همشهری کین ، منشی همهکاره او، همه مردان رئیسجمهور، اخبار تلویزیون، نفوذی، زودیاک ، اسپاتلایت، شبگرد و پست تنها گوشهای از تلاش هالیوود برای به تصویر کشیدن زندگی خبرنگاران و ماموریتهای خطیر آنهاست.
در سینمای ایران، محدود تلاشهایی صورت گرفته است تا گوشههایی از زندگی خبرنگاران به تصویر کشیده شود. تلاشهایی که عمده آنها، به ظاهر کاری فعالان این صنف پرداخته و هنوز هیچ فیلمی نتوانسته به شکلی دقیق، وارد حرفه خبرنگاری شده و یک تصویرنگاری دقیق و موشکافانه از آنها ارائه دهد.
به همین دلیل، تمامی آثاری که با محوریت خبرنگاران ساخته شدهاند، در یک روایتگری کلی، آن مفهوم کلی که از ژورنالیسم در فهم عموم وجود دارد را به تصویر کشیدهاند و هنوز فشردگی و جزءنگری خاصی از زندگی روزنامهنگاران و محیط کار آنان به دنیای سینما راه پیدا نکرده است.
در ادامه نگاهی خواهیم انداخت به ۷ فیلمی که به شکل ویژهتری، خبرنگاران و حیطه کاری آنان را به عنوان محور، وارد جریان داستانی خود کردهاند.
سرب
یکی از نخستین تلاشهای سینمای ایران برای تصویرگری حرفهای زندگی یک خبرنگار، در سال ۶۷ و با فیلمی از مسعود کیمیایی رقم خورد. مرحوم هادی اسلامی، در این فیلم، یکی از بهترین بازیهای کارنامه خود را ارائه میدهد و تصویر خبرنگاری را به ثبت میرساند که برای برملاشدن حقیقت، جان خود را فدا میکند.
پارتی
سامان مقدم در آخرین سال دهه ۷۰، در پارتی، داستان روزنامهنگاری را به تصویر میکشد که بابت انتشار مطلبی، به زندان میافتد و دوستان او در تکاپو برای آزاد کردنش، دست به اقدامات زیادی میزنند. فیلم البته به دلیل برخی ارجاعات سیاسی، دشواریهای بسیاری را در مسیر تولید و نمایش، متحمل میشود.
یک سطر واقعیت
فیلم علی وزیری در سال ۹۰، روایت دیگر و بهروزتری از زندگی خبرنگاران را به ثبت میرساند. یک سطر واقعیت، داستان زوجی مطبوعاتی است که در سودای مهاجرت به سر میبرند. فیلم، به نوع جذب خبرنگاران توسط رسانههای معاند خارجی میپردازد. فیلمی که علاوه بر این ماجرا، به موضوعاتی چون بحران انتشار و فروش نشریات نیز پرداخته و توانسته به زعم خود، تصویرگری جدیدی از دنیای روزنامهنگاری در ایران داشته باشد.
نارنجیپوش
ساخته داریوش مهرجویی، داستان یک عکاس مطبوعاتی با بازی حامد بهداد است که در زندگی شخصی خود، دچار یک مشکل میشود و از برههای تلاش میکند تا با تغییر سبک زندگی خود، شغل دیگری را امتحان کند. شغلی که توسط همکاری مطبوعاتی او با بازی طناز طباطبایی رسانهای شده و جریان عجیبی را در جامعه به راه میاندازد.
امکان مینا
فیلم امنیتی کمال تبریزی، داستان یک زوج جوان را به تصویر میکشد که هر دوی آنها در حوزه خبر شاغل هستند اما مرد با بازی میلاد کیمرام، خبرنگار روزنامه است و همسر او، مینا ساداتی، اخباری را برای سازمان مجاهدین خلق میبرد. اخباری که عمده آنها برگرفته از یافتههای همسر خبرنگارش است.
یک روز بخصوص
آخرین ساخته سینمایی همایون اسعدیان به سال ۹۴ و فیلم یک روز بخصوص برمیگردد. فیلم، داستان خبرنگاری است که به دلیل مشکلی که در زندگی شخصیاش رخ میدهد، بر سر یک دوراهی حساس قرار میگیرد. این فیلم به نسبت دیگر آثار، دوربین خود را وارد تحریریه کرده و از این حیث، رکورددار است.
خانه کاغذی
فیلم مهدی صباغزاده در سال ۹۵، در امتداد تصویرگری مصائب روزنامهنگاری، داستان پدر و دختری را به ثبت میرساند که هر دو به موازات یکدیگر، فعالیت ژورنالیستی دارند به نحوی که این فعالیت به آنها اجازه نداده بهخاطر شرایط همدیگر، هیچگاه ازدواج کنند.
در این میان فیلمهایی نیز هستند که بدون اینکه خبرنگاران و حرفه آنها را در محوریت قرار دهند، از حضور آنها به نحو ثانویه در فیلم بهره بردهاند که از مهمترین آنها میتوان به کلوزآپ، قرمز، میم مثل مادر، پسر آدم، دختر حوا، خیابانهای آرام و مارموز اشاره کرد.