هادی عباسی‌اصل معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: یکی از اقدامات وزارت راه و شهرسازی و معاونت مسکن و ساختمان بر اساس قانون، راه اندازی سامانه املاک و مستغلات است. تاریخچه این سامانه به سال ۱۳۸۸ برمی‌گردد که سامانه ایران املاک راه‌اندازی کردیم. این سامانه تحت سامانه راهور که زیرنظر وزارت صمت بود ایجاد شد. قبل از آن قولنامه‌ها به صورت دستی نوشته می‌شد که ایجاد این سامانه تحول خوبی در این زمینه بود.
وی افزود: به دنبال تصویب قانون جهش تولید و تامین مسکن، دو تکلیف بر عهده وزارت راه و شهرسازی گذاشته شد که یکی انتقال سامانه ایران املاک به وزارت راه و شهرسازی بود. طبق قراردادی که با سامانه راهور منعقد کردیم این سامانه به وزارت راه و شهرسازی به عنوان کارفرما منتقل شد. نکته دوم این بود که متعاملین بتوانند به صورت مستقیم در بخش پیش فروش، فروش یا اجاره قرارداد بنویسند.
سامانه ایران املاک در ۱۳ سال گذشته به روز نشده بود
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه سامانه ایران املاک در ۱۳ سال گذشته به روز نشده بود گفت: جمع‌بندی این بود که سامانه قدیم قابلیت اجرا را ندارد و هزینه برای آن به هدررفت منابع ملی کشور می انجامید. یک تیم دانش بنیان در دانشگاه تهران کار ایجاد نرم افزار جدید را آغاز کردند.
عباسی خاطرنشان کرد: سوم خرداد امسال سامانه جدید به صورت آزمایشی رونمایی شد و از آن زمان تا کنون که به سامانه «خودنویس» تغییر نام داده مردم قراردادهای اجاره خود را به صورت رایگان ثبت می‌کنند. خدمات این سامانه به صورت رایگان و ۲۴ ساعته است. در حال حاضر نیز تمام مشاوران املاک به این سامانه متصل شده اند و فقط مشاوران املاک مجاز و دارای مجوز می توانند به انعقاد قرارداد در این سامانه ورود کنند.
وی تاکید کرد: اگر ملکی در سامانه املاک و اسکان ثبت نشده باشد امکان استفاده از سامانه خودنویس را برای عقد قرارداد ندارد.
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه ارایه خدمات سامانه خودنویس هم‌اکنون به ۱۱ استان گسترش یافته و تا پایان سال به تمام استانهای کشور تسری پیدا می‌کند گفت: هم‌اکنون خدمات فقط در بخش اجاره ارایه می‌شود اما گام دوم ما در سال آینده بحث مبایعه‌نامه است. متقاضیان از طریق پلتفرم آپارات و پیام‌رسانهای ایتا و بله می‌توانند فیلمهای آموزشی چگونگی استفاده از سامانه خودنویس را ببینند.
انعقاد بیش از ۸۷ هزار قرارداد اجاره در سامانه خودنویس
عباسی درباره آخرین آمار عقد قرارداد اجاره در سامانه خودنویس اعلام کرد: تا کنون ۸۷ هزار و ۶۸ قرارداد اجاره در سامانه خودنویس منعقد شده که به دو طریق مردم با مردم و همچنین از طریق مشاوران املاک انجام شده است. ما قرارداد تمام الکترونیک را برای مدت یک سال ایجاد کردیم که یک شاهد از طرف موجر و یک شاهد از طرف مستاجر قرارداد را امضا می‌کند. احراز هویت از طریق ssco دولت انجام می‌شود. از رمز یک بار مصرف نیز برای مالک و مستاجر و شاهدان استفاده می‌شود. برای اولین بار است که قرارداد تمام الکترونیک در کشور اجرا می‌شود.
وی در پاسخ به این سوال که مشاوران املاک می‌گویند هیچکدام از اطلاعات پایه در سامانه خودنویس ایجاد نشده است گفت: انعقاد قرارداد جدید مبتنی بر سامانه جدید است و مرتبه کار بسیار ارتقا پیدا کرده است. در سامانه قبلی چون مبتنی بر توکن بود بین مشاوران املاک جابه‌جا می‌شد اما سامانه جدید مبتنی بر سیم کارت است که طبیعتا شخصیت حقیقی و حقوقی از مجوز برخوردار است. این مساله امنیت سامانه را افزایش می‌دهد.
معاون وزیر راه و شهرسازی در پاسخ به سوال ایسنا درباره شائبه‌های احراز هویت در سامانه خودنویس بیان کرد: اگر احراز هویت الکترونیک را قبول نداشته باشیم تمام پرداخت‌های الکترونیک و تراکنشهای بانکی را هم باید زیر سوال ببریم. نکته دوم اینکه قرارداد اجاره در سامانه در فرایند تحویل و تحول انجام می‌شود و مشاوران املاک می‌توانند ریز مسائل مربوط به قرارداد را ببینند و منعقد کنند. وزارت راه و شهرسازی برای اولین بار در کشور این فرصت را فراهم کرده که هم مردم خودشان قرارداد بنویسند و کد رهگیری بگیرند و هم از مشاوران املاک دریافت کنند. چیزی که قانون‌گذار از ما خواسته این است که فرصت در اختیار مردم و مشاوران املاک قرار گیرد.
عباسی تاکید کرد: با راه‌اندازی سامانه خودنویس، مشاوران املاک بیکار نمی‌شوند و بستر امکان فعالیت برایشان فراهم است اما باید خدمات خود را ارتقا دهند. افراد می‌توانند از طریق درگاه مجوزها، مجوز املاک بگیرند و فعالیت کنند. اما باید به نقطه‌ای برسیم که خدمات مشاوران املاک تخصصی شود. در تمام دنیا مشاوران املاک خدمات حقوقی بالایی به مردم ارایه می‌کنند. صنف مشاوران املاک قابل حذف کردن نیست بلکه این سامانه یک محرکی خواهد بود تا مشاوران املاک خدمات صنف خود را ارتقا دهند.
وی درباره این موضوع که آیا قوه قضاییه همکاری مناسبی با این سامانه دارد یا خیر گفت: بله همکاری خوبی با دستگاه قضا داریم. درخصوص مشکلاتی هم که ممکن است ایجاد شود به تدریج این موضوعات مورد بررسی قرار می‌گیرد و در حال به‌روزرسانی هستیم.
وی بیان کرد: قانون جهش تولید مسکن یک قانون مصوب است که بر ما تکلیف کرده در سامانه‌ها را به نحوی طراحی کنیم که متعاملین بتوانند قرارداد خود را ثبت کنند. سه قانون مرتبط که ممکن است بر سامانه خودنویس اثرگذار باشد هنوز به تصویب نرسیده است. همکاری با سامانه ثبت آغاز شده و با توجه به ثبت قرارداد سامانه خودنویس در سامانه املاک و اسکان، با سازمان ثبت تعامل می‌کنیم که این تعامل برقرار شود.
به گفته عباسی‌اصل، دولت و وزارت راه و شهرسازی در ارتباط با بحث مسکن، مسئولانه برخورد کردند. برای اولین بار در طول تاریخ وزارت راه و شهرسازی، این وزارتخانه آستین را بالا زده و سامانه‌های مرتبط با مسکن را ایجاد کرده است. هرگونه بهبود حکمرانی در حوزه مسکن نیازمند بستر داده و اطلاعات است.
وی درباره سیاستهای دولت در تامین مسکن گفت: درخصوص مسکن دو نگاه و سیاست وجود دارد؛ اینکه یک کالای سرمایه‌ای است یا مصرفی. در شرایط فعلی سیاست دولت این است که مسکن یک کالای مصرفی بادوام است اما سرمایه‌گذاری در بخش تولید ایراد ندارد. کسانی که زمین را به شکل طولانی مدت معطل نگه داشته‌اند مشمول مالیات می شود یا کاربری زمین آنها از مسکونی به خدماتی تغییر خواهد کرد.
معاون وزیر راه و شهرسازی تاکید کرد: رویکرد وزارت راه و شهرسازی این است که زمین را بدون دریافت هزینه در اختیار مردم قرار دهد. در بعضی جاها زمین داریم و در بعضی مناطق نداریم. ساخت نیز به دو طریق شامل کارفرمایی مردم و کارفرمایی دولت انجام می‌شود. نظر ما این است که ساخت توسط مردم بهتر است ولی مبتنی بر نظارت مهندسان ذیصلاح باشد.
عباسی با بیان اینکه درخصوص منابع، مردم آورده خود را آورده اند گفت: متقاضیان تا کنون ۲۰۰ هزارمیلیارد تومان به طرح نهضت ملی مسکن آورده‌اند. قیمت تمام شده واحد مبتنی بر هزینه پروژه است. قیمت مصالح و دستمزد از اختیار وزارت راه و شهرسازی خارج است. قیمت بر اساس شروع، اتمام و هزینه مصالح در زمان اجرای پروژه محاسبه می‌شود. با این حال وزارت راه و شهرسازی پیگیری می‌کند تا قیمت تمام شده کاهش یابد. درخصوص اقساط وام پیگیری کردیم تا کاهش یابد و اقساط ماهیانه در سالهای اول و دوم ۵ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان باشد. میزان افزایش اقساط نیز به طول دوران مشارکت بستگی دارد.
وی تاکید کرد: زمین روستایی وارد مدار ساخت مسکن شد و قرار شده بنیاد مسکن یک میلیون زمین با هزینه صفر در اختیار مردم قرار دهد. اولویت هم ساکنان روستاها هستند. اولویت بعدی شهرهای مجاور روستاها است.
مسکن مهر ۱۰ سال یتیم بود!
معاون وزیر راه و شهرسازی درباره آخرین آمار طرح نهضت ملی مسکن گفت: تا کنون ۲ میلیون و ۲۴۴ هزار واحد به مرحله ساخت رسیده است. این طرح به طور متوسط ۳۰ درصد پیشرفت دارد و بیش از ۴۰۰ هزار واحد تکمیل شده و مردم در آن ساکن هستند.
وی افزود: برای ساخت ۶۷ هزارواحد برای طرح جوانی جمعیت زمین عرضه شده که می‌توانند از تسهیلات ساخت خودمالکی استفاده کنند. درخصوص واگذاری زمین به صورت یک نفره تا سه نفره ۲۸۸ هزار واحد زمین عرضه شده است. ۲۸۷ هزار زمین برای اجاره ۹۹ ساله و ۷۳ هزار واحد در روستاها تامین شده است. ۶۴۴ هزار واحد توسط انبوه سازان اجرا می‌شود. ۲۲۹ هزار واحد توسط نیروهای مسلح ساخته می‌شود. ۱۸۳ هزار فقره تسهیلات خودمالکی پرداخت شده است. مسکن مهر تکمیل شده نیز به ۱۱۷ هزار واحد رسیده و حدود ۱۳۰ هزار واحد ناتمام مسکن مهر باقی مانده است. مسکن مهر حدود ۱۰ سال یتیم بود که در این دولت صاحب پدر شد.
