روزنامه انگلیسی گاردین امروز سهشنبه گزارش داده جوانان در آمریکا برای درک کردن دلیل مقاومت فلسطینیها در برابر اسرائیل به خواندن قرآن روی آوردهاند.
«مگان بی. رایس» عاشق خواندن است. او اخیرا یک باشگاه کتابخوانی در شبکه اجتماعی «دیسکورد» راهاندازی کرده و اقدام به معرفی کتاب به مخاطبان میکند.
ماه گذشته رایس که الان دارد ۳۴ ساله میشود و در شیکاگو زندگی میکند در حسابهای کاربریاش در فضای مجازی درباره بحران انسانی در غزه صحبت میکرد.
او به گاردین میگوید: «میخواستم درباره دین مردم فلسطین صحبت کنم و اینکه [این دین] چقدر قوی است که آنها حتی وقتی همه چیزشان از دست رفته باز هم در اولین فرصت از خداوند تشکر میکنند.»
در همین اثنا، بعضی از طرفداران رایس در فضای مجازی به او گفتهاند که میتواند برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر درباره دین اسلام کتاب مقدس مسلمانان، قرآن را مطالعه کند.
بعد از آن رایس با آنکه در خانوادهای مذهبی بزرگ نشده بود در دیسکورد «باشگاه کتب مذهبی دنیا» را راهاندازی کرد و از آدمهای دارای پیشزمینههای مذهبی مختلف دعوت کرد تا در کنارش به مطالعه قرآن بپردازند.
گاردین نوشته است: «هر چه بیشتر رایس به مطالعه قرآن پرداخت متوجه شد که محتوای آن تا چه اندازه با نظام باورهای او همخوانی دارد. او متوجه شد که قرآن ضد فرهنگ مصرفگرایی، ضد ظلم و طرفدار زنان است.»
رایس ظرف یک ماه شهادتین خود را خواند، حجاب پوشید و مسلمان شد.
رایس البته - به نوشته گاردین- تنها کسی نیست که میخواهد قرآن را بفهمد. در شبکه اجتماعی تیکتاک عدهای از افراد جوان به منظور کسب فهم بهتر از مذهبی که معمولاً در رسانههای غربی سیاهنمایی شده و همچنین به منظور نشان دادن همبستگی با مسلمانان در غزه به خواندن این کتاب روی آوردهاند.
گاردین میگوید ویدئوهایی که با هشتگ quranbookclub در این شبکه اجتماعی منتشر شدهاند تا کنون ۱.۹ میلیون بازدید داشتهاند و کاربران زیادی با این هشتگ در حال به اشتراک گذاشتن تصاویر و فیلمهای خود با کتابهای قرآن تازه خریداریشده و خواندن آیات این کتاب برای اولین بار هستند.
به نوشته گاردین، عده دیگری از جوانان نسخههای رایگان این کتاب را در اینترنت پیدا کردهاند و یا حین رانندگی برای رفتن به محل کار به صدای کسی که آیههای قرآن را میخواند گوش فرا میدهند.
همه کسانی که در تیکتاک در حال خواندن قرآن هستند زن نیستند اما اکثر کاربرانی که در فضای #BookTok Space برای بحث درباره کتابها جمع میشوند را زنان تشکیل میدهند.
«زرینا گریوال»، دانشیار دانشگاه در «ییل» است. او در حال نوشتن کتابی درباره کتب مقدس اسلام و تحمل مذهبی در فرهنگ آمریکا است. او گفت که علاقهمندی به اسلام در تیکتاک مسئله چندان تازهای هم نیست.
گاردین نوشته بعد از حملات ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ فروش قرآن به سرعت افزایش یافت، اگرچه آن موقع آمریکاییها این کتاب را برای تأییدکردن سوگیریهای خودشان مبنی بر اینکه اسلام به صورت ذاتی دینی خشن است خریداری میکردند.
گریوال میگوید: «این بار تفاوت ماجرا اینجاست که مردم حالا برای فهمیدن دلیل حمله حماس در روز ۷ اکتبر به قرآن رجوع نمیکنند بلکه آنها برای فهمیدن دلیل مقاومت باورنکردنی، ایمان، قدرت اخلاقی و شخصیتی که در فلسطینیهای مسلمان مشاهده میکنند به قرآن روی آوردهاند.»
«نفراتی مون» که زنی ۳۵ ساله از شهر «تامپا» در ایالت فلوریدا است درست به همین دلیل قرآن همسرش را برداشته و شروع به مطالعه آن کرده است. او قبلاً خودش را فردی معنوی و نه مذهبی توصیف میکرد و میگفت که همسرش هم مسلمان است اما دستورات آن را رعایت نمیکند.
او گفت: «میخواستم ببینم چیست که باعث میشود آدمها وقتی مرگ را مقابل خودشان میبینند باز هم اسم الله را فریاد میزنند. دیدم که ذره ذره این کتاب با وصف حال من جور میآید و به آن نوعی دلبستگی عاطفی پیدا کردم.»
مون به همین دلیل تصمیم گرفت با خواندن شهادتین دینش را به اسلام تغییر دهد. او میگوید: «نمیتوانم توصیفش کنم. یک حس آرامشی هست که با خواندن قرآن به دست میآید. نور را احساس میکنم، انگار که چیزی همیشه در آنجا بود و منتظر بود که من به آن بازگردم.»
«میشا اوسف»، یک نویسنده آمریکایی-پاکستانی که تهیهکننده پادکست هم هست خودش از سال ۲۰۲۰ یک باشگاه کتابخوانی برای مطالعه قرآن در اینستاگرام راهاندازی کرده است. او میگوید بعضی از مضامین موجود در کتاب قرآن با ارزشهای جوانهای آمریکایی همسویی دارد.
اوسف میگوید: «قرآن پر از استعاراتی درباره طبیعت است و انسانها را به فعال بودن در زمینه محیط زیست دعوت میکند. علاوه بر این، قرآن دیدگاههای ضدمصرفگرایانه دارد و این باور را ترویج میکند که ما سرپرستان جهان هستیم که نباید با دنیا یا همنوعانمان رابطهای استثمارگرانه پیریزی کنیم.»
گاردین نوشته در قرآن زنان و مردان در نگاه خداوند برابر هستند و رایس و دیگر کسانی که در تیکتاک مذهبشان را تغییر داده و به اسلام گرویدهاند میگویند که متن این کتاب با اصول فمینیستی مدنظر آنها همخوانی دارد.
به نوشته گاردین، در قرآن تبیینهای علمی برای خلقت نیز وجود دارد و برخی آیات این کتاب تئوریهای علمی درباره خلقت را نیز پوشش میدهند.
رایس میگوید: «معمولاً ما به این دیدگاه خو گرفتهایم که جماعت مذهبی با علم مقابله میکنند. حالا من با دینی آشنا شدهام که از علم استقبال میکند و از متون مقدس خود برای پشتیبانی از علم استفاده میکند.»
«سیلویا چان-مالک» بعد از حملات یازده سپتامبر که نفرت از مسلمانها و ادبیات بیگانههراسی در رسانهها به اوج خود رسیده بود دانشجوی دانشگاه بود. او میگوید: «من به اتفاقاتی که میافتاد علاقهمند بودم و آن را با تاریخ آمریکاییهای ژاپنیتبار بعد از حمله پرلهاربور مقایسه میکردم. شروع کردم به اینکه خودم حقایق را بررسی کنم. با مسلمانهای واقعی برخورد کردم و وقتی تکلیفم را در قبال اسلام انجام دادم حیرتزده شدم.»
گاردین نوشته چان مالک هم در این مسیر به اسلام ایمان آورد. او اکنون در دانشگاه «راتگرز» دانشیار دانشگاه است و حیطه تحقیقاتیاش را بررسی تاریخ اسلام و اسلامهراسی در آمریکا انتخاب کرده است.
او میگوید: «تجربه من هم با آن چیزی که الان در تیکتاک اتفاق میافتد مشابه بود. در آن زمان سوالم این بود که چرا آدمهای مسلمانی که میدیدم تا این حد با چیزی که در خبرها میخواندم متفاوت بودند. هیچوقت تا این حد اختلاف بین برداشتهای عمومی و واقعیت را ندیده بودم.»
رایس میگوید به عنوان فردی که در سایه حوادث ۱۱ سپتامبر بزرگ شده او با اسلامهراسی و تبعیضی که باعث میشود مسلمانها در آمریکا مورد نفرت قرار بگیرند مخالف بوده است.
او گفت: «به عنوان یک زن سیاهپوست با کار دولت آمریکا در ترویج کلیشههای آسیبزنندهای که باعث سوءبرداشت در میان آدمهای خارج از اجتماع من نسبت به آدمهایی مثل من میشوند آشنایی دارم.»
رایس اضافه میکند: «من هیچوقت کلیشههایی را که بعد از ۱۱ سپتامبر درباره مسلمانها ترویج میشد باور نمیکردم اما تنها بعد از خواندن قرآن بود که فهمیدم من هم همان سوءبرداشتها را در درون خودم نهادینه کردهام چون باورم این بود که اسلام دین سختگیر و خشکی است.»
گاردین در پایان این گزارش نوشته خواندن قرآن برای رایس به عنوان راهی برای ابراز همدردی با فلسطینیهای درگیر جنگ در غزه شروع شد، اما اکنون به یکی از فعالیتهای اصلی زندگی او تبدیل شده است.