در این گزارش به ملودرام های موفق تلویزیون از «نرگس» تا « بی‌همگان » می‌پردازیم.
یادداشت؛ مجتبی احمدی_ دبیر سرویس فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ سال‌ها تلویزیون در ساخت سریال‌های طنز هر شبی به تجربه‌ای متفاوت در اقبال عموم دست پیدا کرده بود که طبیعتا در این عرصه چند کارگردان مطرح مانند: مهران مدیری با «نقطه چین»، «پاورچین»، «شب‌های برره» و... از سویی مهران غفوریان با مجموعه‌ی « زیر آسمان شهر » و از سوی دیگر مهدی مظلومی با مجموعه‌های «بدون شرح»، « کمربندها را ببندیم » و... و چند کارگردان دیگر با تجارب مختلف زمام این داستان را به دوش کشیدند و گاهی اوقات حتی با تداخل در پخش بعضی از این سریال‌ها در شبکه‌های سه و پنج یکدیگر را پوشش می‌دادند. در آن مقطع مدیران تصمیم گرفتند در بحث ساخت سریال‌های هر شبی به سراغ ملودرام‌ها که معمولا پخش هفتگی یا مناسبتی داشت نیز بروند که اتفاقا با استقبال وسیعی مواجه شد طوری که پخش هر شبی ملودرام‌ها جایش را به پخش هفتگی سریال‌ها داد. اتفاقی که کم‌کم مخاطب را در این‌باره از تلویزیون متوقع کرد که در این مسیر به مرور پخش هفتگی عملا از مسیر کنداکتور تلویزیون تولیدات نمایشی تلویزیون کنار رفت. در این جنس تولیدات با نام کارگردانی چون سیروس مقدم که سردمدار این سبک سریال‌سازی با سریال «نرگس» بود، حسین سهیلی‌زاده که با چند مجموعه‌ی نمایشی مرتبط با چالش‌های زندگی گروه تینیجر مطرح می‌شد مسیر را برای این سبک از کار باز کردند و بازخورد موفق آن از سوی مخاطب مدیران و سیاست‌گذاران را مجاب کرد تا این سبک از سریال‌سازی را جدی بگیرند و عملا تلویزیون در فصول مختلف سال به خصوص آغاز پاییز با این هدف که شب‌های بلند پاییز فرصتی است تا تلویزیون به مخاطب حداکثری دست پیدا کند برنامه‌ریزی ویژه داشتند و در کارنامه‌ی رسانه‌ی ملی چندین سریال موفق دیگر از جمله: «رستگاران»، «دلنوازان» و... دیده می‌شود.
این روزها سریال «بی‌همگان» که تجربه‌ای دیگر از مهران مهام در همین عرصه است روی آنتن شبکه‌ی سه سیما است تا این تهیه‌کننده بعد از سال‌ها کار طنز دوباره به سراغ فرمول ملودرام‌سازی موفقش با کارگردانانی چون سیروس مقدم، حسین سهیلی‌زاده، برزو نیک‌‌نژاد و... برود و اینبار با بهرنگ توفیقی و اصغر هاشمی اتفاقی جدید را رقم بزند.
«بی‌همگان» سریالی که بعد از مدت‌ها جان تازه‌ای به سریال‌سازی تلویزیون بخشید و در روزهای افت شبکه نمایش خانگی در شب‌های پاییز 1401 مخاطب را پای رسانه نشاند تا قصه‌ای گرم با محوریت داستان گروه سنی جوان و چالشی که میان آن‌ها و اعضای خانواده مرسوم است در کنار علاقه‌مندی‌ها و عاشقانه‌های در آسیب و گاه پر دردسر و پر فراز و نشیب روایت شود.
شاید برگ برنده‌ی سریال «بی‌همگان» قبل از هرچیز به وسواس مرسوم و همیشگی مهران مهام در انتخاب قصه و فیلمنامه مرتبط شود که حالا تماشاگر در کنار خط اصلی قصه و کشش و پیرنگ‌های داستان با ماجراهایی روبرو شود که نشان از جسارت مدیران سازمان و گروه سازنده در پرداختن به اتفاقات روز جامعه که گاه به هنجارها و ناهنجاری‌های خانوادگی و اجتماعی در سرمشق‌های انتخاب مسیر رابطه و موانع دراماتیک طراحی شده است به تصویر کشیده می‌شود.
سریال «بی‌همگان» را این روزها جدا از قصه‌ی فیلمنامه که پاشنه آشیل کار است با مواردی چون کارگردانی خوش‌رنگ و لعاب و بازی‌های درخشان چند گروه سنی متفاوت کنار هم بچینیم تا با اتفاقی خوشایند در مقایسه با برخی سریال‌های ضعیف پلتفرم‌ها با هزینه‌های هنگفت برسیم.
سریال «بی‌همگان» استارت متفاوتی داشت و با شیب از پیش تعیین شده‌ای کم کم جای خود را باز کرد و به جرئت می‌توان گفت این روزها به اتفاق پر سر و صدای تلویزیون تبدیل شده است. اگرچه پخش مستقیم مسابقات ورزشی گاهی تماشاگرش را آزار می‌دهد.
مروری بر ملودرام‌های تلویزیون
سال‌ها سریال‌های طنز به عنوان آثار هرشبی روی آنتن شبکه‌های مختلف سیما می‌رفت و مهران مدیری با «نقطه‌چین»، «پاورچین»، «شب‌های برره» و مهران غفوریان با «زیر آسمان شهر» و کارگردان‌های دیگر در این عرصه حضوری فعال داشتند اما به یکباره مدیران سیما تصمیم گرفتند ملودرام‌های هر شبی را نیز به کنداکتور اضافه کنند.
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ اگرچه طنزهای روتین تلویزیون یک انقلاب در عرصه سریال‌سازی بود اما با توجه به پیوستگی داستان در ملودرام‌ها و سریال‌های قصه‌دار هر شبی کم کم سیاست‌گذاران تلویزیون را بر آن کرد تا به ساخت این دست آثار نیز نگاهی ویژه داشته باشند. با هم تعدادی از سریال‌های ملودرام هر شبی را بررسی می‌کنیم.
نرگس (۱۳۸۵)
کارگردان: سیروس مقدم
بازیگران: حسن پورشیرازی، مهرانه مهین‌ترابی، زنده‌یاد پوپک گلدره، ستاره اسکندری، مهدی سلوکی، عاطفه نوری و ...
تعداد قسمت‌ها: ۶۹
سریال «نرگس» به عنوان اولین سریال ملودرام طولانی کلید خورد. این سریال حدود ۷۰ قسمت داشت و در تابستان ۱۳۸۵ روی آنتن رفت. با اینکه قصه‌های فرعی و اضافه زیادی داشت، اما قصه اصلی سریال آنقدر جذابیت داشت که معمولا کسی درباره کشدار بودن و خسته کننده بودن آن صحبتی به میان نمی‌آورد.
تک‌تک شخصیت‌ها آنقدر خوب و دقیق به مخاطبان معرفی شده بودند که قصه زندگی هر کدام از آن‌ها به اندازه شخصیت‌های اصلی برای همه مهم به نظر می‌رسید. نکته قابل تأمل اینجا بود که با وجود خرده‌قصه‌های فراوان، سریال از مسیر اصلی خارج نمی‌شد و جذابیتش را از دست نمی‌داد.
رستگاران (۱۳۸۷)
کارگردان: سیروس مقدم
بازیگران: محمد عمرانی، روناک یونسی، پوریا پورسرخ، آتیلا پسیانی، لیندا کیانی، صبا کمالی و ..
تعداد قسمت‌ها: ۵۲
داستان سریال «رستگاران»، درباره زنی تنها بود که برای پیدا کردن همسرش از شهرستان به تهران سفر می‌کند و حالا برای زندگی در شهر بزرگی مثل تهران درگیر مشکلات زیادی می‌شود. طبیعی بود که چنین داستانی با این مختصات نیاز به تعداد قسمت‌های زیادی دارد، اما آن زمان هم با وجود جذابیت داستان و اهمیتی که بین مخاطبان پیدا کرده بود باز هم کشدار بودن سریال با انتقاد‌هایی روبرو بود.
ضمن اینکه فیلمنامه «رستگاران» به قلم سعید نعمت‌الله نوشته شده بود و آن زمان، مخاطبان عادت به قلم این نویسنده نداشتند و لحن صحبت کردن و انتخاب دیالوگ‌ها به نظرشان خیلی بیشتر شعاری و غیرعادی می‌رسید. با این‌حال، اما جذابیت داستان اصلی و خرده‌قصه‌هایی که برایش طراحی شده بود توانسته بود کاری کند تا مخاطبان آن را با علاقه دنبال کنند و با سریال مشکلی نداشته باشند.
به کجا چنین شتابان (۱۳۸۷)
کارگردان: ابوالقاسم طالبی
بازیگران: بابک حمیدیان، آهو خردمند، رضا رویگری، علی عمرانی، بهروز بقایی، فریبا متخصص، نگین صدق گویا و ...
تعداد قسمت‌ها: ۵۰
«به کجا چنین شتابان» روند بسیار کندی داشت و تا یک سوم ابتدایی، هیچکس نمی‌دانست ماجرای اصلی سریال چیست. به همین دلیل هم عملاً ارتباط مخاطبان با سریال قطع شد و مجدداً اواسط سریال به واسطه حواشی مختلفی که پیرامون آن به وجود آمد، خیلی‌ها به تماشای آن ترغیب شدند. یکی از مهمترین نقاط ضعف سریال این بود که ابوالقاسم طالبی یک‌جور‌هایی آن را به محلی برای بیان عقاید و دیدگاه‌های سیاسی‌اش تبدیل کرده بود و بیشتر دیالوگ‌ها رنگ و بوی شعار و بیانیه داشت.
مشکل دیگر به شخصیت‌پردازی سریال برمی‌گشت. بیشتر شخصیت‌ها یا سیاه بودند یا سفید و عملاً مخاطبان علاقه‌ای به دنبال کردن سرنوشت آن‌ها نشان نمی‌دادند. خلاصه اینکه سریال می‌توانست در کمتر از ۲۵ قسمت به پایان برسد.
سریال ستایش (۱۳۸۸)
کارگردان: سعید سلطانی
بازیگران اصلی آن داریوش ارجمد و نرگس محمدی هستند.
تعداد قسمت‌ها: 111 ( در سه فصل)
ستایش مجموعه تلویزیونی ایرانی به کارگردانی سعید سلطانی و نویسندگی سعید مطلبی است. تولید فصل اول آن از سال ۱۳۸۸ آغاز شد و سال ۱۳۹۰ پایان یافت، پخش آن از ۱۲ آذر ماه ۱۳۸۹ آغاز شد و در ۶ آبان ۱۳۹۰ به پایان رسید.
ستایش با بازی نرگس محمدی دختری جوان که برادرش به نام محمد با بازی مهدی سلوکی از سربازی فرار می‌کند و تحت تعقیب قرار می‌گیرد. ستایش از دوست برادرش به نام طاهر فردوس که نقش او را مهدی پاکدل بازی می‌کرد، کمک می‌خواهد. طاهر به محمد پناه می‌دهد و سپس او را به‌سمت مرز می‌فرستند از کشور خارج شود اما محمد در مرز کشته شده و طاهر به زندان می‌افتد.
بعد از این اتفاق خانواده محمد رضایت می‌دهند تا طاهر از زندان آزاد شود. طاهر که عاشق ستایش شده است به او پیشنهاد ازدواج می‌دهد. این در حالی است که هر دو خانواده با این وصلت مخالف هستند و پدر طاهر به نام حشمت فردوس که نقش او را داریوش ارجمند بازی می‌کند تمام تلاشش را به کار می‌گیرد تا این ازدواج انجام نشود.
طاهر و ستایش در نهایت با هم ازدواج می‌کنند که صاحب دو فرزند می‌شود. نام فرزند پسر را محمد و نام دختر را نازگل می‌گذارند.
ستایش که در طول داستان برادر، همسر و مادر خودرا از دست داده حالا بی‌پناه شده و از طرفی باید از دست حشمت فردوس فرار کند چون پدرشوهرش می‌خواهد فرزند پسر او را از وی بگیرد. چون معتقد است محمد ادامه نسل او است.
همه چیز آنجاست (۱۳۹۳)
کارگردان: شهرام شاه حسینی
بازیگران: امین زندگانی، الهام حمیدی، مهرانه مهین ترابی، جمشید مشایخی، محمد عمرانی، سام درخشانی، حدیث میرامینی و ..
تعداد قسمت‌ها: ۵۹
در ادامه استقبال مخاطبان از سریال‌های طولانی ترکیه‌ای، شهرام شاه حسینی تصمیم گرفت سریالی به سبک و سیاق آن سریال‌ها بسازد. سریال پر از شخصیت‌ها و خرده‌قصه‌های مختلف بود تا جایی که هیچکس درست نمی‌دانست دغدغه اصلی سریال و هدفی که دنبال می‌کند چیست. در واقع تولیدکنندگان سریال سعی کرده بودند تمام عناصر جذابیت سریال‌های ترکیه‌ای را کنار هم گردآورند.
از عشق و خیانت و اعتیاد و جراحی زیبایی گرفته تا دعوای عروس و مادرشوهر و ... در واقع مشکل اصلی سریال گستردگی شخصیت‌ها و دور بودن آن‌ها از مسیر اصلی سریال بود. همه این موارد باعث می‌شد سریال مدام از یک شاخه به شاخه دیگری پرت شود و انسجام خاصی نداشته باشد. در این بین، فراوانی دیالوگ‌های شعاری و پند و اندرز مستقیم به مخاطبان هم از جمله اتفاق‌هایی بود که با واکنش‌های منفی روبرو شد.
کیمیا (۱۳۹۴)
کارگردان: جواد افشار
تعداد قسمت‌ها: ۱۱۰
بازیگران: مهراوه شریفی‌نیا، پوریا پورسرخ، مهدی پاکدل، آزیتا حاجیان، حسن پورشیرازی، رضا کیانیان، امیرحسین آرمان و ...
کیمیا به کارگردانی جواد افشار طولانی‌ترین سریال ملودرام ایرانی است که زندگی یک زن را از دوران نوجوانی تا میانسالی به تصویر می‌کشد. شخصیت کیمیا و مشکلاتی که سر راهش قرار می‌گرفت و داستان سریال به خصوص مثلث عشقی ایجاد شده، آنقدر جذاب بود که مخاطبان با ریتم کُند آن کنار می‌آمدند. مشکل اصلی، به بازسازی شهر در دوران جنگ و نامتعارف بودن گریم‌ها و برخی دیالوگ‌های گل درشت آن بر می‌گشت که زمان پخش با اعتراض‌های زیادی همراه بود
سریال گاندو (1398)
کارگردان: جواد افشار
بازیگران: داریوش فرهنگ، امیرحسین عبدی، وحید رهبانی، پیام دهکردی، محمدرضا شریفی‌نیا، پندار اکبری و ...
تعداد قسمت‌ها: 67 ( در دو فصل)
این سریال امنیتی پلیسی با وجود مخاطبین زیاد، مخالفین سرسختی هم داشت. پخش ابتدایی فصل دوم آن از 30 اسفند 1399 آغاز شد و جزء سریال‌های نوروزی شبکه سه سیما بود. اما برخی از دولتمردان با نزدیک شدن به انتخابات پخش آن را مناسب نمی‌دانستند. بنابراین سریال گاندو 2 برترین سریال تلویزیونی ایرانی موقتا متوقف شد. از تاریخ 31 تیر ماه 1400 سریال گاندو 2 پخش خود را آغاز کرد.
برف بی‌صدا می‌بارد (۱۴۰۰)
کارگردان: پوریا آذربایجانی
بازیگران: فرهاد آئیش، الیکا عبدالرزاقی، پوریا پورسرخ، مائده طهماسبی، امید روحانی، فریبا متخصص، پوریا شکیبایی و…
تعداد قسمت‌ها: 250
سریال تلویزیونی«برف بی‌صدا می‌بارد» به تهیه کنندگی محمدرضا شفیعی عنوان سریالی است که قصد دارد رکورد طولانی‌ترین سریال تولیدی تلویزیونی را با سه فصل از آن خود کند.
