ششم اوت مصادف با هفتاد و هشتمین سالگرد اولین استفاده از بمب اتمی در جهان است. در سال ۱۹۴۵ دو بمب توسط هواپیماهای جنگی ایالات متحده بر ژاپن پرتاب شد که صدها هزار نفر را کشته و مجروح کرد؛ فاجعهای که اثرات آن هنوز هم احساس میشود.
نیکولای سوکوف، کارشناس مرکز خلع سلاح و عدم اشاعه هستهای وین گفت: این بمبارانها قدرت واقعی تسلیحات هستهای را نشان دادند و باعث ایجاد یک تابو هستهای دوفاکتو مبنی بر خودداری از این نوع تسلیحات شد اما شعلهور شدن تنشهای جدید میان روسیه و آمریکا وضعیت خطرناک دیگری را از سال ۱۹۶۲ و بحران موشکی کوبا بهوجود آورده است.
وی افزود: درسهای هیروشیما و ناگازاکی توسط برخی فراموش شدهاند؛ همه همچنان میدانند که استفاده از تسلیحات هستهای ترسناک و فاجعهآمیز است اما درس دوم را همه نمیدانند – درس دوم یعنی موقعیتهایی را نباید ساخت که موجب افزایش خطرات هستهای شود.
سوکوف، که تخصصش موضوع کنترل تسلیحات و منع اشاعه هستهای است، استدلال کرد: آمریکا و روسیه به دلایل سیاسی هنوز آماده کاهش ذخایر هستهای خود نیستند اما اگر هم این کاهش رخ دهد، همچنان بمبهای هستهای دیگر وجود خواهند داشت.
او همچنین با اشاره به کاهش ذخایر تسلیحاتی روسیه و آمریکا تاکید کرد: برخلاف جنگ سرد، سناریوی استفاده از سلاح هستهای در مقیاس بزرگ بسیار بعید است؛ وقتی امروزه پیرامون استفاده از تسلیحات هستهای صحبت میکنیم، منظورمان تعداد تک رقمی این تسلیحات است. حتی کاهش عمیق زرادخانههای هستهای مانع استفاده محدود آن نمیشود. اگر آمریکا و روسیه تعداد آن را به ۱۰۰۰ یا حتی ۵۰۰ کاهش دهند، همچنان محتملترین سناریوها برای استفاده از تسلیحات هستهای باقی خواهد ماند.
طبق آمار موسسه سیپری، تا ماه ژانویه، ۱۲ هزار و ۵۱۲ کلاهک هستهای در ذخایر نظامی جهان وجود داشته است. از این تعداد، ۹۵۷۶ کلاهک هستهای برای استفاده احتمالی موجود هستند؛ رقمی که نسبت به سال گذشته ۸۶ تعداد به آن اضافه شده است. تعداد کلاهکهای هستهای مستقر آمریکا به ۱۷۷۰ افزایش یافت، در حالی که روسیه به ۱۵۸۸ رسید و زرادخانه هستهای چین به ۴۱۰ افزایش پیدا کرد.
ام.وی. رامانا، کارشناس خلع سلاح، امنیت جهانی و انسانی در دانشکده سیاست عمومی و امور جهانی در ونکوور نیز به اسپوتنیک گفت: روایت آمریکا از تسلیحات هستهای و اینکه چطور به پایان جنگ جهانی دوم کمک کرد، باعث شد تا بیشتر کشورها چنین سلاحی را بخواهند و همین مسئله موجب رنج انسانی جوامعی نظیر سرزمینهای خارجی فرانسوی در جنوب پاسیفیک شد که تحت تاثیر تولید و آزماش تسلیحات هستهای قرار گرفتند. فاجعه هیروشیما و ناگازاکی نمیتواند مانع جنگ هستهای شود، صرفا حذف و براندازی این نوع تسلیحات میتواند مانع چنین چیزی شود.