هنوز از سفر رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور به خوزستان یک ماه نگذشته است که فعالان میراث فرهنگی از ایجاد شکاف و گودبرداری در قلب جوبجی خبر میدهند. اینکه بازگشت لودرها و بیل های مکانیکی سازمان آب و برق خوزستان به جوبجی با چراغ سبز چه کسانی صورت گرفته است؟ موضوعی است که این روزها نگرانیهایی برای فعالان میراث فرهنگی به دنبال داشته است.
در جریان سفر مصطفی ده پهلوان (رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور) به منطقه جوبجی که به همراه مدیرکل میراث فرهنگی خوزستان و نماینده مردم رامهرمز در مجلس شورای اسلامی صورت پذیرفت و به نشستی در فرمانداری این شهرستان منجر شد، بررسی طرح عبور لوله آب از عرصه جوبجی مورد بحث و گفتوگو قرار گرفت.
در جریان این نشست، سیدمحسن حسینی (سرپرست معاونت میراث فرهنگی خوزستان) با اشاره به بازدید از محوطه جوبجی گفته بود: طی دو یا سه سال گذشته، محوطههای باستانی رامهرمز و طرح ۱۲ هزار هکتاری منطقه جوبجی؛ کاوش و موارد کارشناسی توسط باستانشناسان بررسی و نتایج آن ارسال شده است.
او افزوده بود: در حال حاضر باتوجه به آنکه در کاوشهای گذشته حدود ۶۷ محوطه، سایت و آثار تاریخی و باستانی تا دوره اسلامی در این بخشها شناسایی شده، بازهم نیازمند بازنگری هستیم و با توجه به گستردگی منطقه نیاز است تا این مهم صورت گیرد و نتیجه به سازمان آب منطقهای اعلام شود.
او تصریح کرده بود: بزودی تصمیمات نهایی در شورای فنی وزارتخانه میراث و گردشگری در خصوص طرح عبور لوله آب از عرصهای که در گذشته کاوش علمی شده، تصمیمگیری خواهد شد.
به دنبال این گفتهها، هفته گذشته برخی فعالان میراث فرهنگی خوزستان با ارسال تصاویری به ایلنا، از تخریب دوباره محوطه باستانی جوبجی توسط ماشینآلات سازمان آب و برق خوزستان خبر دادند. آنها میگویند: سازمان آب و برق خوزستان، آبفا استان و شرکت سیمان بهبهان نمونههای بارزی از مداخله و تخریب محوطههای باستانی هستند.
دوستداران میراث فرهنگی میگویند: کافیست به مناطقی مانند ایذه، بهبهان و رامهرمز مراجعه کنید تا متوجه این تعرضات شوید. اینکه از ضعف مدیریتی میراث فرهنگی خوزستان سود برده شده و اقدامات تخریبی در این مناطق صورت میگیرد، موضوعی است که نیاز به بررسی دارد.
مجتبی گهستونی (فعال میراث فرهنگی) میگوید: صبح روز ۲۰ بهمن ماه فعالیت بیلهای مکانیکی سازمان آب و برق خوزستان برای ایجاد یک سیفون «کانال آبی» آغاز شد.
او میافزاید: موضوع نگران کننده این است با وجودی که طول کانال ۲۰۰ متر میباشد، تنها صد متر از این مسیر باستانی مورد کاوش قرار گرفته و باید از هم اکنون منتظر یک فاجعه فرهنگی دیگر بود.
این فعال میراث فرهنگی میگوید: با توجه به ثبت ملی بودن محوطه و مشخص بودن عرصه و حریم آن و تعطیلیهای چند روزه، باید این پرسش را مطرح کرد که چه کسانی در میراث فرهنگی خوزستان به حرکت لودرها به سمت جوبجی چراغ سبز نشان دادهاند؟
حسین محمدی مالمیر (فعال میراث فرهنگی خوزستان) نیز میگوید: سازمان آب و برق خوزستان و شرکتهای آببٓر به محوطههای باستانی ورود میکنند. برای آنها ارزشهای فرهنگی ملاک نیست و تنها به پیشبرد پروژههای خود فکر میکنند. نمونه بارز آن هم شکاف ایجاد شده و دو تکه شدن جوبجی است.
وی میافزاید: تا زمانی که نیروهای یگان حفاظت در نقش مدیر ادارات شهرستانها ظاهر میشوند و خبرهای تعرضات و حفاریها بایکوت میشوند، خوزستان را باید بهشت حفاران غیر مجاز دانست.
هفت سال پیش چنگال لودرهای شرکت آب و فاضلاب خوزستان به دل محوطه تاریخی ۲۷۰۰ ساله روستای جوبَجی رامهرمز فرو رفت و از کشف گنجینهای بزرگ خبر داد؛ گنجینهای ارزشمند و دیریافته. با اینهمه، خطر رد شدن کانال آب دست از سر این بستر تاریخی بر نداشت و بارها به جان آن چنگ زد.