تهدید «هستی‌شناختی» اسرائیل برای اولین بار در ۷۵ سال اخیر

 «رحمان قهرمان‌پور» در پاسخ به این پرسش که عملیات طوفان الاقصی چه ویژگی داشت که مقامات رژیم صهیونیستی را اینقدر عصبانی کرده است، گفت: اول اینکه این عملیات و نتایج آن، به احساس امنیتی که کابینه اسرائیل در سال‌های گذشته بر آن تاکید می‌کرد لطمه شدید زد و این احساس امنیت مخصوصا درباره شهرک‌های یهودی‌نشین بسیار متزلزل شد. در اواخر دهه ۷۰ میلادی این شهرک‌ها موقت احداث شدند. مخالفان ساخت این شهرک‌ها می‌گفتند تل‌آویو نمی‌تواند امنیت این شهرک‌ها را تامین کند اما وقتی احزاب راست بعد از دهه ۹۰ قدرت گرفتند روی مساله امنیت و قدرت اسرائیل مانور زیادی دادند. نتانیاهو نیز از وقتی سر کار آمد روی همین مساله قدرت اسرائیل و تامین امنیت و گسترش شهرک‌ها مانور داد و شهرک سدروت در ۲ کیلومتری غزه است و این‌ها با وجود مخالفت‌های اولیه گسترش در کرانه باختری و نزدیکی غزه گسترش پیدا کرد از این رو مورد حمله و آسیب قرار گرفتن این شهرک‌ها برای احزاب راست و نتانیاهو موضوع جدی و حیثیتی بود که امنیت‌شان را زیر سوال برد.

وی ادامه داد: دوم، کسانی وارد شهرک‌ها می‌شوند و اقامت می‌کنند که عموما یهودی‌های افراطی هستند و برای خود ماموریت مذهبی قائل هستند. برخی از آنها از اروپا می آیند و این را ثواب می‌دانند و اینها اغلب متحدان سیاسی نتانیاهو بودند. از این رو حمله حماس به این شهرک‌ها باعث شد جامعه یهودی اسرائیل احساس خطر کنند و با توجه به اینکه اینها جمعیت‌ و نفوذشان در اسرائیل افزایش یافته است فشار زیادی به کابینه می‌آورند که واکنش جدی داشته باشد. سوم، اینکه فیلم‌هایی که در شبکه های مجازی منتشر شد از دستگیری و اسارت نظامی‌های اسرائیلی، باعث شد هیمنه امنیتی و سیاسی اسرائیل فرو بریزد.

قهرمان‌پور افزود: اسرائیل از جنگ یوم کیپور روی این مساله کار کرده که امنیتش خدشه‌ناپذیر است و قدرت نظامی‌اش قدرت برتر در میان همه کشورهای منطقه است. آنها در این سال‌ها روی مدرنیزاسیون نظامی و تجهیزات‌شان در مرز لبنان و غزه تاکید داشتند و منفجر کردن تانک‌ها این هیمنه و تصویری که اسرائیل ساخته شده بود را از بین برد. این شرایط هم‌چنین چهره امنیتی اسرائیل را در بین اعراب که خود را قدرتمند نشان می داد از بین برد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: چهارمین دلیلی که موجب شده تا اسرائیل واکنش‌های عصبی و شدیدی نسبت به حملات حماس داشته باشد این است که این حملات موجب تضعیف قدرت بازدارندگی اسرائیل در برابر حزب‌الله و سایر مخالفان اسرائیل شد. اسرائیل حزب‌الله را تهدید عمده در نظر می‌گرفت و عمده تدارکاتش در برابر آن بود و حماس را تهدید جدی نمی‌دید اما با این اقدام نشان داد اسرائیل باید به فکر حماس هم باشد و این یک نقطه ضعف برای استراتژی نظامی اسرائیل است و باید در سیاست امنیتی خودش تجدیدنظر جدی کند علاوه اینکه ناکامی اطلاعاتی و اختلافات داخلی هم در بروز شرایط فعلی در میان مقامات اسرائیلی دخیل است. به طور کلی، احساس تهدید و نگرانی از تامین امنیت شهروندان شهرک‌های یهودی‌نشین، احساس تهدید راست افراطی، افول هیمنه امنیتی اسرائیل نزد اعراب و تضعیف قدرت بازدارندگی اسرائیل از جمله دلایلی است که موجب واکنش شدید اسرائیل به حملات حماس در سه هفته گذشته شده است.

قهرمان‌پور با بیان اینکه دلایل فوق موجب شکسته شدن امنیت هستی شناختی شهروندان یهودی شده است، گفت: اساس پایه‌گذاری صهیونیسم این بود که یهودی‌ها در کشورهایی که ساکن هستند، امنیت ندارند و برای تامین آن باید کشوری داشته باشند که در آن امنیت داشته باشد اما فلسفه بنیادین تاسیس دولت یهود با حملات اخیر حماس از بین رفته است. از سال ۱۹۴۸ اسرائیل تقریبا در همه جنگ‌ها پیروز شده است، مهم‌ترین غافلگیری آنها در جنگ یوم کیپور بود که آن هم در سه چهار روز توانست حمله را دفع کند و پیروز شود. این حد از غافلگیری با حمله طوفان الاقصی بی‌سابقه بوده است و نهادهای امنیتی این رژیم تاکنون اینقدر تحقیر و تهدید نشده بودند. در ۷۵ سال اخیر برای اولین بار است که اسرائیل احساس تهدید هستی شناختی می‌کند و موجودیتش را در خطر می‌بیند. اینکه نتانیاهو روز شنبه اعلام کرد این جنگ، دومین جنگ استقلال است، ناظر به همین مساله است.

تهدید «هستی‌شناختی» اسرائیل برای اولین بار در ۷۵ سال اخیر

این کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: اسرائیل تلاش دارد حماس را به شدت تضعیف کند و در این شکی نیست، اما این پروژه زمان بر است. آنها می‌دانند که حماس یک شبکه است و از اقمار محور مقاومت و در طولانی مدت باید این محور را تضعیف کند چون در کوتاه مدت این امکان وجود ندارد. در مرحله کوتاه مدت سعی می‌کنند ضربه اساسی به حماس وارد کنند و در گام بعدی بر اساس آنچه آمریکا و اسرائیل می‌گویند، تلاش خواهد کرد یک ائتلاف منطقه‌ای شکل دهند که در برابر محور مقاومت قد علم کنند. البته آمریکایی‌ها سعی دارند اداره حماس به خودگردان یا ائتلاف منطقه‌ای واگذار شود که اسرائیلی ها خیلی با این مساله موافق نیستند. به هر حال اسرائیل در بلندمدت حتما به حامیان حماس در منطقه ضربه می‌زند اما این کار بدون همراهی آمریکا برایشان امکان‌پذیر نیست و در این لیست قطر، ایران و ترکیه قرار دارند.

قهرمان‌پور در پاسخ به اینکه بر اساس برخی گزارش‌ها، قطر حامی مالی حماس است و اسرائیل تلاش دارد به نحوی به این کشور آسیب بزند؟ گفت: با وجود اینکه قطر حمایت مالی می‌کند و اخوانی است اما در سیبل و پیشانی مساله فلسطین نیست، اما ایران در پیشانی حمایت می‌کند چون نقش رهبری برای خود در محور مقاومت قائل است،  قطر سعی دارد از این موقعیت برای تقویب جایگاه خود در برابر امارات استفاده کند. البته سر و صدا نمی‌کند اما این به معنای آن نیست که اسرائیل و آمریکا از عملکرد قطر غافل هستند. در عین حال اتصال قطر در حوزه مالی، رسانه و انرژی برخورد با قطر را مشکل می کند.

وی درباره سناریوهای پیش روی حماس برای مقابله با حملات اسرائیل و کشتار مردم در غزه به اظهارات وزیر امور خارجه کشورمان مبنی بر اینکه «حماس می‌تواند از خود دفاع کند» اشاره کرد و افزود: از شرایط این گونه به نظر می‌رسد که حماس در برابر اسرائیل قدرت ضربه زدن دارد. قبل از ۷ اکتبر نمی‌دانستیم این توانایی را دارد یا نه، ای بسا سلاح و تاکتیک‌هایی دارد که ممکن است اسرائیل را غافلگیر کند. به هر حال اسرائیل آسیب‌پذیری‌های زیادی در حوزه شهری در برابر سلاح کوتابرد دارد و نمی‌تواند در برابر آن مقاومت کند یا مساله پهپادها هست که ممکن است حماس پهپاد هم در اختیار داشته باشد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: حماس روی اصل غافلگیری تمرکز کرده است و سعی دارد هزینه سیاسی افکار عمومی و انسانی را برای اسرائیل بالا ببرد تا جنگ متوقف شود، آنها حتما غزه را بهتر از اسرائیل می‌شناسند و در غزه دست برتر را دارند. احتمالا با تکیه بر این توانایی‌ها می‌تواند چندین ماه در برابر حملات اسرائیل دوام بیاورد، اما این نکته را هم باید اشاره کرد که اسرائیل نمی‌تواند بیشتر از چند ماه این فضا را حفظ کند و باید هر چه زودتر به دستاوردهای ملموس که پاسخگوی حملات حماس باشد، برسد.

قهرمان‌پور گفت: به نظرم تا چندین ماه این جنگ ادامه خواهد داشت. با توجه به گزارش‌ها و اطلاعاتی که در رسانه‌ها منتشر می‌شود به نظر اسرائیل خود را برای یک جنگ یک ساله آماده می‌کند.