روز گذشته(دوشنبه) در صحنه سیاست ترکیه اتفاقاتی روی داد که دفتر حزب سعادت را به کانون توجهات تمام رسانه ها تبدیل کرد.
حزب اسلامگرای سعادت به رهبری تمل کاراملا اوغلو که یکی از اعضای ائتلاف مخالفین اردوغان است، سلسله نشست های متعدد و تماس های تلفنی بسیاری برقرار کرد تا رهبر جدا شده این ائتلاف را بازگرداند. این تلاش ها به نتیجه رسید و مرال آکشنر رهبر حزب خوب، همراه با کمال کلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق، سوار یک خودرو شدند و با هم به حزب سعادت رفتند تا آشتی و سازش خود را اعلام کنند.
این رویداد مهم، یک بار دیگر توجه کارشناسان و افکار عمومی ترکیه را به این موضوع سوق داد که مخالفین، می خواهند به هر قیمتی شده، اردوغان و باغچلی را از صحنه قدرت کنار بزنند. آنان وعده داده اند که ترکیه را از بحران اقتصادی خارجی می کنند و یک بار دیگر نظام سیاسی – اجرایی ترکیه را با برگزاری یک رفراندوم، به ساختار پارلمانی باز می گردانند.
بازگشت مرال آکشنر به ائتلاف احزاب مخالف اردوغان، نشان داد که بازیِ سیاست در ترکیه، پیچیده و پیش بینی ناپذیر است و هر آن، ممکن است اتفاق جدیدی روی دهد.
شادی زودگذر اردوغان و باغچلی
روزی که مرال آکشنر از ائتلاف مخالفین اردوغان جدا شد، حیاتی یازیجی از معاونین اردوغان و از موسسین حزب عدالت و توسعه، سریعاً اعلام کرد که درهای حزب او به روی خانم آکشنر باز است. دولت باغچلی رهبر حزب حرکت ملی نیز ابراز خوشحالی کرد و مجموعه گسترده رسانه ها و دستگاه های تبلیغاتی عظیم وابسته به حزب حاکم، بر طبل شادی کوبیدند و اعلام کردند که با جدا شدن آکشنر، شکست ائتلاف مخالفین قطعی شده و پیروزی از آنِ اردوغان خواهد بود. اما اتفاقات پشت پرده بسیاری روی داد که منجر به تغییر این وضعیت شد و آکشنر دوباره به جمع مخالفین بازگشت.
روز گذشته در برابر ساختمان مرکزی حزب سعادت در آنکارا، یکی از معاونین احمد داود اوغلو رهبر حزب آینده در برابر دوربین شبکه های تلویزیونی گریست. او اعلام کرد که هرگز یک فرد عاطفی و دل نازک نبوده اما حالا دلیلی نمی بیند که اشک های خود را از مردم پنهان کند. او گفت، داود اوغلو به درازای شب همراه با معاونین خود بیدار بوده و ده ها گفتگوی تلفنی بین سیاستمداران برجسته ائتلاف شکل گرفته و نهایتاً به فرمولی رسیده اند که بر اساس آن، آکشنر را اقناع کرده اند و سازش بزرگ، شکل گرفته است.
امروز بسیاری از روزنامه های ترکیه، بازگشت مرال آکشنر را به عنوان سازش بزرگ قلمداد کردند و اعلام شده که با توافق جدید و رضایت آکشنر مبنی بر نامزدی کمال کلیچدار اوغلو، راه برای پیروزی مخالفین اردوغان، هموار شده است.
آکشنر چه گرفت؟
مرال آکشنر رهبر حزب خوب، تا اینجای کار، امتیازات مهمی به دست آورده است. بر اثر اصرار و پافشاری او مبنی بر ضرورت سپردن قدرت به اکرم امام اوغلو شهردار استانبول و منصور یواش شهردار آنکارا، چنین تغییر مهمی صورت گرفت:
الف) اگر کلیچدار اوغلو رئیس جمهور شود، همه رهبران 5 حزب جای گرفته در ائتلاف مخالفین، معاون رئیس جمهور خواهند شد.
ب) اکرم امام اوغلو شهردار استانبول و منصور یواش، بعدها و به شکلی که کلیچدار اوغلو صلاح بداند، معاون رئیس جمهور خواهند شد.
در تفسیر موضوع مرتبط با شهرداران استانبول و آنکارا، باید گفت، رهبر کنونی حزب جمهوری خلق، تمایل دارد پس از رسیدن به پست ریاست جمهوری، آن قدر صبر کند تا زمان انتخابات شهرداری ها نیز فرا برسد و مطمئن شود که با به میدان آوردن دو نامزد قدرتمند، این دو شهرداری همچنان در دست حزب او باقی می ماند و در آن صورت، امام اوغلو و یواش، با خاطری آسوده در دولت جای می گیرند. اما در شرایط کنونی، حزب عدالت و توسعه در شورای شهر این دو کلانشهر مهم، قدرت فراوانی دارد و اگر یواش و امام اوغلو بروند، فوراً اردوغانی ها پست شهرداری را تصاحب خواهند کرد.
کردها چه می گویند؟
6 حزب مخالف اردوغان روی هم رفته رقمی نزدیک به 42 درصد از آرای مردم ترکیه را در اختیار دارند و آرای اردوغان و شریک او باغچلی نیز در حد 40 درصد است. در نتیجه رقابت بین این دو ائتلاف، به شکل شانه به شانه و سایه به سایه است. اما حزب دموکراتیک خلق ها یا ه.د.پ که به عنوان یکی از نهادهای اقماری پ.ک.ک شناخته می شود، بین 10 تا 11 درصد رای دارد که متعلق به کردهای هوادار اوجالان است. دیروز مدحت سنجار رهبر ه.د.پ به کلیچدار اوغلو تبریک گفت و اعلام کرد که مایل است با او دیدار کند.
صلاح الدین دمیرتاش رهبر سابق ه.د.پ نیز که سالهاست در زندان به سر می برد، به کلیچدار اوغلو تبریک گفته و اعلام کرد که اقدام او به نفع همه مردم ترکیه است.
مدحت سنجار اعلام کرده که پس از دیدار با کلیچدار اوغلو، موضع حزب خود را اعلام می کند. چنین چیزی به این معنی است که کردها قصد دارند با کلیچدار اوغلو چانه زنی کنند و در صورتی که دلخوش به دریافت امتیاز شوند، با ریختن رای 10 درصدی خود به سبد آرای ائتلاف مخالفین، کاری کنند که در همان دور نخست، اردوغان و باغچلی با یک شکست تلخ و فاصله معنی دار، از قدرت کنار زده شوند.
شواهد فعلی نشان دهنده این است که پایان دوران قدرت اردوغان رفته رفته در حال فرارسیدن است. اما همچنان که در آغاز هم اشاره شد، صحنه سیاست ترکیه همواره برگ پنهانی برای رو کردن و غافلگیری دارد و باید دید در روزها و هفته های آتی چه روی خواهد داد.
