروریسم است.
عربستان سعودی علاوه بر این به دنبال حمایت آمریکا برای داشتن برنامه هستهای است. واشنگتن تا کنون با این درخواست موافق نکرده است.
ماه پیش روزنامه گاردین گزارش داده بود عربستان سعودی با توجه به عدم آتشٰبس در غزه و مقاومت اسرائیل در برابر شناسایی فلسطین به دنبال رسیدن به یک توافق امنیتی محدودتر با آمریکا، بدون عادیسازی رابطه با اسرائیل است.
این روزنامه نوشته بود عربستان سعودی با توجه به عدم حصول آتشبس در غزه و همچنین مقاومت اسرائیل در برابر تشکیل کشور فلسطین به دنبال اجرایی کردن «پلن B» یا راهکار جایگزین خود برای توافق امنیتی با آمریکا بدون عادیسازی روابط با اسرائیل است.
در این برنامه عربستان سعودی به دنبال امضای یک قرارداد دفاعی با ایالات متحده آمریکا برای برخورداری از کمک این کشور در زمینه انرژی هستهای و مبادله فناوریهای هوش مصنوعی و دیگر فناوریهای نوظهور خواهد بود.
قرار است پیشنهادی به اسرائیل برای عادیسازی روابط دیپلماتیک با عربستان در ازای موافقت با راهکار دو دولتی ارائه شود، اما در برنامه جدید، تکمیل معامله میان آمریکا و عربستان سعودی به عادیسازی رابطه با اسرائیل مشروط نخواهد شد.
در سوی دیگر ماجرا، دولت «جو بایدن»، رئیسجمهور آمریکا دستکم فوراً به توافق گسترده منطقهای که از مدتها پیش به دنبال آن بوده دست پیدا نخواهد کرد اما به دنبال آن خواهد بود که از خلل این شراکت راهبردی با عربستان سعودی از نفوذ فزاینده روسیه و چین در منطقه جلوگیری کند.
اینکه آیا دولت آمریکا با این توافق «کمتر در برابر کمتر» موافقت خواهد کرد یا خیر هنوز مشخص نیست. درباره اینکه کنگره آمریکا چه واکنشی به آن خواهد داشت ابهامها حتی بیشتر است.
چند هفته پیش لیندسی گراهام، عضو ارشد مجلس سنای آمریکا مدعی شد که این مجلس توافق امنیتی میان عربستان و آمریکا را بدون عادیسازی رابطه میان ریاض و تلآویو تصویب نخواهد کرد.
او در گفتوگو با پایگاه «جوئیشاینسایدر» تصریح کرد که سعودیها هیچ رفتاری که حاکی از تمایل آنها برای توافق با آمریکا بدون سازش با اسرائیل باشد نشان ندادهاند.