از زمان آغاز جنگ زمینی میان ارتش رژیم صهیونیستی و رزمندگان مقاومت فلسطین در نوار غزه ، به ویژه در مرحله دوم این جنگ بعد از آتشبس موقت یک هفتهای، تلفات انسانی ارتش رژیم صهیونیستی به شکل قابل توجهی افزایش یافت و اغلب نظامیان صهیونیست که در درگیریهای محورهای مختلف غزه به هلاکت میرسند؛ از فرماندهان و افسران ارشد تیپها و نیروهای ویژه هستند.
افزایش قابل توجه تلفات
انهدام پی در پیِ خودروهای نظامی و به ویژه تانکهای پیشرفته ارتش اشغالگر به دست رزمندگان مقاومت از جمله دیگر دستاوردهای قابل توجه مقاومت در جنگ زمینی با دشمن بوده است که صهیونیستها را به شدت سردرگم کرده است. برای درک اینکه چرا انهدام تانکهای ارتش اسراییل توسط سلاحهای مقاومت اهمیت زیادی دارد و یک شکست بزرگ برای این رژیم محسوب میگردد، در اینجا بهتر است نگاهی به تشکیلات زرهی ارتش صهیونیستی و نقش تانکهای آن در جنگها داشته باشیم.
ساختار تانکها
تانکهای ارتش رژیک صهیونیستی از نیروهای پیادهنظام و یگانهای مهندسی در جنگها پشتیبانی میکنند تا بتوانند ماموریتهای خود را در فاصلهای امن انجام دهند. قدرت شلیک دوربرد و سنسورهای پیشرفته دو ویژگی مهم تانکهاست که نقطه قوت آنها محسوب میگردد. در ارتش رژیم صهیونستی تانکهای نوع «مرکاوا» مجهز به جدیدترین فناوری هستند. نسل ۴ مرکاوای کنونی مجهز به یک نوع سیستم حفاظت فعال فوق پیشرفته بهنام تروفی است که بر روی این تانک نصب شده و آنها را در برابر موشکها، راکتها و پرتابکنندههای نارنجک محافظت میکند.
البته در اینجا منظور ما از جدیدترین فناوری که تانکهای مرکاوا به آن مجهز هستند، سیستم تروفی نیست. صهیونیستها بعد از جنگ اوکراین، از تجربه اوکراینیها استقاده کرده و یک قاعده جدید را در استفاده از تانکها به کار میگیرند و آن هم این است که بالای هر تانکی یک پهپاد به پرواز درمیآید تا اطلاعات لازم را به شکل دقیق و سریع به سرنشینان تانک برساند. البته صهیونیستها همه جزییات ساختار تانکها و خودروهای زرهی خود را فاش نمیکنند، اما چند چارچوب کلی وجود دارد که تقریباً در همه تانکهای ارتشهای جهان مشترک است.
اهمیت انهدام تانکها
شاید برخی تصور کنند هنگامی که رزمندگان مقاومت فلسطین تانک مرکاوا یا سایر تانکها و خودروهای زرهی دشمن را در غزه هدف قرار میدهند، این یک عملیات تقریباً ساده است؛ چرا که یک تانک در وسط خیابان قرار دارد و نقطه دید آن نیز محدود است و میتوان آن را به راحتی مورد هدف قرار دارد. اما همانطور که اشاره شد ساختار تانکهای ارتش رژیم صهیونیستی بسیار پیچیده بوده و حتی یک پهپاد همراه آنها در آسمان پرواز میکند تا اطلاعات لازم را به سرنشینان برساند. بنابراین هدف قرار دادن و منهدم کردن این تانکها اصلاً آسان نیست و نیاز به عملیاتی دقیق و پیشرفته دارد.
از سوی دیگر هر تانکی دارای یک بخش موسوم به «فرماندهی» است که شبیه پلههای نردبان بوده و قدرت شلیک عالی را در همه جهتها فراهم میکند. بخشی به نام «پیکان» نیز وجود دارد که قدرت آتش بالا را برای تانک فراهم میکند و بخش «دایره» نیز یک سیستم ثابت در این تانکهاست که ایمنی و نظارت کامل را برای سرنشینان تامین میکند و برای سوختگیری و نیز استراحت نظامیانی که در داخل تانک هستند مناسب است.
سایر تشکیلات تانکهای ارتش رژیم صهیونیستی نیز به گونه ای است که امکان بررسی دقیق محل عملیات را به سرنشینان میدهد و آنها را قادر میسازد که حداکثر ضربه را به دشمن وارد کنند و نیروهای دشمن را در محاصره ۳۶۰ درجهای قرار دهند.
بر همین اساس آنچه که رزمندگان مقاومت فلسطین در غزه با آن روبرو هستند، صرفاً یک تانک سرگردان نیست؛ بلکه مجموعهای از تشکیلات پیچیده است که دو راه حل برای مقابله با آن وجود دارد. راهکار اول، برخورداری از یک یگان متشکل از تانک در قیاس با تیپ تانکهای ارتش اشغالگر و یا حتی قویتر از آن است که البته این امکان برای مقاومت فلسطین وجود ندارد. اما راه حل دوم، تکیه بر عنصر اصلی جنگ نامنظم یعنی غافلگیری هوشمندانه است.
کمینهای هوشمندانه مقاومت
غافلگیری هوشمندانه به این شکل است که مثلاً تصور کنیم کاروانی از تانکهای اسراییلی در یکی از خیابانهای غزه درحال حرکت هستند و ناگهان بدون هشدار قبلی یک ضربه موشکی از فاصله ۵۰ تا ۸۰ متری دریافت میکنند. پاسخ اولیه نظامیان صهیونیست به این حمله غافلگیرانه آن است که تانکهایی که منهدم نشدهاند را به همراه نیروهای پیاده نظام از محل درگیری دور کنند و بمبهای دودزا پرتاب کنند تا این نیروها بتوانند به منطقهای امن منتقل شوند، سپس از منطقه امن شروع به تیراندازی به سمت مواضع نیروهای مقاومت کنند؛ به این صورت که نیروهای مقاومت نتوانند عملیات جدیدی انجام دهند تا نیروهای پشتیبانی و هواپیماهای ارتش صهیونیستی برای نجات نظامیان این رژیم برسند.
اما عملیاتهای مقاومت علیه نیروی زمینی و تانکهای ارتش صهیونیستی تنها محدود به کمینهای ساده نیست و رزمندگان فلسطینی با پیشبینی این سناریوی صهیونیستها که توضیح دادیم، دست به کمینهای پیچیدهتری میزنند. این کمینها به این صورت است که به عنوان مثال یگ گروه از مبارزان مقاومت در کنار یک ساختمان میایستند و گروه دیگر در کنار مسیری که تانکها و نیروهای دشمن قصد عبور از آنجا را دارند کمین میکنند و همزمان شروع به تیراندازی به سمت نظامیان و تانک های صهیونیستی میکنند.
البته عملیاتهای مقاومت در کمینهای پیچیده به همینجا ختم نمیشود، بلکه از انواع مختلف سلاحها و تیمهای مختلف از نیروها با زوایای هدفگیریهای متعدد و از مکانهای گوناگون استفاده میشود. استفاده از عملیاتهای انفجاری از جمله موارد کمینهای پیچیده مقاومت است که در آن رزمندگان فلسطینی اقدام به انفجار بمب در مسیر کاروان تانکها و خودروهای زرهی دشمن میکنند و بیشترین تعداد ممکن از نظامیان صهیونیست را در ضربه اول به هلاکت میرسانند.
در این عملیات، در مرحله دوم، رزمندگان مقاومت در یک یا دو ساختمان مقابل یکدیگر کمین و از گلولههای ضدزره برای حمله به نیروهای دشمن استفاده میکنند و سپس نوبت به سلاحهای سبک میرسد.
زمینهای شهری و تونلها
هدف کمین پیچیده دستیابی به حداکثر تلفات در کوتاه ترین زمان ممکن است و بنابراین اگر نیروهای مقاومت سرعت عمل نداشته باشند و در سریع ترین زمان ممکن تانک دشمن را منهدم نکنند، تانک بلافاصله وارد ساختمانی میشود که رزمندگان مقاومت آنجا کمین کردهاند و سپس هواپیماهای پشتیبانی دشمن میرسند. اما ۲ نقطه قوت مقاومت در این عملیاتها آن است که اولاً به خوبی زمینهای غزه را میشناسد و با جنگ شهری در آن دقیقاً آشنایی دارد و در وهله دوم نیز تونلها یک نقطه قوت بزرگ برای مبارزان فلسطینی در غزه هستند که ارتش صهیونیستی را درمانده کرده است.
جنگهای ارتشهای مختلف جهان در دورههای گذشته نشان میدهد که تقریباً هیچگاه طرف مهاجم نتوانسته در جنگ شهری پیروز شود و این همان معضلی است که ارتش اسراییل اکنون در غزه مقابل خود میبیند؛ جایی که مبارزان فلسطینی به خوبی با همه مناطق غزه آشنایی دارند و میتوانند نبرد شهری با دشمن را مدیریت کنند، اما نظامیان صهیونیست هر لحظه در معرض غافلگیریهای جدید قرار میگیرند.
به همین دلیل است که نیروهای مقاومت به خوبی میتوانند در مواضع مختلف کمین کنند. علاوه بر آن ساختار غزه به گونهای است که ساختمانها به شکل فشرده کنار هم قرار دارند و عرض محلههای و کوچهها نیز بسیار کم است. به همین دلیل تانکها و خودروهای نظامی دشمن نمیتوانند به راحتی تردد کنند و در بسیاری از موارد عناصر نیروی زمینی ارتش اسراییل مجبورند پیاده وارد خیابانها شوند و در این صورت امکان موفقیت عملیاتهای مقاومت در وارد کردن تلفات جانی به دشمن بیشتر میشود.
تونلها قدرتمندترین سلاح مقاومت
اما تونلها قدرتمندترین سلاح مقاومت در این جنگ بعد از توانایی مقاومت در برنامهریزی هوشمندانه هستند. ما میدانیم که مقاومت فلسطین در غزه دارای شبکهای تونلها در عمق ۲۰ متری زمین و در فاصله صدها کیلومتری است و رزمندگان مقاومت به سادگی میتوانند از این طریق نظامیان دشمن را غافلگیر کنند و مانند شبح مقابل نظامیان صهیونیست ظاهر و سپس ناپدید شوند. تونلها این امکان را به رزمندگان مقاومت میدهند که از فاصله کمتر از ۵۰ متری تانکهای دشمن را هدف قرار دهند.
علاوه بر آن رزمندگان مقاومت میتوانند گاهی خود را در فاصله صفر به تانکها برسانند و در اینجا دیگر نیازی به استفاده از گلولههای ضد زره نیست و میتوان از ابزار ارزانتری مانند مواد منفجره دست ساز استفاده کرد. این تاکتیکها دلیل موفقیت مقاومت در تحمیل خسارات سنگین به اشغالگران است که تاکنون به مرز انهدام نزدیک به ۱۰۰۰ تانک و خودرو نظامی رسیده است.
سلاح عزم و اراده
مواردی که به آن اشاره شد در چارچوب عملیاتی و تاکتیکی جنگ قرار میگیرد اما همه میدانند که جنگ به طور کامل محدود به عملیات نظامی نیست بلکه ابعاد اجتماعی و سیاسی و روانی نیز در شکست یا پیروزی یک طرف مهم است. یک مقاله تحقیقاتی از دانشکده مطالعات بینالملل دانشگاه سیمون فریزر در کانادا نشان میدهد در جنگهای نامتقارن یک سلاح دیگر وجود دارد که سرنوشت جنگ را مشخص میکند و آن سلاح «عزم و اراده» است.
بر این اساس، اراده موضوعی است که موفقیت یا شکست را در درگیریهای نامتقارن مشخص میکند و نتیجه این است که طرفی که بیشترین اراده را داشته باشد، بدون توجه به تفاوت قدرت مادی، برنده میشود. بنابراین ارتشهای بزرگ ممکن است در جنگهای کوچک شکست بخورند، زیرا مصمم نیستند و با طولانی شدن شرایط متشنج سیاسی، بدون دستیابی به یک پیروزی قاطع نظامی مجبور به عقبنشینی میشوند. در جنگ کنونی غزه نیز صرف پایداری مقاومت در این نوع جنگ، پیروزی محسوب میشود.
در این جنگ، اگر اهداف اسراییلی که قبلاً اعلام شده بود، یعنی نابودی حماس، آزادی اسرا و کنترل غزه را در نظر بگیریم، متوجه میشویم که این اهداف به هیچ وجه محقق نشده و به همین دلیل صهیونیستها در صدد عقبنشینی از این هدفها هستند.
علاوه بر این، فضای داخلی اسراییل بیش از هر زمان دیگری از نظر سیاسی آشفته به نظر میرسد و با موج اعتراضات بیسابقهای که در سراسر جهان علیه رژیم صهیونیستی به دلیل جنایات آن ضد غیرنظامیان در غزه به راه افتاده، این رژیم در حال از دست دادن بسیاری از حامیان خود حتی در غرب است. به طور کلی همه چیز در حال حاضر در جنگ غزه به نفع مقاومت پیش میرود که علیرغم قابل مقایسه نبودن قدرت نظامی آن با پتانسیل ارتش اسراییل که تحت حمایت مستقیم آمریکا و قدرتهای جهانی قرار دارد، توانسته با برنامهریزی هوشمندانه و اراده بالا، ارتش صهیونیستی را زمینگیر کند.