گروه ۲۰، از قدرتمندترین کشورهای جهان، در حال بررسی طرحهایی برای حداقل مالیات جهانی ۳۰۰۰ میلیاردر جهان هستند، این امر با هدف پایان دادن به «رقابت بر سر پایینترین قیمت» است که به ابرثروتمندان امکان میدهد کمتر از بقیه جمعیت مالیات پرداخت کنند.
رهبرانی که در سائوپائولو برای نشست مهم وزرای دارایی و روسای بانکهای مرکزی گروه ۲۰ گرد هم آمدند، بحث در مورد مساعدت توافقشده بینالمللی درباره مالیات افراد ثروتمند، در بحبوحه افزایش همکاری جهانی برای مقابله با فرار مالیاتی را مطرح کردند.
این طرح، قبل از اجلاس سران جهان در ریودوژانیرو در پاییز، تحت ریاست برزیل با هدف توسعه همکاریهایی مطرح شد که منجر به حداقل مالیات جهانی ۱۵ درصدی بر شرکتهای چندملیتی میشود و در ژانویه اجرایی شد.
وزیر دارایی برزیل، فرناندو حداد، در دولت چپگرای رئیسجمهور، لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا، بر اتخاذ این سیاست اصرار دارد. برونو لومر، وزیر دارایی فرانسه نیز حمایت خود را اعلام کرد و گفت اروپا باید آن را پیش ببرد.
لومر ابراز کرد: در حال حاضر ثروتمندترین افراد میتوانند از پرداخت مالیاتی برابر با سایر افرادی که کمتر ثروتمند هستند، اجتناب کنند. ما میخواهیم از چنین بهینهسازی مالیاتی جلوگیری کنیم.
وی افزود: ما از اروپا میخواهیم که ایده حداقل مالیات افراد را در سریعترین زمان ممکن پیش ببرد و فرانسه در خط مقدم خواهد بود.
گابریل زوکمن، اقتصاددان از سوی دولت برزیل برای آغاز مذاکرات گروه ۲۰ دعوت شد.
رصدخانه مالیات اتحادیه اروپا، اندیشکده مستقر در پاریس به رهبری زوکمن، سال گذشته در گزارشی مکانیسم را برای مالیات بر ثروت جهانی ارائه کرد. این قانون خواستار وضع مالیات سالانه ۲ درصدی بر ثروت ثروتمندترین افراد جهان بهعنوان نقطه شروع برای حداقل مالیات جهانی شد.
تخمین زده میشود که این اقدام میتواند سالانه ۲۵۰ میلیارد دلار (۱۹۷ میلیارد پوند) از ۲۷۵۶ میلیاردر معروف که در مجموع ۱۳ تریلیون دلار ثروت دارند، جمعآوری کند. این ایده بر اساس توافقنامه سال ۲۰۲۱ بین ۱۴۰ کشور برای اعمال حداقل نرخ مالیات جهانی ۱۵ درصد بر بزرگترین شرکتهای چندملیتی است.
زوکمن گفت که مذاکرات گروه ۲۰ آغاز گفتوگو را رقم خواهد زد. در فرآیندی که ممکن است سالها طول بکشد، باید جزئیات مختلفی در مورد نحوه عملکرد مالیات بر ثروت بین کشورها بررسی شود.
حداقل مالیات شرکتی جهانی با حرکت به نسبت محدودی تا انتخاب رئیسجمهور ایالاتمتحده، جو بایدن، که از این سیاست دفاع میکرد، یک دهه بهطول انجامید تا معرفی شود.
زوکمن اظهار کرد: ایده این است که ما با شرکتهای چندملیتی، با گذاشتن کفی برای نرخهای مؤثر مالیاتی آنها، توانستهایم به آن دست یابیم، ما باید همین کار را برای افراد فوقثروتمند انجام دهیم.
وی افزود: در حال حاضر، هیچ کاری در آن فضا انجام نمیشود، از جمله حداقل مالیات هماهنگشده از افراد و بهویژه افراد بسیار ثروتمند اما این آغاز گفتوگو است.
با استفاده از شرکتهای هلدینگ، اتحادیه شرکتهای برونمرزی و سایر ساختارهای میانی، بیشتر میلیاردرها میتوانند نسبت به بقیه مردم نرخ بسیار پایینتری نسبت به درآمد خود بپردازند. دیدهبان مالیات اتحادیه اروپا، که توسط اتحادیه اروپا تامین مالی میشود، تخمین میزند که آنها معادل صفر-۰.۵ درصد از دارایی خود را مالیات بر درآمد شخصی میپردازند.
در کشورهایی ازجمله بریتانیا، فرانسه، ایالاتمتحده و برزیل، فوقثروتمندان نرخ مالیات مؤثر کمتری نسبت به میانگین کارگران پرداخت میکنند، بر اساس تحقیقات آکسفام، کشورهای گروه ۲۰ کانون حدود چهار نفر از پنج میلیاردر جهان هستند.
فعالان عدالت مالیاتی، مذاکرات در برزیل را بهعنوان یک لحظه مهم توصیف کردهاند. سوزانا رویز، رهبر سیاست مالیاتی آکسفام، خاطرنشان کرد: تنها در دستور کار قرار دادن این موضوع در گروه ۲۰ گامی تاریخی است.
فرناندو حداد در افتتاحیه این گردهمایی از همتایان خود خواست تا متحد شوند؛ ما باید اطمینان حاصل کنیم که میلیاردرهای جهان سهم عادلانه خود را در مالیات پرداخت میکنند.
وی طی سخنرانی که توزیع نابرابر ثروت را به سیاستهای اقلیمی مرتبط کرد، گفت که هر دو موضوع باید با هم حل شوند. ما به وضعیت ناپایداری رسیدهایم که در آن یک درصد افراد ثروتمند، ۴۳ درصد از داراییهای مالی جهان را در اختیار دارند و به اندازه دو سوم فقیرترین انسانها کربن منتشر میکنند.
با این حال، این بحث در یک زمان حساس، با شکست پیوسته همکاری بین قدرتهای جهانی و بیمیلی در برخی کشورها برای اعمال مالیاتهای بالاتر، مطرح میشود. در بریتانیا، حزب کارگر هرگونه مالیات جدید بر ثروت را در صورت انتخاب شدن به قدرت رد کرده است.
چندین کشور هنوز در حال تصویب این توافق بر سر حداقل مالیات شرکتهای جهانی هستند؛ از جمله ایالاتمتحده، جایی که در میان مخالفان جمهوریخواه، از حمایت سنا برخوردار نیست، در حالی که این طرح، خطر از دست دادن حمایت سیاسی در چندین حوزه قضایی مهم دیگر را بهدنبال دارد.
زوکمن اذعان کرد که برخی کشورها تمایلی به این کار ندارند، اما گفت که به رسمیت شناختن روزافزون نیاز به همکاری بینالمللی در عصر سرمایه جهانی بسیار متغیر وجود دارد.
وی افزود: من تا حدودی مطمئن هستم که یک روز از خواب بیدار میشویم و در برنامه رادیویی صبحگاهی مهمترین بخش خبری در مورد کشورهایی خواهد بود که بر سر حداقل مالیات بر افراد بسیار ثروتمند به توافق میرسند. من مطمئن هستم اما سخت است که بفهمیم این زمان یک یا ۵، یا ۱۰ یا ۲۰ سال است.
لازم به ذکر است که گروه ۲۰ یک مجمع بین دولتی متشکل از ۱۹ کشور مستقل، اتحادیه اروپا و اتحادیه آفریقاست.