21 سپتامبر 2014 / 30 شهریور 1393، وقتی انقلابیون یمن وارد صنعا شدند و دولت منصور هادی را ساقط کردند، شاید کسی فکرش را هم نمی‌کرد این انقلاب نوپا - که اندکی بعد با حمله گسترده ائتلافی به رهبری عربستان مواجه شد - چندان بتواند برابر بزرگ‌ترین خریداران سلاح‌های آمریکایی و غربی تاب مقاومت داشته باشد.
9 سال از آن تاریخ می‌گذرد و حالا نیروهای مسلح یمن نه‌تنها در یک جنگ تحمیلی 8 ساله بزرگ‌ترین ضربات را به عربستان و امارات زدند، بلکه در رژه اخیر (پنجشنبه 30 شهریور 1402)، یکی از بزرگ‌ترین رژه‌های نیروهای مسلح در بین همه کشورهای عربی در چند دهه اخیر را با انبوهی از تجهیزات زمینی، دریایی و هوایی به نمایش گذاشتند.
به نظر می‌رسد یکی از جاهایی که می‌توان واژه «انبوه» را به درستی استفاده کرد، در همین رژه یمنی‌ها باشد.
بیش از یک سال است جنگ عربستان با یمن به پایان رسیده؛ جنگی که بار اصلی آن بر دوش موشک‌ها و پهپادهای یمنی بود. وقتی در این جنگ یمنی‌ها ابوظبی را هدف قرار دادند، بسیاری از کارشناسان تایید کردند که حالا یمن می‌تواند اهدافی را در فاصله 1600 کیلومتری مورد اصابت دقیق قرار دهد. حالا چند سال پس از آن عملیات، نیروهای مسلح یمن لااقل ۳ محصول جدید با برد 2 هزار کیلومتر را به نمایش گذاشته‌اند. از جمله تجهیزات حاضر در رژه اخیر، موشک‌های کروز قدس ۱، قدس 2، قدس 3، قدس 4 و قدس Z بود که برد آنها در نمونه قدس 4 به 2 هزار کیلومتر رسیده است.
در کنار آن، انواع موشک‌های بالستیک حاطم، برکان، فلق، ذوالفقار، عقیل، سجیل، تنکیل، شکیل و توفان حضور داشتند که مورد آخر یعنی توفان در این رژه یکی از سورپرایزهای اصلی این رژه با برد بیش از 2 هزار کیلومتر و قابلیت عبور از انواع سامانه‌های پدافندی بود.
نیروهای مسلح یمن با به‌کارگیری این موشک‌ها در جنگ اخیر علیه اهدافی در عربستان و امارات، قدرت موشکی خود را به رخ کشیدند و حالا با افزایش برد آنها به 2 هزار کیلومتر، می‌توانند اهدافی در سرزمین‌های اشغالی را هم به‌راحتی تهدید کنند.
ستاره دیگر جنگ یمن که در رژه اخیر نیز درخشش زیادی داشت، پهپادها بودند. این پهپادها در انواع مختلف از قبیل قاصف، صماد 1، 2 و 3 و وعید1 در اختیار نیروهای مسلح یمن قرار دارند که انهدام دقیق و نقطه‌زن اهداف در حمله به نیروگاه آرامکو نیز در کارنامه آنها ثبت شده است.
در این حوزه، یمنی‌ها محصول جدیدی را در رژه اخیر به نمایش گذاشتند که پهپاد انتحاری وعید 2 با برد بیش از 2 هزار کیلومتر بود.
اگر اخبار تجهیزاتی یمن را در طول این سال‌ها دنبال کرده باشید، یک روند ثابت کاملا به چشم می‌آمد؛ محصولاتی که برای نخستین بار در این جنگ به کار گرفته می‌شد، اندکی بعد برخی نمونه‌های مشابه آن در ایران به نمایش درمی‌آمد.
آخرین مورد که اخیرا نمونه اصلی‌اش در تهران دیده شد، موشک پدافندی پرسه‌زن صقر 1 بود که لااقل ۳ شکار هوایی برای آن در جنگ یمن ثبت شد.
این موشک جنجالی و مرموز بالاخره طی روزهای گذشته در جریان بازدید ارتشبد سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه از محصولات نیروی هوافضای سپاه در تهران دیده شد. این موضوع درباره انواع پهپادها و موشک‌های بالستیک و کروز نیز تکرار شد.
جمهوری اسلامی ایران در سال‌های گذشته یکی از مهم‌ترین پشتیبانان یمن بوده و این مساله را در بیان بسیاری از فرماندهان و مسؤولان ایرانی نیز دیدیم و شنیدیم.
با این تفاسیر، یک علامت سوال بزرگ همیشه در برابر غربی‌ها و کارشناسان حوزه نظامی وجود داشت: ایران چطور از متحدان خود که در محاصره کامل قرار دارند، پشتیبانی می‌کند؟
پاسخ به این سوال البته چندان آسان نیست و این نوشته هم قصد پیدا کردن جواب آن را ندارد اما آنچه قابل کتمان نیست، ردپای روشن و واضح ایران در حمایت همه‌جانبه از متحدانش در منطقه است که از حزب‌الله لبنان تا یمن و عراق و سوریه و گروه‌های مقاومت در فلسطین اشغالی را شامل می‌شود.
این پشتیبانی در واقع به ۲ شکل کلی انجام می‌شود؛ در جایی که امکان انتقال تجهیزات وجود داشته باشد، این تجهیز به بهترین شکل و در میزانی انبوه صورت گرفته (نظیر پشتیبانی از حزب‌الله لبنان به عنوان خط مقدم مقابله با رژیم صهیونیستی) و در کنار آن نیز البته از آموزش و ارتقای توان آنها برای طراحی و ساخت محصولات غفلت نشده است.
مسیر دوم که کار را سخت‌تر می‌کند، حمایت از متحدانی است که در محاصره قرار دارند، مانند نیروهای یمنی در حین جنگ یا گروه‌های مقاومت فلسطینی که از همه طرف در محاصره صهیونیست‌ها در غزه و کرانه باختری هستند. در این مواقع، اصل بر تقویت توان خودکفایی آنها و امکان طراحی و ساخت محصولات در داخل است که به نظر می‌رسد در هر ۲ مورد به بهترین شکل ممکن این کار انجام شده است.
در فلسطین، جمهوری اسلامی ایران بزرگ‌ترین حامی گروه‌های مقاومت و پشتیبان ایده تسلیح هرچه بیشتر کرانه باختری است؛ امری که به دفعات توسط مقامات ارشد گروه‌های فلسطینی نیز عنوان شده و در نمونه دیگر نیز -همانطور که در بالا گفته شد- می توان به وضوح بازتاب بسیاری از محصولات نظامی ایرانی را در آیینه یمن دید.
مهدی بختیاری
