یک پژوهش جدید که روی موشها انجام شده است، نشان میدهد که آنتیبیوتیکها ممکن است با ایجاد اختلال در میکروبیوم روده و تضعیف پاسخ ایمنی، پیشروی ملانوما و رسیدن آن به استخوانها را تسریع کنند.
نقش میکروبیوم در سلامتی و بیماری
میکروبیوم روده، مجموعهای از تریلیونها میکروب از جمله باکتریها، ویروسها و قارچها است که در روده ما زندگی میکنند. باکتریها، آن دسته از اعضای میکروبیوم روده ما هستند که به خوبی مطالعه شدهاند. هر یک از ما بین ۲۰۰ تا ۱۰۰۰ گونه باکتری را در روده خود نگهداری میکنیم. پژوهشها نشان دادهاند که ترکیب میکروبیوم روده ما میتواند بر سلامت بدن ما در بیماریهایی مانند بیماریهای خودایمنی و اختلالات التهابی روده تأثیر بگذارد.
بسیاری از انواع سرطان معمولا به نقاط دوردست بدن گسترش مییابند یا متاستاز میکنند که از جمله آنها میتوان به ملانوما اشاره کرد. ملانوما، یک نوع تهاجمی از سرطان پوست است که اغلب به استخوانها گسترش مییابد. پس از متاستاز، میزان بقای بیماران معمولا به پنج سال میرسد و میزان بقا فقط ۳۰ درصد است. نکته مهم، اختلال و عدم تعادل میکروبیوم است که با نام "دیسبیوز" (Dysbiosis) شناخته میشود و با پیشروی سرطان مرتبط است، اما نقش میکروبیوم در رشد تومورهای استخوانی ناشناخته است.
اختلال در میکروبیوم، رشد تومور استخوان را افزایش میدهد
دانشمندان با تزریق سلولهای ملانومای انسانی به قلب یا استخوان ساق پای موش، گسترش ملانوما در استخوانها را مدلسازی کردند. میکروبیومهای آنها نیز با استفاده از ترکیبی از آنتیبیوتیکهای پرکاربرد مانند آمپیسیلین، وانکومایسین و مترونیدازول تخلیه شد. نتیجه آزمایش نشان داد که درمان با آنتیبیوتیک، بیش از ۹۹ درصد میکروبیوم را حذف کرده و رشد تومور در موشهایی که آنتیبیوتیک دریافت کردهاند، در مقایسه با گروههای کنترلنشده به طور قابل توجهی بیشتر است.
اما مکانیسم عامل این اتفاق چه بود؟ پژوهشگران دو نوع سلول ایمنی شامل "سلولهای کشنده طبیعی" (NK) و "سلولهای T کمککننده۱" (Th۱) را که در واکنش ایمنی به ملانوما نقش دارند، بررسی کردند تا ببینند آنها چه نقشی در این پدیده ایفا میکنند. آنها نشان دادند که وجود تومورهای استخوانی باعث افزایش تعداد سلولهای NK و Th۱ در مغز استخوان میشود. با وجود این، تخلیه میکروبیوم با آنتیبیوتیکها، از این افزایش جلوگیری کرد.
به طور کلی، این نتایج نشان میدهند که سطحی از تداخل روده و استخوان در واکنش ایمنی وجود دارد. دکتر "سابهاشیس پال" (Subhashis Pal)، پژوهشگر ارشد این پروژه گفت: یافتههای ما نشان دادند که کاهش میکروبیوم روده ناشی از آنتیبیوتیک، متاستاز ملانوما به استخوان را تسریع میکند. کاهش میکروبیوم روده، از گسترش سلولهای NK و Th۱ روده ناشی از ملانوما و مهاجرت آنها از روده به استخوانهای حامل تومور جلوگیری کرد.
کاربرد این درمان برای سایر سرطانها
نتایج این پژوهش، نقش میکروبیوم را در تنظیم واکنش ایمنی نسبت به تومورهای استخوان نشان میدهد و این نکته را متذکر میشود که استفاده از آنتیبیوتیکها ممکن است اثرات منفی را در بیماران مبتلا به ملانوما با متاستازهای استخوانی ایجاد کند.
پال افزود: ما به طور مداوم در حال تلاش برای درک بهتر تداخل روده و استخوان طی روند متاستاز استخوان هستیم. در حال حاضر، ما با یک مدل از سرطان پستان کار میکنیم تا بفهمیم که آیا میکروبیوم روده، متاستاز سرطان پستان به استخوان را تنظیم میکند یا خیر. همچنین، ما برنامهای برای کار کردن با نمونههای بالینی بیماران مبتلا به سرطان داریم تا به بررسی تأثیر میکروبیوم انسانی بر رشد تومور بپردازیم.
این پژوهش، در "The Journal of Clinical Investigation" به چاپ رسید.