« رافائل گروسی » مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز سهشنبه مدعی شد که مذاکرات آژانس با ایران به بن بست رسیده است.
وی که با شبکه سعودی العربیه مصاحبه میکرد، گفت: «در ماه دسامبر مذاکراتی که با رئیس سازمان انرژی اتمی ایران داشتم به یک نقشه راه دست یافتیم که این موضوع امیدوار کننده بود اما طی ماههای گذشته متاسفانه هیچگونه پیشرفتی حاصل نشد و ارزیابی ایران از پاسخهای ایران این بوده که تفسیرهای ایران ناکافی بوده و از نظر فنی معتبر نمیباشد و در نتیجه مجبور شدم که به ارائه گزارش به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی بپردازم که مفاد گزارش این بوده که مسائل باقی مانده با ایران شفاف نشده است ».
گروسی اضافه کرد: «در سه مکان در ایران آثار اورانیوم پیدا شده و از ایران درباره این اورانیوم و مکان فعلی آنها و همچنین تجهیزاتی که در این مکانها استفاده شده، سوال پرسیدیم اما تا کنون نتوانستیم این موضوعات را شفاف کنیم».
مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی افزود: «دوربینهایی که ایران از تاسیسات هستهای خود برداشته، وظیفه ما در نظارت بر فعالیتهای هستهای ایران را با مانع مواجه کرد».
وی ادامه داد: «ایران قابلیتهای هستهای خود را افزایش داده اما به آستانه تولید سلاح هستهای نرسیده و امروز هیچ اطلاعاتی در دست نداریم که نشان دهد ایران سلاح هستهای در اختیار داشته یا برنامهای برای ساخت سلاح هستهای دارد و این موضوع بسیار مهم است که به آن اشاره کردم.».
گروسی چند روز پیش نیز در مصاحبه با سیانان گفت: «اقدام ایران در حذف 27 دوربین و سامانههای نظارتی از تاسیسات هستهای ایران بسیار نگران کننده است».
گروسی اضافه کرد: «دستیابی به توافق با ایران بدون اینکه آژانس اطلاعات کافی در مورد برنامه هستهای این کشور به دست آورد، دشوار است».
مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی اضافه کرد: «تنها راه ایران برای جلب اعتماد و پیشبرد اقتصاد خود این است که به بازرسان آژانس اجازه دهد تا کار خود را انجام دهند».
شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز چهارشنبه (۱۸ خرداد/ ۸ ژوئیه) قطعنامهای را که ایران را به عدم همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی متهم میکند با ۳۰ رأی موافق، ۲ رأی مخالف (روسیه و چین) و ۳ رأی ممتنع (هند، لیبی و پاکستان) به تصویب رساند.
سازمان انرژی اتمی ایران ساعاتی قبل از تصویب این قطعنامه با صدور بیانیهای از قطع فعالیت تعدادی از دوربینهای فراپادمانی آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ایران خبر داده بود.
در بیانیه سازمان انرژی اتمی آمده بود: «جمهوری اسلامی ایران تاکنون همکاریهای گستردهای با آژانس بینالمللی انرژی اتمی داشته است که متأسفانه آژانس بدون اینکه در نظر داشته باشد که این همکاریها ناشی از حسن نیت ایران است، نه تنها قدردان این همکاریها نبوده، بلکه به نوعی آن را وظیفه ایران نیز تلقی کرده است. به همین دلیل تصمیم گرفته شد از امروز فعالیت دوربینهای فراپادمانی دستگاه اندازه گیری بر خط سطح غنا OLEM و فلومتر آژانس قطع شود که دستور آن به مسئولان مربوطه داده شده است.»
این تحولات در حالی رخ دادهاند که مذاکرات رفع تحریمها در وین از چند ماه پیش دچار وقفه شد. دولت آمریکا از زمان آغاز این مذاکرات به جای پیشنهاد دادن ابتکارهای عملی برای پیشرفت گفتوگوها بارها تلاش کرده طرفهای مختلف را به کند کردن روند مذاکرات و ایجاد مانع بر سر راه آن متهم کند.
ایران علاوه بر این در سال ۲۰۱۵ به توافقی با کشورهای موسوم به گروه ۱+۵ برای حل و فصل تنشها بر سر برنامه هستهای خود دست پیدا کرد. علیرغم اذعان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد.
دولت جدید آمریکا به ریاست «جو بایدن» مدعی است قصد دارد از طریق مذاکرات جاری در شهر وین آمریکا را به توافق هستهای برجام بازگرداند اما تا کنون از اجرای تعهداتش در این راستا خودداری کرده است.