حدود 3 هفته پس از توافق عربستان سعودی و ایران با میانجیگری چین ، ریاض به عنوان شریک گفتگو در سازمان همکاری شانگهای پیوست . اکنون گزارش‌ها نشان می‌دهد که این کشور قصد دارد به گروه بریکس بپیوندد که به دنبال پایان دادن به هژمونی غرب است.
ایدهٔ شکل‌گیری گروهی به نام بریکس، در سال 2001 توسط مؤسسه سرمایه‌گذاری گلدمن ساکس، به منظور پیش‌بینی وضعیت اقتصادی جهان و قدرت‌های برتر آن در نیم قرن آینده مطرح گردید. جیم اونیل اولین بار نام مخفف این گروه را در سر تیتر یک روزنامهٔ اقتصادی به کار برد.
گروه بریکس شامل پنج اقتصاد بزرگ در حال ظهور، یعنی برزیل، روسیه، هند،چین و آفریقای جنوبی است. از زمان شکل‌گیری بریکس بیش از یک دهه پیش، کشورهای عضو در زمینه‌هایی مانند اقتصاد، تجارت، سیاست، امنیت، نوآوری‌های فناوری و همچنین مبادلات فرهنگی و مردمی به نتایج مفیدی دست یافته‌اند. نام این گروه برگرفته از حرف اول نام انگلیسی اعضای آن است.
«فیصل بن فرحان» وزیر امور خارجه عربستان سعودی در نشست وزیران اعضای «بریکس» در کیپ تاون جمهوری آفریقای جنوبی بر تمایل کشورش برای توسعه همکاری‌های آینده با گروه بریکس با هدف تامین منافع مشترک و دستیابی به رفاه برای همه تاکید کرد.
بن فرحان تاکید کرد: عربستان بزرگترین شریک تجاری گروه بریکس در خاورمیانه است و روابط تجاری با کشورهای بریکس شاهد رشد قابل توجهی بوده است که نشان دهنده روابط رو به رشد و توسعه یافته با کشورهای این گروه است. مجموع تجارت دوجانبه با کشورهای این گروه از 81 میلیارد دلار در سال 2017 به 128 میلیارد دلار در سال 2021 افزایش یافت و این سرمایه گذاری در سال 2022 از مرز 160 میلیارد دلار نیز گذشت.
وی همچنین افزود که عربستان بزرگترین شریک تجاری گروه بریکس در خاورمیانه است و روابط تجاری با کشورهای بریکس شاهد رشد قابل توجهی بوده است که نشان دهنده روابط رو به رشد و توسعه یافته با کشورهای این گروه است. مجموع تجارت دوجانبه با کشورهای این گروه از 81 میلیارد دلار در سال 2017 به 128 میلیارد دلار در سال 2021 افزایش یافت و این سرمایه گذاری در سال 2022 از مرز 160 میلیارد دلار نیز گذشت.
پیش از این نیز «عید العید» مشاور اقتصادی عربستان سعودی در گفت‌وگو با خبرگزاری اسپوتنیک اعلام کرد که «بانک توسعه» وابسته به بریکس به دنبال کمک به کشورهای عضو بریکس و کشورهای درحال توسعه در پروژه‌های عظیم زیرساختی است نه نهادهایی که از نظام غربی پیروی می‌کنند و شرایط خودسرانه را تحمیل می‌کنند.
به گزارش الخلیج الجدید، پنج کشور عضو بریکس در حال حاضر بیش از 40 درصد از جمعیت جهان و حدود یک چهارم تولید ناخالص داخلی جهان را به خود اختصاص می دهند. اقتصاد آنها 23 درصد از حجم اقتصاد جهانی و 18 درصد از حجم تجارت بین المللی را تشکیل می‌دهد.
گزارش یک سایت آمریکایی «مدرن دیپلماسی» انگیزه‌های عربستان سعودی را از پیوستن به گروه بریکس بررسی و اعلام کرد که گروه بریکس شامل بازار بزرگی است که می‌تواند صادرات هر اقتصادی را جذب کند و فرصت‌های سرمایه‌گذاری عظیمی را نیز فراهم می‌کند.
در سال 2012 ترکیب‌بندی اسمی تولید ناخالص داخلی بریکس ، 24.2 تریلیون دلار (25 درصد از کل جهان) رسید . چین به تنهایی نزدیک به 70 درصد از کل تولید بریکس را به خود اختصاص داده است.
چین و هند که از اعضای بریکس هستند، بازارهای اصلی واردات نفت از کشورهای حوزه خلیج فارس و همچنین شرکای تجاری اصلی عربستان سعودی و کشورهای حوزه خلیج فارس محسوب می شوند. از این رو، پیوستن عربستان سعودی به بریکس، همکاری اقتصادی بین عربستان و کشورهای بریکس را افزایش می‌دهد و همچنین به رشد اقتصاد عربستان در آینده کمک خواهد کرد.
پیوستن عربستان سعودی به بریکس همچنین تنوع و توسعه اقتصادی در این کشور را تسریع خواهد کرد و وابستگی آن به بلوک‌های غربی را کاهش می دهد.
از سوی دیگر، خطرات و چالش‌های بالقوه‌ای برای ریاض وجود دارد که مهم‌ترین آنها این است که افزایش رقابت ژئوپلیتیکی بین غرب و شرق به رهبری گروه بریکس با شکاف روز افزون اقتصاد جهانی است که تأثیر منفی بر عربستان سعودی خواهد گذاشت به ویژه اینکه مدت‌ها عربستان سعودی به بلوک غرب وابسته بوده است.
حجم تجارت جهانی کشورهای G7 در سال 2022، 6.3 تریلیون دلار (28.1٪ از کل صادرات جهانی) بوده است و واردات این گروه به 7.6 تریلیون دلار (33.5٪ از کل واردات جهانی) رسید. در حالی که حجم صادرات جهانی گروه بریکس به 4.6 تریلیون دلار (20.7٪ از کل صادرات جهان) و واردات - 3.9 تریلیون دلار (17٪ از کل واردات جهانی) است.
در این راستا عربستان سعودی می‌خواهد سهم صادرات غیرنفتی را به 50 درصد برساند. بنابراین، پیوستن احتمالی ریاض به بریکس به افزایش صادرات انرژی عربستان سعودی در ازای افزایش بازشدن بازارهای این کشور به روی واردات چینی و کاهش وابستگی به واردات از کشورهای غربی کمک خواهد کرد.
تبدیل جنگ اوکراین به یک جنگ جهانی با ورود غرب از یک‌سو و ورود چین از سوی دیگر، وضعیتی را فراهم می‌کند که بر اساس آن، کشورهای جهان با توجه به تعلق آنها به بلوک‌های مختلف شرقی و غربی، در یک طبقه‌بندی جدیدی قرار خواهند گرفت. البته در این رویارویی کشورهای جهان توانایی بی‌طرف ماندن را نخواهند داشت، سپس گروه بریکس به یک چتر امنیتی شرقی تبدیل خواهد شد و کشورهای کوچک را در برابر فشار غرب تنها نخواهد گذاشت.
اخیرا «فواز کاسب العنزی» تحلیلگر اقتصادی عربستان سعودی اعلام کرد که بریکس طی سال‌های گذشته توانایی خود را در سطح جهانی ثابت کرده است و آمریکا را به سمت چالش‌ها و اتحادهای اقتصادی بیشتر با اروپا سوق داده است. پیوستن ریاض به بریکس روند برنامه‌ریزی لجستیکی را به خوبی پیش می‌برد و به تامین محصولات مورد نیاز آن کشورها و توزیع آن در سراسر جهان بسیار مفید کمک می‌کند.
وی همچنین اعلام کرد که هدف گروه بریکس تغییر قطب‌نمای اروپا و غرب به رهبری آمریکا به بلوک شرق به رهبری روسیه، چین و هند است که بر اقتصاد عربستان تأثیر مثبتی خواهد داشت و این درحالی است که عربستان سعودی همواره به دنبال گسترش دایره مشارکت و گسترش منافع مشترک با کشورهای توسعه یافته مانند چین، روسیه، هند و برزیل است.
گروه بریکس اکنون در حال کار برای ایجاد یک ارز بین المللی جدید برای از بین بردن اتکای خود به دلار آمریکا در تجارت است. معاملات این گروه همچنین به ارزهای ملی کشورهای عضو انجام شده است.
