پس از گذشت بیش از ۵ سال از اعلام بومی سازی صنایع نظامی عربستان از سوی ولیعهد این کشور، ناظران می گویند که هنوز هیچیک از این برنامه های بلند پروازانه بن سلمان در این زمینه عملی نشده و به یکی دیگر از وعده های دروغین و اوهام وی بدل گشته است.
اداره کل صنایع نظامی عربستان اوت ۲۰۱۷ در راستای طرح های چشم انداز ۲۰۳۰ ولیعهد سعودی تاسیس شد و بن سلمان اعلام کرد که هدف از آن بومی سازی ۵۰ درصد بخش صنایع نظامی در عربستان است.
طبق معمول بن سلمان ریاست اداره کل صنایع نظامی عربستان را برعهده گرفت و برادرش را به عنوان معاون خود در آن برگزید. شورای اداری این اداره کل در بردارنده ۱۲ عضو است که نیمی از آنان از جمله «احمد الخطیب» وزیر جهانگردی (رئیس سابق هیئت سرگردمی و تفریح سعودی) و «عبدالله العیسی» معاون رئیس سازمان امنیت کشور متخصص نیستند. الخطیب فارغ التحصیل مدیریت بازرگانی و العیسی دارای لیسانس امور قضایی است.
قابل وجه اینکه مدیران و اعضای اداره کل صنایع نظامی هیچ یک فرصت انجام چنین ماموریتی را ندارند زیرا متصدی سایر پست های دولتی هستند. به عنوان مثال خود بن سلمان خود متصدی بیش از ۳۵ پست و احمد الخطیب دارای ۱۵ سمت است و بقیه آنها نیز پست های متعددی دارند. در اینجا این سوال مطرح می شود که آنها چگونه می توانند فرصت پیگیری امور اداره کل صنایع نظامی و پیشبرد کارهای آن را داشته باشند؟
با پیگیری تارنما و حساب شخصی رسمی این اداره کل در شبکه اجتماعی توئیتر می توان دریافت که برگزاری نمایشگاه های نظامی، کنفرانس و دیدارها و سفرها بخش عمده فعالیت آن را تشکیل می دهند.
برجسته ترین رویداد این اداره کل، برگزاری نمایشگاه بین المللی دفاع در ماه مارس ۲۰۲۲ است که جزو فعالیت های اصلی و اساسی آن در پیشبرد صنایع نظامی محسوب نمی شود.
اداره کل صنایع نظامی پس از چند سال کار و هزینه کردن میلیاردها دلار، برجسته ترین دستاورد خود را پس از گذشت ۵ سال از مطرح شدن طرح چشم انداز 2030 بن سلمان به نمایش گذاشت که بخش عمده آن دیدار، سمینار و فعالیت ها و برپایی نمایشگاه ها و آغاز پروژه های کاغذی و وعده اجرای آن در نبود دستاورد عملی و واقعی بود.
آنچه اداره کل صنایع نظامی عربستان از آن به عنوان دستاورد ۵ سال خود یاد کرد، صرفا پروژه های تولیدات نظامی بود که اکثرا آنها وارد خط تولید و خدمت در نیروهای مسلح سعودی نشد که برجسته ترین آنها عبارتند از : ۱ – راه اندازی صنعت ساخت پهپاد ۲ – بومی سازی صنعت ساخت قایق های تندرو (Avatw- ۲۲۰۰) ۳ - راه اندازی صنعت تولید مهمات هدایت شونده زمین به هوا ۴ - تولید سامانه رصد الکترواپتیکی "زرقاء الیمامه - زالی"۵ – تولید خودروهای ویژه شناسایی و پشتیبانی "الدهناء" ۶ – موافقت با طرح بومی سازی سامانه دفاع هوایی ۷ – تولید برنامه های نرم افزار رادیویی ۸ – تولید پوشاک و کلاه خود و تجهیزات غواصان.
علیرغم ضعف موجود در این دستاوردها در مقایسه با هزینه ها و مدت زمان در نظر گرفته شده برای آنها، این سوال مطرح است که آیا آنچه ساخته شده در صحنه های نبرد نیز به کار رفته یا اینکه صرفا یک اقدام تبلیغاتی بوده است؟ آیا نظامیان سعودی از "زرقاء الیمامه - زالی" برای رصد و نظارت یا از خودروی شناسایی و پیشتیبانی "الدهناء" استفاده می کنند و آیا لباس های تولید شده توسط صنایع داخلی را می پوشند؟
به عنوان مثال خودروی " الدهناء " برای اولین بار در غرفه عربستان در نمایشگاه بین المللی دفاعی در ابوظبی "آیدکس 2019" به نمایش گذاشته شد. یک مقام مسئول در صنایع ساخت زره پوش و تجهیزات سنگین سعودی گفت که ورود اولین سری این خودرو به واحدهای امنیتی عربستان طی نیمه اول ۲۰۲۱ خواهد بود اما بعد از آن خبری از ساخت این خودرو اعلام نشد.
نمونه دیگری از اقدامات تبلیغاتی دولت عربستان درباره ساخت پهپاد بود. در راستای اقدامات تبلیغاتی دولت سعودی ریاض از ساخت پهپادهای مدل صقر ، صقر ۱، صقر ۲، اسکایوارد، لونا، نورس، سیکر ۴۰۰، عقاب ۱، عقاب ۲ و نگهبان فضا خبر داد اما تنها بخش اندکی از آنها ساخته شد که عملا وارد خدمت هم نشد و عربستان همچنان از پهپادهای وارداتی استفاده می کند.
با وجود گذشت ۵ سال از طرح بومی سازی صنایع نظامی در عربستان، به نظر می رسد که عملا دستاورد قابل توجهی دیده نمی شود و در واقع دستاوردها و طرح ها اکثرا جنبه تبلیغاتی دارند. علت این مساله نبود افراد کارشناس و آزادی عمل در اداره کل صنایع نظامی سعودی است زیرا نیمی از شورای اداری آن را افراد غیرکارشناس تشکیل می دهند و مهم تر از همه اینکه بن سلمان، ریاست شورای اداری اداره کل صنایع نظامی سعودی را برعهده دارد که هیچ گونه انتقاد یا اعتراضی را از این شورا برنمی تابد.
