درحالی که بیش از 4 ماه از جنگ غزه می‌گذرد، طی این مدت صحبت‌ها و فرضیه‌های مختلفی درباره شرایط پس از جنگ غزه یا آنچه در محافل مختلف تحت عنوان «روز بعد از جنگ» از آن یاد می‌شود، مطرح شده است.
روز بعد از جنگ در غزه چگونه خواهد بود؟
در این بین 3 چشم‌انداز آمریکایی، اسرائیلی و فلسطینی برای روز بعد از جنگ غزه وجود دارد که هم‌زمان با مذاکرات مداوم و مکرر درباره آتش‌بس در غزه که آخرین آنها مربوط به چارچوب توافق پیشنهادی در پاریس است، این سوال پررنگ تر از قبل مطرح می‌گردد: روز بعد از جنگ غزه چگونه خواهد بود؟
بعد از مذاکراتی که حدود یک هفته در پاریس میان طرف‌های آمریکایی، صهیونیستی، مصری و قطری طول کشید، جنبش حماس سه‌شنبه هفته قبل پاسخ خود به چارچوب توافق پیشنهادی پاریس را به میانجی‌های مصری و قطری ابلاغ کرد. حماس در سند پاسخ خود به این توافق تاکید کرد که برقراری آتش‌بس جامع، پایان دادن به تجاوزات علیه مردم فلسطین، امدادرسانی مستمر به نوار غزه، رفع محاصره غزه و بازسازی این منطقه و ... از جمله شروطی است که مقاومت به آنها پایبند می‌باشد.
اما درحالی که این پاسخ حماس جنجال زیادی در محافل صهیونیستی ایجاد کرده و موجب خشم آنها شده است، «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم اشغالگر روز پنجشنبه در واکنش به پاسخ مذکور حماس گفت که تکرار حمله‌ای که حماس در 7 اکتبر علیه اسرائیل انجام داد تنها مسئله زمان بوده و اگر حماس در غزه بماند باز هم این حملات تکرار می‌شود، بنابراین حماس باید حذف گردد و حذف حماس تاثیرات زیادی بر کل منطقه خواهد داشت و می‌تواند منجر به گسترش دایره توافقات عادی‌سازی (سازش اعراب و رژیم صهیونیستی) شود.
با وجود اینکه هدف از اجلاس پاریس اساسا دستیابی به توافقی برای تبادل اسرا بود، اما همه طرف‌ها به دنبال توافقی برای «روز بعد از جنگ» نیز بودند. درواقع همه معتقدند هرکسی که برای فردای جنگ تصمیم بگیرد، عملا این نبرد را به نفع خود به پایان خواهد رساند.
در این میان رژیم صهیونیستی بعد از اهداف عجیب و سقف‌های بلندی که در جنگ غزه برای خود تعیین کرده بود، به مرحله‌ای رسیده که هراندازه هم اقدامات نظامی و وحشی‌گری خود در غزه را گسترش دهد، حتی نمی‌تواند تصویری از پیروزی هم برای خود ارائه کند؛ مگر اینکه واقعیت جدیدی را به نوار غزه تحمیل کند که تحقق این امر هم بنا به دلایلی که ذکر خواهد کرد امکان پذیر نیست.
درحال حاضر همانطور که گفتیم 3 چشم‌انداز درباره روز بعد از جنگ غزه وجود دارد:
چشم‌انداز آمریکایی
به گزارش وبسایت آمریکایی «هاف پست»، «برت مک گورک» هماهنگ کننده شورای امنیت ملی آمریکا در امور خاورمیانه و شمال آفریقا به همراه «آموس هوکشتاین» مشاور ویژه «جو بایدن» رئیس جمهوری آمریکا در امور امنیت انرژی مسئول تهیه سندی درباره چشم‌انداز آمریکا برای روز بعد از جنگ غزه هستند.
چشم‌انداز آمریکا در این زمینه مبتنی بر توافق اسرائیل برای آتش‌بس فوری و اتحاد نوار غزه و کرانه باختری تحت حکومتی به ریاست یک «دولت» جدید فلسطینی بعد از انجام اصلاحاتی در ساختار تشکیلات خودگردان است. طبق سند چشم‌انداز واشنگتن برای روز بعد از جنگ در غزه، تشکیلات خودگردان فلسطین با یک رهبر جدید به جای محمود عباس که مورد تایید افکار عمومی فلسطین باشد، بر غزه حکومت می‌کند؛ البته مشروط به اینکه رئیس جدید این تشکیلات هم از حیث رابطه با اسرائیل و دولت آمریکا، شبیه به محمود عباس باشد.
بر اساس این چشم‌انداز، عربستان سعودی مسئولیت رهبری تلاش‌های کشورهای عربی برای بازسازی کامل نوار غزه را بر عهده می‌گیرد. همچنین آمریکا مدعی شده که در آینده کشور فلسطین را هم به رسمیت خواهد شناخت. طبق گزارش هاف پست، این چشم‌انداز آمریکا همچنین در چارچوب هموار کردن مسیر برای انعقاد قرارداد عادی‌سازی عربستان و اسرائیل نیز هست؛ جایی که عربستان با دریافت وعده بازسازی غزه و تشکیل کشور فلسطین از سوی آمریکایی‌ها، به سمت عادی‌سازی با اسرائیل حرکت می‌کند.
چشم‌انداز اسرائیلی
رژیم صهیونیستی همانطور که هدف دقیق و مشخصی برای آغاز جنگ خود علیه نوار غزه نداشت، درباره روز بعد از جنگ نیز دیدگاه‌های متناقضی میان مقامات مختلف این رژیم وجود دارد.
شهرک‌سازی در نوار غزه، آوارگی اجباری فلسطینی‌ها، درخواست برای حمله به غزه با بمب اتمی و .... اهداف متناقضی است که مسئولان مختلف صهیونیست درباره آن صحبت می‌کنند اما «یوآو گالانت» وزیر جنگ رژیم اشغالگر در تازه‌ترین دیدگاه این رژیم درباره روز بعد از جنگ اعلام کرده که هیچ بازگشتی به شهرک‌سازی در غزه وجود نخواهد داشت و این منطقه باید از مدیریت حماس خارج شود و همچنین تشکیلات خودگردان نیز نمی‌تواند بر غزه حکومت کند.
طرح گالانت به این شکل است:
-چند هیئت فلسطینی متعدد، اداره نوار غزه را بر عهده خواهند گرفت که اسرائیل در انتخاب آنها مشارکت می‌کند و می‌تواند در اجرای عملیات امنیتی در این منطقه آزادی عمل داشته باشد.
-یک نیروی چندملیتی به رهبری آمریکا و کشورهای «میانه رو» غربی و عربی مسئولیت اداره نظامی نوار غزه را بر عهده می‌گیرند.
-آمریکا، مصر و اسرائیل بر گذرگاه رفح نظارت خواهند داشت.
-آژانس‌های بین‌المللی مسئولیت بازسازی نوار غزه را بر عهده خواهند گرفت.
چشم‌انداز فلسطینی
اما موضع کلی فلسطینی‌ها درباره روز بعد از جنگ مبتنی بر چشم‌انداز همه گروه‌های موجود در نواز غزه است که به شکل زیر می‌باشد:
-عقب‌نشینی ارتش اسرائیل از کل نوار غزه.
-پایان محاصره تحمیل شده به نوار غزه و شروع بازسازی این منطقه.
-عدم پذیرش هیچ طرح و مذاکره‌ای در خارج از فلسطین درباره مدیریت غزه بعد از جنگ.
چرا طرح آمریکا و اسرائیل درباره غزه از پیش شکست خورده است؟
اما در واقعیت روی زمین،در چشم‌اندازی که آمریکا برای روز بعد از جنگ غزه ارائه داده چند مشکل اساسی وجود دارد که تا امروز این کشور را از رسیدن به هدف خود در این جنگ ناتوان کرده است:
-عدم توافق رسمی و ملی در آمریکا درباره جنگ غزه. نتایج نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که 61 درصد آمریکایی‌ها با سیاست دولت بایدن درباره جنگ علیه غزه موافق نیستند. روزنامه عبری یدیعوت چند روز قبل در مقاله‌ای اعلام کرد که در سایه جنگ غزه حمایت مردم آمریکا از اسرائیل به شکل قابل توجهی کاهش یافته است.
این موضوع با نزدیک شدن بایدن به انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده خطرناک تر می‌شود. علاوه بر سطح مردمی، بایدن در سطح رسمی و دولتی نیز با مخالفت‌های زیادی از سوی مقامات و به ویژه نمایندگان کنگره مواجه است؛ به ویژه در سطح بودجه و میزان بالای کمک‌هایی که دولت آمریکا به اسرائیل ارائه داده و نیز موضع آن در برابر کابینه نتانیاهو.
-عدم اجماع آمریکا و اسرائیل. با وجود اینکه ایالات متحده تمام قد از همه تصمیمات و جنایات رژیم صهیونیستی علیه مردم فلسطین حمایت می‌کند اما این دو طرف (آمریکا و اسرائیل) نمی‌توانند اختلافات خود را در سطوح مختلف پنهان کنند و به ویژه درباره مرحله بعد از جنگ غزه هنوز به تفاهم نرسید‌ه‌اند؛ جایی که آمریکا درباره حکومت تشکیلات خودگردان بر غزه صحبت می‌کند اما صهیونیست‌ها اساسا با این موضوع مخالفند.
-درحالی که آمریکا سعی دارد انعقاد قرارداد عادی‌سازی میان ریاض و تلآویو را به عنوان یک دستاورد به اسرائیلی‌ها بدهد و با این کار یک تصویر پیروزمندانه برای این رژیم در روز بعد از جنگ غزه رقم بزند، اما پایداری مقاومت در میدان بعد از گذشت بیش از 4 ماه از جنگ، اسرائیل را در کسب هرگونه دستاورد میدانی روی زمین ناکام می‌گذارد.
-بعد از آنکه وبسایت آمریکایی اکسیوس در 30 ژانویه اعلام کرد که مشاور نتانیاهو به واشنگتن سفر می کند تا درباره روز بعد از جنگ با آمریکایی‌ها گفت‌وگو کند و این مذاکرات شامل برنامه‌های آمریکا برای رسیدن به توافق عادی سازی بین اسرائیل و عربستان خواهد بود، وزارت خارجه عربستان سعودی با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که پیش از به رسمیت شناخته شدن کشور مستتقل فلسطین در مرزهای 1967 و توقف کامل جنگ غزه هیچ روابط دیپلماتیکی بین ریاض و تلآویو وجود نخواهد داشت.
اما در سطح چشم‌انداز رژیم صهیونیستی برای روز بعد از جنگ غزه، مسائل بسیار پیچیده‌تر است؛ زیرا علاوه بر ناتوانی این رژیم در کسب هرگونه دستاورد نظامی مهم، اختلافات شدید میان مقامات صهیونیست به ویژه در کابینه جنگی به شدت گسترش یافته که موجب می‌گردد آنها قادر به اتخاذ یک تصمیم واحد و تحمیل شروط خود برای مرحله بعد از جنگ نباشند.
چشم انداز غالب مردم و مقاومت فلسطین برای روز بعد از جنگ در غزه
در این میان در سطح چشم‌انداز فلسطینی‌ها، اجماع و هماهنگی کاملی میان گروه‌ها و مردم فلسطین وجود دارد و همچنین مقاومت قدرت خود را برای مدیریت نوار غزه چه در محله کنونی و چه بعد از جنگ به اثبات رسانده است.
این موضوع ابتدا در اولین آتش‌بس در غزه و تبادل اسرا و سپس اخیرا در عقب‌نشینی ارتش اسرائیل از مناطق شمال غزه کاملا روشن بود.
به همین دلیل ناظران امور معتقدند که با توجه به وقایع میدانی روزانه، همانطور که فلسطینی‌ها در روز اول جنگ، رویکرد خود را به دشمن تحمیل کردند، تصمیم برای مرحله بعد از جنگ هم در اختیار فلسطینی‌ها خواهد بود.
