حساب کاربری رسمی سفارت فرانسه در آمریکا امروز به نقل از وزیر خارجه کاترین کولونا نوشت: «بازگشت به اجرای کامل برجام هنوز ممکن است، اما برای رسیدن به این مرحله بایستی شاهد پاسخ مثبت از سوی ایران در اسرع وقت باشیم: این پیامی است که فرانسه و شریکانش به ایران میفرستند.»
کشورهای غربی و به ویژه آمریکا در ادامه عملیاتهای رسانهای و روانی خود بعد از وقفه مذاکرات وین به توجیههای متفاوتی برای مقصرنمایی ایران به جای عمل به تعهداتشان جهت احیای برجام متوسل شدهاند.
این کشورها ابتدا با متصل کردن موضوع مذاکرات به جنگ اوکراین ادعا کردند که روسیه مانع از پیشبرد گفتوگوها شده است.
بعد از آنکه «سرگئی لاوروف»، وزیر امور خارجه روسیه در جریان سفر «حسین امیرعبداللهیان»، وزیر امور خارجه ایران تصریح کرد که موضوع درخواست ضمانت مسکو برای همکاری با ایران پس از اجرای کامل برجام مانعی برای ادامه گفتوگوها نیست، کشورهای غربی به برجستهسازی یک موضوع ایران پرداخته و مدعی شدند درخواست تهران برای حذف نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمانهای اصطلاحاً تروریستی مذاکرات را به بنبست کشانده است.
دولت آمریکا فروردینماه سال ۱۳۹۸ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست «سازمانهای تروریستی خارجی» (FTO) قرار داده بود. این اقدام نخستین باری بود که کاخ سفید نیروهای مسلح رسمی یک کشور خارجی را در فهرست «سازمانهای تروریستی» قرار میداد. پس از این تصمیم، شورای عالی امنیت ملی ایران مقر مرکزی فرماندهی ارتش آمریکا در منطقه را در فهرست گروههای تروریستی قرار داد.
پیش از اقدام دولت ترامپ در این راستا کارشناسان در خود آمریکا هم درباره تبعات این اقدام هشدار داده و تلاش کرده بودند کاخ سفید را از آن برحذر دارند. روزنامه نیویورکتایمز، به عنوان اولین رسانهای که اسفندماه ۱۳۹۷ مقاصد دولت آمریکا در این باره را گزارش کرد نوشت این طرح هنگام ارائه با مخالفت مقامهای پنتاگون و «سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا» (سیا) رو به رو شده است.
در آن زمان ارزیابی پنتاگون و سیا این بود که چنین اقدامی نظامیان ایالات متحده و مأموران اطلاعاتی آن را در معرض خطر اقدامات متقابل توسط دولتهای خارجی قرار میدهد.
کارشناسان مسائل حقوقی در آن زمان عنوان کردند چنانچه طرفهای کنوانسیونهای ژنو در بدعتی جدید نیروهای مسلح یکدیگر را «سازمان تروریستی» بنامند و این رویه رواج پیدا کند، اعضای نیروهای مسلح آمریکا نیز، در صورت دستگیری در یک کشور ثالث، ممکن است متقابلاً «تروریست» تلقی شده و محاکمه شوند.
دولت فرانسه یکی از دلایل وضعیت فعلی برجام قلمداد میشود. پاریس نخستین کشوری بود که هنگامی که دونالد ترامپ هنوز از برجام خارج نشده بود از طرح او برای اضافه کردن بندهایی به برجام برای «قویتر کردن» آن استقبال کرد.
وزیر خارجه فرانسه چندی پیش گفته بود تنها چند هفته به توافق با ایران باقی است. این در حالی است که کشورهای غربی از چند ماه پیش، در حال تکرار این موضع هستند که پنجره مذاکرات با ایران تنها برای چند هفته باز است.
مذاکرات دوحه روزهای هفتم و هشتم تیرماه برگزار شد. ایران و آمریکا در این مذاکرات دو روزه به صورت غیرمستقیم و با وساطت «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره توافق هستهای برجام گفتوگو کردند.
آمریکا بعد از اتمام این مذاکرات مدعی شد که طرح پارهای مطالبات فراتر از برجام عامل به نتیجه نرسیدن گفتوگوها بوده است. ایران، نتیجهبخش نبودن گفتوگوها را رد کرده است.
تحلیلگران میگویند برخی عوامل مانند فشارهای رژیم صهیونیستی، اختلافات با کنگره و مشکلات داخلی در آمریکا دلیل بیمیلی دولت بایدن برای بازگشت به برجام در ماههای گذشته بوده است.