«با ۱۰ میلیون تومان برای خودت شغل خانگی پردرآمد بساز ... با این آموزش‌ها روزی یک‌میلیون تومان درآمد داشته باش ... فقط با گوشی خودت ماهی ۳۰ میلیون تومان درآمد کسب کن ... با نمایندگی ما درآمد دلاری داشته باش ...» این‌ها فقط چند تا از شعارهایی است که صفحه‌های کاریابی و مشاوره کسب‌وکار در شبکه‌های اجتماعی برای به دام انداختن کارجویان خسته و ناامید سر می‌دهند.
بسیاری از این شعارها، ظاهراً درست هستند یا آدم‌های پشت پرده آنها می‌توانند شما را قانع کنند که کارشان درست است. حتی ممکن است کاملاً این شعارها حقیقت داشته باشند؛ اما بازهم هیچ‌کدام نمی‌تواند به نتیجه‌ای که در ابتدای راه به افراد نشان داده شده است، برسد. در بهترین حالت، این کارها می‌تواند به درد عده‌ای خاص بخورد و همه‌شمول نیست.
از سال‌ها پیش، معرفی کسب‌وکارهای کم سرمایه و پربازده به آدم‌هایی جویای کار، رونق داشت. ورمی کمپوست، پرورش زالو، دستگاه قندشکن، دستگاه جوراب‌بافی، سفره یک‌بارمصرف و ... نمونه‌هایی از این کسب‌وکارهای کم سرمایه هستند که بسیاری وارد آن شده‌اند؛ اما به‌واسطه اینکه از معیارهای ضروری شغل و کسب‌وکار برخوردار نبودند، نتوانستند شاغلان خود را به آمال و آرزوهای موعود برسانند.
کجای کار می‌لنگد؟
یک شغل یا کسب‌وکار، باید پایدار و مدت‌دار باشد و درآمد مکفی برای گذران معیشت فرد را برای او فراهم کند؛ نه اینکه بر پایه مفروضات و فقط بر پایه نسبت سود به اصل سرمایه، اقتصادی و به‌صرفه به نظر برسد. مثلاً اینکه فرض شود با خرید یک دستگاه کم‌قیمت، بتوان محصولاتی را تولید کرد و فقط در یک ماه کل ارزش دستگاه را برگرداند، گرچه ظاهراً اقتصادی به نظر می‌رسد اما در عمل به‌واسطه نادیده انگاری نیروی کار و زمان اختصاص یافته به کار، اقتصادی است و به همین دلیل نمی‌تواند شغل محسوب شود.
در واقع کاری که کمترین سرمایه شما را مشغول کند و حداقل مزد هم نصیب شما نشود، یا کاری که ظاهراً درآمد آن بالاست؛ اما بازار تقاضا ندارد، هرگز نمی‌تواند یک شغل اقتصادی باشد.
یک برنده و لشگر بازندگان
برخی از کسب‌وکارهای کم سرمایه که به‌ویژه در فضای مجازی و توسط اساتید کلاس‌های انگیزشی برجسته می‌شود، فقط به دنبال فروش دستگاه و مواد اولیه به کارجویان است و از این محل فرد فروشنده به درآمد حسابی می‌رسد؛ اما درنهایت باوجوداینکه خرید محصول نهایی را تضمین کرده و روی کاغذ همه معادلات درست است، کارجوی متوسل شده به این افراد، بازنده خواهد شد.
این افراد رؤیافروشی می‌کنند و فقط به دنبال کسب درآمد از لشگر جویندگان درآمد راحت هستند. آنها متقاضیان را با چیزی که نمی‌تواند وجود داشته باشد، فریب می‌دهند و متقاضیان غافل از اینکه پنیر مفتی فقط در تله‌موش است!
عضوگیری در شبکه‌های هرمی، کانال‌های پامپ و دامپ ارز مجازی، کلاس‌های آموزشی ثروت‌سازی در وب، شرکت‌های برندساز و ... همگی به دنبال آدم‌هایی هستند که مشتاق درآمد راحت و بالا باشند و رؤیایشان را به آنها می‌فروشند.
کارسازی خواص استثنایی
افرادی که ایده ناب و ذهن خلاق داشته باشند، از هر فرصتی برای ترقی و تعالی استفاده می‌کنند و بسیاری از آنها صاحب کسب‌وکارها پررونق هستند؛ درحالی‌که این فرصت‌ها قبل از این افراد هم برای بسیاری وجود داشت و از آن استفاده نکردند.
در بحث مشاغلی که این روزها در فضای مجازی تبلیغ می‌شوند هم شاید بسیاری از آنها ایده خواص استثنایی است که یک شغل کم سرمایه تعریف کرده‌اند و با جذب جمعیتی از کارجویان، یک زنجیره تأمین کم‌هزینه و خوداتکا به دست آورده‌اند که انحصار تولید و توزیع محصولاتی را در اختیار آنها قرار داده است.
