باوجود اینکه تا انتخابات ریاستجمهوری آتی آمریکا که اوایل نوامبر ۲۰۲۴ (میانه آبان ۱۴۰۳) برگزار خواهد شد، راه درازی در پیش است اما نامزدهای دو طرف برای حضور در انتخابات خیز برداشتهاند.
در حزب دموکرات درکنار رئیس جمهوری کنونی، «ماریان ویلیامسون» نویسنده مشهور آمریکایی و «رابرت اف کندی جونیور» برادرزاده جان اف کندی به چشم میخورند.
برخلاف حضور کمرنگ و کمتعداد نامزدهای احتمالی دموکرات، شاهد لشکرکشی از سوی جمهوریخواهان هستیم که تا به امروز شمار آنها به ۱۴ نفر میرسد. البته از این تعداد، ۸ نامزد جدیتر از دیگران به نظر میرسند که عبارتند از: «دونالد ترامپ»، «نیکی هیلی»، «مایک پنس»، «لیز چنی»، سناتور «تد کروز»، سناتور «تیم اسکات»، فرماندار «گلن یانگکین» و «ران دسانتیس».
نامزدهای انگشتشمار حزب دموکرات
۱. جو بایدن
باوجود در پیش گرفتن سیاست صبر و انتظار از سوی بایدن اما تقریبا حضور او تا به امروز قطعی به نظر میرسد. به نوشته تارنمای آمریکایی «اکسیوس»، بایدن «بازی انتظار» را در پیش گرفته اما هیچ نشانهای وجود ندارد که نظر خود را در مورد نامزدی مجدد برای انتخابات تغییر داده باشد.
پیشتر افرادی چون «جیل بایدن» همسر رئیسجمهوری و «کارین ژاپن پییر» سخنگوی کاخ سفید تاکید کرده بودند که بایدن در انتخابات حضور خواهد داشت. چند روز پیش نیز شخص بایدن به طور رسمی اعلام کرد که در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ (۱۴۰۳) این کشور نامزد خواهد شد.
بایدن در حالی از قصد خود برای ادامه مقام ریاستجمهوری سخن گفته که اکنون ۸۰ ساله است و مسنترین رئیسجمهوری در تاریخ آمریکا به شمار میرود و نظرسنجیها هم میزان محبوبیت بسیار پایینی برای او ثبت کردهاند. بنابراین محبوبیتی که در ابتدای مسیر به حدود ۵۵ درصد میرسید، اینک به کمتر از ۴۰ درصد کاهش یافته و بر پایه نظرسنجی اخیر «سیانان» به ۳۶ درصد رسیده است.
این کاهش محبوبیت و رویگردانی از بایدن حتی در میان همحزبیهای او نیز به مشهود است که برایند آن نتایج انتخابات میاندورهای کنگره بود. در جریان آن انتخابات، حزب حاکم اگرچه اکثریت سنا را حفظ کند اما اکثریت صندلیهای مجلس نمایندگان سهم حزب جمهوریخواه شد.
نظرسنجی اخیر روزنامه «نیویورک پست» به این نتیجه رسیده که «آینده برای بایدن بیش از پیش تیره و تار به نظر میرسد». به نوشته این روزنامه آمریکایی، حدود دو سوم از رای دهندگان دموکرات (۶۴ درصد) از حزب میخواهند که نامزد دیگری را برای رقابت ریاست جمهوری ۲۰۲۴ (۱۴۰۳) انتخاب کند.
نیویورکپست با درج تصویر زیر، نوشت: وقتی از آنها پرسیده شد که چرا نامزدی را به غیر از بایدن در سال ۲۰۲۴ (۱۴۰۳) ترجیح میدهند، ۳۳ درصد به سن و ۳۲ درصد به عملکرد شغلی او اشاره میکنند. ۱۲ درصد میگویند که فقط فرد جدیدی را ترجیح میدهند و ۱۰ درصد بر این باورند که بایدن به اندازه کافی مترقی نیست و ۴ درصد بر توانایی او برای پیروزی مجدد در انتخابات تردید دارند.
در مجموع، کاهش فزاینده محبوبیت بایدن به کمتر از ۴۰ درصد که برایند تشدید زوال عقلانی- جسمانی و نیز ناکارامدی در اداره امور از سوی این رئیسجمهوری سالخوردهاست، دموکراتها را برای انتخابات بر لبه پرتگاه کشانده تا برخی همحزبیهای بایدن برای نامزدی انتخابات خیز بردارند.
در این میان، «کامالا هریس» موضع خود را در انتخابات اعلام و تاکید کردهاست: اگر بایدن بخواهد در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ (۱۴۰۳) آمریکا دوباره نامزد شود من در کنارش هستم.
از این رو احتمال ورود هریس به رقابتهای انتخاباتی باوجود نامزدی بایدن ضعیف به نظر میرسد، هر چند که هریس نیز از محبوبیت چندانی برخوردار نیست. بسیاری معتقدند معاون اول رئیسجمهوری در این مدت حتی از اداره کاخ سفید نیز عاجز بوده است.
۲. ماریان ویلیامسون
«ماریان ویلیامسون» نویسنده مشهور آمریکایی، نخستین رقیب دموکرات بایدن برای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ (۱۴۰۳) است که میانه اسفندماه اعلام آمادگی کرد و با ضعیف خواندن رئیسجمهوری، گفت: دموکراتها نباید از انتخابات مقدماتی (درونحزبی) هراس داشته باشند.
این نویسنده آمریکایی ماه پیشتر در بیانیهای کنایهآمیز، اعلام کرد که انگیزهاش از نامزدی مجدد در انتخابات، مبارزه با بیعدالتیهای اقتصادی است که میلیونها آمریکایی به دلیل تاثیر قدرت مالی شرکتها بر نظام سیاسی این کشور متحمل شدهاند.
وی در سال ۲۰۲۰ (۱۳۹۹) هم نامزد انتخابات ریاستجمهوری شده بود اما در نهایت به دلیل مشکلات مالی از کارزار انتخاباتی انصراف داد و حمایت خود را از «برنی سندرز» برای ریاست جمهوری اعلام کرد.
وبگاه آمریکایی «هیل» درباره این نویسنده و سیاستمدار آمریکایی ۷۰ ساله نوشت که او اولین دموکراتی است که به طور رسمی بایدن را برای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ (۱۴۰۳) به چالش کشیده است. ویلیامسون همانند سال ۲۰۲۰ شانس بسیار کمی برای کسب نامزدی دموکراتها دارد.
۳. رابرت اف کندی جونیور
«رابرت اف کندی جونیور» ۶۹ ساله، وکیل و فعال سیاسی که بیشتر به دلیل مبارزاتش برای بیاعتبار کردن واکسنهای کرونا شناخته میشود، میانه فروردین ماه نامزدی خود را برای انتخابات ریاستجمهوری از سوی حزب دموکرات اعلام کرد. البته او هنوز از برنامههای انتخاباتی خود حرفی نزدهاست.
او برادرزاده «جان اف کندی» رئیسجمهوری ترور شده آمریکا است؛ رئیسجمهوری که ۲۲ نوامبر ۱۹۶۳ (۱ آذر ۱۳۴۲) در جریان بازدیدی از شهر دالاس در ایالت تگزاس هدف سوءقصد قرار گرفت.
رابرت کندی حدود ۱۵ سال پیش به خاطر باور بر اینکه واکسنها بیخطر نیستند، شهرت پیدا کرد و به یکی از صداهای پیشرو در جنبش ضدواکسن تبدیل شد. فعالیت او پس از همهگیری کرونا و تولید واکسن کووید ۱۹ تشدید شد. کندی در سال ۲۰۲۱ (۱۴۰۰)کتابی به نام «آنتونی فائوچی واقعی» منتشر کرد که در آن رئیس مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای آمریکا را به کمک برای کودتایی تاریخی علیه دموکراسی متهم کرد.
کندی در رویدادهایی مانند اتفاقات ۶ ژانویه ۲۰۲۱ (۱۷ دی ۱۳۹۹) در جریان اشغال کنگره در کنار هواداران ترامپ حضور داشت. عکسی که در اینستاگرام منتشر شد، کندی را در پشتصحنه رویدادی با حضور متحدان و مشاوران رئیسجمهوری سابق نشان میداد.
کندی گاهی در فعالیتهای خود از جانافکندی و میراث خانوادگی خود استفاده میکند. با اعلام نامزدی در انتخاب ریاستجمهوری، او آخرین نفر از صف طولانی اعضای این خانواده است که وارد سیاست میشود. خواهرش کاتلین از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۳ (۱۳۷۴ تا ۱۳۸۲) به عنوان معاون فرماندار مریلند خدمت کرد. برادرش جوزف از سال ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۹ (۱۳۶۶ تا ۱۳۷۸) نماینده کنگره از ماساچوست بود و برادرش کریس کندی، نامزد ناکام فرمانداری ایلینویز در سال ۲۰۱۸ (۱۳۹۷) بود.
فهرست بلندبالای جمهوریخواهان
۱. دونالد ترامپ
از انتخابات گذشته که ترامپ در بازی انتخابات از بایدن شکست خورد، همواره رویای بازگشت به کاخ سفید را در سر داشتهاست تا اینکه اوایل بهمن ماه پارسال به طور رسمی اعلام نامزدی کرد. البته همانند بایدن، ترامپ نیز از وجهه و اعتبار قابل توجه در میان حزب خود برخوردار نیست. نظرسنجیها نشان میدهد که حدود ۵۵ درصد حامیان حزب جمهوریخواه بر این باورند که بهتر است شخص دیگری غیر از ترامپ در انتخابات ۲۰۲۴ نامزد شود.
از طرفی مردم آمریکا در انتخابات میاندورهای کنگره نشان دادند که اگرچه از دموکراتها ناامیدند اما اشتیاقی هم به حزب رقیب ندارند که ترامپ نامزد اصلی آن است؛ نامزدی که جزو نادر رئیسانجمهوری آمریکا بود که تنها یک دوره بر صندلی ریاست جمهوری تکیه زد و در این مدت جهان را به چالش کشید و باعث شورش داخلی و تسخیر کنگره شد.
بر کارنامه سیاه ترامپ در دوره زمامداری، دادگاهی شدن و کیفرخواست اخیر با ۳۴ فقره اتهام افزوده شده است. در تاریخ آمریکا این نخستین باری است که یک رئیسجمهوری دادگاهی و متهم میشود.
برخی از نامزدهای جمهوریخواه که وارد گود انتخابات شدهاند از مقامات دولت ترامپ بودهاند که «مایک پنس» معاون اول و «نیکی هیلی» سفیر ترامپ در سازمان ملل از آن جملهاند. پیشتر گمانهزنیها مبنی بر ورود «مایک پمپئو» وزیر خارجه ترامپ به رقابتهای انتخاباتی به گوش میرسید که او چند روز پیش اعلام کرد به دلایل شخصی و خانوادگی در انتخابات ریاست جمهوری نامزد نمیشود.
۲. نیکی هیلی
هیلی که ۲ بار سابقه فعالیت به عنوان فرماندار کارولینای جنوبی را در کارنامه خود دارد و در دولت ترامپ به عنوان نماینده آمریکا در سازمان ملل فعالیت داشت، اواخر آبان ماه پارسال با انتشار یک پیام ویدئویی سه دقیقه و ۳۳ ثانیهای به طور رسمی نامزدی خود را برای انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرد.
به گزارش تارنمای آمریکایی «هیل»، هیلی برخلاف بسیاری از رقبای بالقوه همچون ترامپ و دیسانتیس جذابیت خاصی دارد. دختر مهاجر هندی که در صورت پیروزی به نخستین زن نامزد ریاست جمهوری در تاریخ حزبش تبدیل میشود و بر جذابیت و محبوبیت حزب جمهوریخواه میافزاید.
هیلی زمانی که نمایندگی آمریکا را در سازمان ملل بر عهده داشت، سیاستهای ستیزهجویانه ترامپ را پیش برد و از سازمانهای مهم بینالمللی همچون «سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد» (یونسکو) و شورای حقوق بشر سازمان ملل خارج شد.
او افزون بر زیر پا گذاشتن حقوق و موازین بینالمللی، حمایت چشمگیری از رژیم صهیونیستی به عمل آورد و در راستای اجرای کارزار «فشار حداکثری» و ائتلافسازی علیه ایران، تمام تلاش خود را به کار بست اما ناکامی در پیشبرد این سیاستها زمینه را برای برکناری او فراهم کرد.
۳. مایک پنس
پنس به عنوان فرزند یک کهنهسرباز جنگ کره، کار خود را در سیاست محافظهکارانه با مجریگری رادیویی آغاز کرد. او در سال ۲۰۰۰ (۱۳۷۹) به عضویت در مجلس نمایندگان درآمد و تا سال ۲۰۱۳ (۱۳۹۲) در این سمت باقی ماند.
او همچنین از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ (۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶) فرماندار ایندیانا بود. در این سمت، بزرگترین کاهش مالیات در تاریخ این ایالت را تصویب و لایحههایی را برای محدود کردن سقط جنین و حمایت از آزادی مذهبی امضا کرد.
«مایک پنس» به مدت چهار سال معاون وفادار ترامپ بود و از نادر اطرافیان رئیسجمهوری به شمار میرفت که تا پایان دولت دوام آورد اما تسخیر کنگره روابط آنها را بر هم زد. همچنین امتناع پنس از حمایت طرح غیرقانونی ترامپ مبنی بر مختل کردن انتخابات ۲۰۲۰ و انتقادهای بعدی او از ترامپ بر دامنه اختلافهای آنها افزود.
۴. لیز چنی
دختر «دیک چنی» معاون رئیسجمهوری سابق، زمانی چهرهای مترقی در حزب جمهوریخواه بود و از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ (۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰) به عنوان سومین عضو بلندپایه این حزب در مجلس نمایندگان حضور داشت.
او که یک محافظهکار مالی و اجتماعی با دیدگاههای مداخلهگرایانه در سیاست خارجی بود، در سال ۲۰۱۷ (۱۳۹۶) سمت قدیمی پدرش را به دست آورد و به نمایندگی از وایومینگ در کنگره ادامه داد و همگام با دولت ترامپ پیش آمد. او پس از انتقاد پیاپی از ترامپ و سپس رای به استیضاح او به دلیل نقش رئیسجمهوری در شورشها برای تسخیر کنگره، محبوبیتش در میان جمهوریخواهان از دست رفت و به طور رسمی توبیخ شد.
چنی ۵۶ ساله یکی از تنها ۲ جمهوریخواه در کمیتهای بود که بررسی شورشهای کنگره را بر عهده داشت. این نقش به بهای از دست دادن مقامش تمام شد و رئیسجمهوری سابق، مرداد پارسال در انتخابات مقدماتی جمهوریخواهان ایالت وایومینگ، از رقیب چنی حمایت کرد؛ موضوعی که باعث شکست چنی شد و اینک برای انتخابات ریاستجمهوری در مقابل ترامپ قرار گرفته است.
۵. سناتور تد کروز
کروز نخستین آمریکایی اسپانیاییتبار برگزیده شده به عنوان سناتور از تگزاس و یکی از سه سناتور کوباییتبار است. وی در سال ۲۰۱۳ (۱۳۹۲) سناتور تکزاس و در سال ۲۰۱۶ (۱۳۹۵) داوطلب نامزدی برای انتخابات ریاستجمهوری آمریکا شد.
اگرچه کروز ۵۲ ساله حدود یک چهارم قرن از ترامپ جوانتر و احتمال پیروز شدن او دور از ذهن نیست اما موانعی پیش پای او وجود دارد. یکی از موانع کلیدی این است که کروز به طور مجدد در انتخاب ۲۰۲۴ (۱۴۰۳) برگزیده میشود. کروز می تواند تلاش کند تا یک دوره شش ساله دیگر در سنا جا خوش کند و برای انتخابات ۲۰۲۸ (۱۴۰۷) آماده شود.
برخی از مواضع کروز اما باعث کاهش محبوبیتش شدهاست. به عنوان نمونه چند بایدن را به دلیل پیشبینی اینکه دموکراتها اکثریت کرسیهای سنا را به دست میآورند و میتوانند مجلس نمایندگان را حفظ کنند، مسخره کردهبود؛ موضوعی که اتفاق افتاد. همچنین او از ترامپ انتقاد کرد که برای کمک به جمهوریخواهان برای پیروزی بیشتر هزینه نکردهاست.
هر وقت نام تدکروز به زبان میآید، سلسله اقدامات و قطعنامههای ضدایرانی وی در سنا از ذهن میگذرد به عنوان نمونه سال گذشته سنای آمریکا طرح پیشنهادی کروز درباره لزوم اعمال تحریمهای مرتبط علیه بانک مرکزی ایران را با ۸۶ رای موافق و ۱۲ رای مخالف، تصویب کرد. پیشتر نیز او به عنوان عضو کمیته امور خارجی سنا به تهیهکننده قطعنامهای پرداخت که بر پایه آن دولت آمریکا باید از دستاندرکاران ترور سردار سلیمانی تجلیل و تقدیر کند.
۶. سناتور تیم اسکات
«تیم اسکات» سناتور جمهوریخواه از ایالت کارولینای جنوبی، کمیتهای برای بررسی امکان نامزدی خود در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده تشکیل دادهاست. این کمیته به اسکات امکان میدهد تا کمک مالی جمعآوری کند و انتقال این کمکها به کارزار ریاست جمهوری نیز ممکن خواهدبود.
تیم اسکات اکنون یکی از سه سناتور سیاهپوست آمریکا و تنها سناتور سیاهپوست از حزب جمهوریخواه است. او چهارشنبه، ۱۲ آوریل (۲۳ فروردین) در پیامی ویدیویی که در رسانههای اجتماعی منتشر شد، تشکیل کمیته خود را اعلام کرد. او دفاع از «بنیانهای یهودی-مسیحی» آمریکا را از اهداف اصلی خود دانست و قرار است توری با عنوان «ایمان در آمریکا» در نقاط مختلف این کشور برگزار کند. اسکات تنها سناتور جمهوریخواه سیاهپوست، در برخی مواقع بهویژه در زمینههای نژادی از ترامپ انتقاد کردهاست.
نظرسنجیها نشان میدهد او حتی برای پیروزی در ایالت خود نیز کار سختی در پیش خواهد داشت. طبق نظرسنجی اخیر دانشگاه «وینتروپ»، جمهوریخواهان در کارولینای جنوبی ترامپ را ۴۱ به ۷ درصد به اسکات ترجیح میدهند.
۷. فرماندار گلن یانگکین
حدود یکسال و نیم پیش (آبان ۱۴۰۰) در انتخابات فرمانداری ایالت ویرجینیا یعنی در رقابتی که آزمونی برای دولت بایدن تلقی میشد، یک نامزد جمهوریخواه پیروز شد. برنده این رقابت، گلن یانگکین مدیر سابق یک شرکت سهام خصوصی بود که پیش از این هیچگاه برای یک منصب سیاسی انتخاب نشدهبود.
شکست حزب دموکرات در این ایالت در حالی رقم میخورد که بایدن یکسال پیش در انتخابات ریاستجمهوری به راحتی آرای این ایالت را به دست آوردهبود. هنگامی که گلن یانگکین در انتخابات فرمانداری ویرجینیا پیروز شد، حزب جمهوریخواه به وجد آمد. یک تازهکار در سیاست که ۲۵ سال را در شرکت سهام خصوصی «کارلایل گروپ» گذرانده بود، مردی را شکست داد که از دهه ۱۹۸۰ در سیاست دموکراتها حضور داشت.
این مرد ۵۵ ساله از نخستین روز مسئولیت خود وارد موضوعات حساس و جنجالی شد؛ از لغو محدودیتهای ایالتی برای کووید-۱۹ گرفته تا ممنوعیت تدریس نظریه انتقادی نژاد در مدارس.
یانگکین در انتخابات میاندورهای از جمهوریخواهان سراسر کشور حمایت کرد. در یکی از کمپینهای انتخاباتی به دلیل بیتوجهی به حمله خشونتآمیز به همسر «نانسی پلوسی» رئیس مجلس وقت نمایندگان آمریکا، مورد انتقاد قرار گرفت و بعدها عذرخواهی کرد.
۸. ران دسانتیس
بزرگترین رقیب ترامپ «ران دسانتیس» فرماندار ایالت فلوریدا است که در نظرسنجی ها نیز محبوبیت به نسبت بالایی برخوردار است. دسانتیس برای رقابت با ترامپ سخت تلاش کردهاست و به عنوان نامزدی قوی برای جانشینی او در این مرحله اولیه در نظر گرفته میشود.
دسانتیس در انتخابات میاندورهای با بیش از ۱.۵ میلیون رای به طور مجدد انتخاب شد که بیشترین میزان در این ایالت در بیش از چهار دهه گذشته است.
این وکیل تحصیلکرده در دانشگاه «هاروارد» و «ییل» در ۴۴ سالگی هنوز در سیاست آمریکا تازه وارد است. دسانتیس پیش از این در نیروی دریایی آمریکا خدمت کردهبود که ماموریت در عراق را نیز در کارنامه خود دارد. او همچنین از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۸ (۱۳۹۲رتا ۱۳۹۷) از اعضای کمتر شناخته شده مجلس نمایندگان بود.
درخشش ستاره اقبال دسانتیس از زمانی که در سال ۲۰۱۹ (۱۳۹۸) فرماندار فلوریدا شد به طور قابل توجهی فزونی یافت. او در این نقش خود را قهرمان هوادار محافظهکاری معرفی میکند.
دسانتیس از پیروی از مقررات استفاده از ماسک و تزریق واکسن در طول همهگیری کووید اجتناب و قوانین ضد شورش را در پی اعتراضات عدالت نژادی امضا کرد. او همچنین از قوانین محدود کردن آموزش در مورد اقلیتهای جنسی در مدارس ابتدایی حمایت کرد. در دوران تصدی او در این ایالت برای نخستین بار تعداد رایدهندگان جمهوریخواه از دموکراتها پیشی گرفت.
به نظر میرسد ترامپ دسانتیس را به دقت زیر نظر دارد و بتازگی لقب «ران دیسنکتیمونیوس» (نامقدس) را به رقیب خود داده و تهدید کرده که در صورت نامزدی او در انتخابات، جزئیات ناخوشایندی درباره او منتشر خواهدکرد.
تهدید ترامپ بیارتباط به نتایج برخی نظرسنجیها نیست. چندماه پیش نتایج یک نظرسنجی درباره انتخابات درونحزبی جمهوریخواهان برای انتخابات ریاست جمهوری نشان داد که دسانتیس در یک رقابت رودررو با ترامپ با ۹ درصد اختلاف پیروز خواهد شد.
افزون بر ۸ نامزدی که در این نوشتار بررسی شد، نام ۶ نامزد احتمالی دیگر در این حزب به چشم میخورد که البته شانس کمتری برای پیروزی در انتخابات دارند. این نامزدهای احتمالی عبارتند از: «لری هوگان» ۶۶ ساله فرماندار مریلند ، «گرگ ابوت» ۶۵ ساله نخستین فرماندار تگزاس، «کریستی نوم» ۵۱ ساله نخستین فرماندار زن داکوتای جنوبی، «کریس سونونو» ۴۸ ساله فرماندار نیوهمپشایر، «ریک اسکات» ۷۰ ساله سناتور فلوریدا و «یوک راماسوامی» کارآفرین میلیاردر و نویسنده کتاب «بیداری».