امنیت هم حداقل است و هم حداکثر؛ چون بودن آن به معنای بودن همهچیز نیست؛ اما نبودنش یعنی نبودن هیچچیز. امنیت همان حداقلی است که اگر نباشد، تبدیل میشود به حداکثر خواستههایت. به همین دلیل سر جای خودش، تلاش برای آن افراط ندارد و هرچه در راه آن بکوشی کم است. قرآن کریم برای قوی شدن و ایمن بودن در برابر تهدیدات دشمن، مرزی معین نمیکند: «وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ…». حدش، آخرین حد توانایی ماست. شبیه این تعبیر را در قرآن، تنها در مورد قرآن و همچنین تقوا داریم: «فَاقْرَءُوا مَا تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ»؛ «فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ» . این دستور شاید به آن دلیل است که دشمن هم برای مبارزه ما، تمام توان خودش را به کار میگیرد. اخیرا یک چهره اصلاحطلب، مضمونا عظمتطلبی را یکی از نقاط ضعف حکمرانی جمهوری اسلامی عنوان کرده بود. یعنی پیشرفتهای تسلیحاتی و میدانی ایران در حوزههای نظامی، معنایش اقتدارگرایی است. اگر بخواهیم قدری سخن ایشان را باز کنیم، باید بگوییم تلاش ایران برای تقویت دفاعی در برابر دشمنانی با هولناکترین تسلیحات ممکن که دم به دم ایران را صریحا یا تلویحا به حمله نظامی تهدید میکنند و پیش از آن هم فلسطین، عراق و افغانستان را در همسایگی ایران به اشغال خود درآورده و ویران کردهاند و با حمایت از گروهکهای تروریستی دستساز، کشورهایی همچون سوریه را نابود میکنند؛ «عظمتطلبی» است. همچنین تهرانیمقدمها و سلیمانیها، اقتدارگرایانی بودهاند که لابد در مسیر احیای مجد و عظمت امپراطوری پارس (!) جان خود را فدا کردهاند. موجوداتی خونآشام و آدمخوار به نام داعش همچون مگسهایی حریص دور ایران گشتهاند و ایران هشت سال با رژیمی که تحت حمایت بلوک غرب آن زمان بوده جنگیده؛ اما این واقعیتها باعث نمیشود تلاش ایران برای امنیتسازی، عظمتطلبی خوانده نشود.
جهش نسلی فناوری موشکی ایران ، گام مهمی در راستای ایران قوی بود و خبر خرسندکنندهای برای هرکه ذرهای به مفهوم امنیت اندیشیده است. پیشرفتهای نظامی برای کشورهایی که خطر خارجی آنها را تهدید نمیکند و امنیتشان تثبیت شده، عظمتطلبی است و حتی فراتر از آن، نوعی تجارت سودآور برای نظام سرمایهداری.
اما برای ایران، تقویت نظامی به معنای برقراری حداقل شرایط زندگی در کشور است. برای ایرانی که خطر تجزیهطلبی و جنگ نظامی، در همیشه تاریخ آن را تهدید میکند. پیشرفتهای نظامی برای ما، یک امر حاکمیتی که تنها نظام سیاسی را قدرتمندتر کند نیست، بلکه مردمیترین گام است. به بیان رهبر انقلاب: «اگر چنانچه یک ملّتی، یک کشوری و نیروهای مسلّح او و سردمداران و مدیران نیروهای مسلّح تهدید را در اندازه واقعی خودش ببینند، از طرفی ظرفیّتهای خودشان و توان و استعداد خودشان را هم به صورت واقعی ببینند و آن را اِعداد کنند، آن را بسیج کنند، آماده کنند -وَ اَعِدّوا لَهُم مَااستَطَعتُم؛ هر چه میتوانید اِعداد کنید- امکانات خود را اِعداد بکنند و توان تهدید دشمن را هم ببینند، این قطعاً منافع ملّی را تأمین خواهد کرد و موجودیّت ملّی را حفظ خواهد کرد، هویّت ملّی را محفوظ خواهد داشت. اگر ملّت قدرت دفاعی پدیدآمده از یک چنین محاسبهای را داشته باشد، آن وقت مسئولان طمأنینه پیدا میکنند، مردم آرامش پیدا میکنند و با آرامش خیال مشغول کارهای اساسیای که در یک کشور لازم است، میشوند.
جواد شاملو