وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ، انبوهی از موشک‌های کروز «ابومهدی» را به نیروهای دریایی سپاه و ارتش تحویل داد؛ این یعنی بزودی شاهد به روزرسانی یگان‌های موشکی این 2 نیرو - چه ساحل به دریا و چه دریا به دریا - خواهیم بود که برد موشک‌های آنها را به میزان چشمگیری افزایش می‌دهد.
موشک کروز دریایی «ابومهدی» از پروژه طلائیه، با برد 1000 کیلومتر برای نخستین بار 31 مرداد 99 رونمایی شد که نمونه‌ای جدید و هوشمندانه از پلتفرم موشک‌های کروز زمینی خانواده «سومار» است.
موشک‌های کروز ایرانی از ابتدا برای بردهای بلند طراحی شده بودند از این رو تنها با تغییر سامانه هدف‌یابی آنها و استفاده از رادار فعال (برای کروزهای دریایی)، تغییر نوع سر جنگی به نوع مخصوص عملیات ضدکشتی و حذف سامانه‌های ناوبری و هدایت مخصوص موشک‌های کروز زمینی (TERCOM و DSMAC) و استفاده از ناوبری تلفیقی GPS/INS امکان دستیابی به یک موشک کروز ضدکشتی با برد مشابه وجود داشت.
این امکان فنی با موشک «ابومهدی» در عمل به واقعیت تبدیل شد و برد بالای 1000 کیلومتری برای موشک‌های ضدکشتی ایرانی به دست آمد. این موضوع سبب می‌شود به یکباره دست بلند ایران در دفاع زودهنگام از سواحل خود در برابر شناورهای مهاجم دشمن، به 3 برابر افزایش یابد.
در موشک ابومهدی از موتور توربوجت از خانواده «طلوع» استفاده شده که سابقه عملیاتی پررنگ و طولانی‌مدتی در پهپادهای کرار و موشک‌های کروز خانواده نور، قادر و قدیر از خود بر جا گذاشته است.
به واسطه قابلیت‌های مناسب کنترل رانش این نوع موتور و وجود سوخت کافی که در بدنه بزرگ‌تر موشک کروز جدید جای می‌گیرد، همچنین نوع بال‌ها، موشک ابومهدی امکان پرواز با گستره سرعتی متنوعی را دارد.
«ابومهدی» نخستین موشک کروز بردبلند دریایی است که از هوش مصنوعی در نرم‌افزارهای مرتبط با طراحی مسیر پروازی و سامانه فرماندهی و کنترل استفاده می‌کند و امکان عبور از عوارض طبیعی و مصنوعی، همچنین سایت‌های راداری و پدافندی دشمن را با عبور از نقاط راه میانی دارد و از جهت‌های مختلف به سمت هدف حمله و برخورد می‌کند. با توجه به به کارگیری مواد منفجره با قدرت تخریب بالا، سر جنگی این موشک قابلیت انهدام انواع ناو و ناوچه و ناوشکن‌ها را دارد.
عملیاتی شدن انبوهی از موشک‌های کروز با برد 1000 کیلومتر، در واقع گام بلندی برای افزایش شعاع عملیاتی شناورهای دریایی 2 نیروی دریایی سپاه و ارتش است که برنامه حضور مداوم و موثر در آب‌های دوردست و بین‌المللی را دارند.
وظایف نیروهای دریایی ارتش و سپاه از اواخر دهه 80 از یکدیگر تفکیک شد و بنا بر دستورالعمل جدید، نیروی دریایی سپاه مسؤول حراست از تنگه هرمز و خلیج فارس و نیروی دریایی ارتش نیز به واسطه در اختیار داشتن شناورهای سنگین، مامور به حضور در آب‌های دوردست و بین‌المللی شد که این ماموریت از همان مقطع تاکنون با اعزام 87 ناوگروه به صورت مستمر ادامه دارد.
با این حال، سال‌های اخیر نیروی دریایی سپاه در کنار ماموریت اصلی خود باید در آب‌های بین‌المللی و اقیانوس هند نیز حضور یابد که شناورهای جدید این نیرو نظیر ناوهای کلاس شهید سلیمانی، نادر مهدوی، رودکی و... با همین رویکرد طراحی و ساخته شده‌اند.
نیروی دریایی ارتش نیز که در سال‌های گذشته چند فروند شناور جدید از کلاس جماران را در اختیار گرفته است، در حال به روزرسانی طراحی ناوشکن‌های آینده و تجهیز شناورهای فعلی خود به سامانه‌های رزمی جدید از جمله موشک‌های دوربرد است.
تاکنون موشک‌های کروز نصب‌شده روی شناورهای ارتش دارای بردهای 120 تا 300 کیلومتر بودند که هر شناور به صورت میانگین به 4 فروند موشک مجهز بود اما در سال‌های اخیر، تعداد این موشک‌ها در برخی شناورها به 8 فروند رسیده و نصب موشک‌های ابومهدی روی آنها نیز بردشان را بیش از 3 برابر خواهد کرد.
در نیروی دریایی سپاه نیز اگرچه اعلام شده به موشک‌های کروز با برد 2 هزار کیلومتر دست پیدا کردند ولی آنچه تاکنون به صورت عملیاتی و رسمی دیده شده، موشک‌های با برد 300 تا 350 کیلومتر بوده است.
جمهوری اسلامی ایران در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری زیادی بر ارتقای توان نظامی خود در حوزه دریا کرده است.
این در حالی است که بسیاری از تحلیلگران حوزه نظامی، جنگ‌های آینده را جنگ‌های دریاپایه و هواپایه می‌دانند و برای همین برنامه ارتقای نیروهای دریایی ایران نیز در دستور کار قرار گرفته است.
شکسته شدن قفل موشک‌های پدافند هوایی عمودپرتاب بر شناورهای کلاس شهید سلیمانی و اعلام اخبار جدید مبنی بر تجهیز ناوهای ارتش (نظیر ناو دنا) به تجهیزات جدید و به‌‌روز با همین رویکرد صورت گرفته است.
برنامه نداجا برای ساخت شناورهای کلاس جدید و با وزن و اندازه بالاتر از کلاس موج، این گزاره را محتمل می‌کند که در آینده، شناورهای نیروی دریایی ارتش را در کلاس و توان جدیدی ببینیم؛ شناورهایی که می‌توانند گام بلندی در حرکت به سمت یک نیروی دریایی راهبردی باشند.
مهدی بختیاری
