عمان یکی از ۸ کشور دارای مرز مشترک دریایی با ایران ، مقصد پنجمین سفر آیتالله سید ابراهیم رئیسی در ۱۰ ماه فعالیت دولت سیزدهم است و چهبسا وعده افزایش ۲۰ برابری سفرها و روابط همسایگی، با این سفرها درصورت تداوم، محقق شود.
در میان سران کشورهای منطقه، مقامات عمانی بیشترین میزان سفر را به تهران داشتهاند و در همین ۶ ماه گذشته آمار دیدارها و سفرها قابل توجه است.
رابطه رسمی سیاسی و دیپلماتیک ایران و عمان به سال ۱۳۵۰ برمیگردد اما در مدت کوتاه فعالیت دولت سیزدهم مقامات عالیرتبه دو کشور چهار بار راهی دیار یکدیگر شدهاند.
برگزاری کمیسیونهای مشترک اقتصادی، کمیته مشورتهای راهبردی و کمیته مشترک دوستی نظامی روابط دوجانبه را عمیقتر کرده است.
مهمترین این دیدارها و کمیسیونهای دوجانبه در ۶ ماه گذشته را میتوان اینگونه فهرستبندی کرد: دیدار وزرای خارجه ایران با مقامات عمانی در مسقط در دی ماه ۱۴۰۰، نشست فرماندهان گارد ساحلی در اسفند گذشته، تشکیل کمیته مشترک دوستی نظامی دو کشور در آذر ۱۴۰۰، هشتمین نشست کمیته مشترک سیاسی راهبردی در تهران اسفند ۱۴۰۰.
در کنار این تعاملات سیاسی مثبت، شهروندان ایرانی و عمانی سالهاست با هم روابط دوستانه دارند و جالب اینجاست که طبق توافقات سفر گردشگری برای اتباع دو کشور نیاز به اخذ روادید ندارند و این موضوع از آذر ماه ۱۴۰۰ نهایی شده است.
از حیثِ تجاری هم حجم مبادلات تهران مسقط در سال ۱۴۰۰ رکورد ۲۰ سال گذشته را شکست و ۵۳ درصد افزایش یافت و پیشبینی میشود این رقم سال جاری رکورد بالاتری را ثبت کند. صادرات ایران به عمان در سال گذشته ۷۱۶ میلیون دلار و واردات از عمان هم ۶۱۹ میلیون دلار بوده است.
محمد جمشیدی معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور درباره سفر رئیس جمهور به عمان گفت: این سفر یک روزه و با اولویت اقتصادی و تقویت زیرساختهای اقتصادی با کشورهای همسایه است.
به گفتهی او، وزیران نفت، راه و شهرسازی، صنعت، معدن و تجارت، امور خارجه و دفاع رئیس جمهور را در سفر به عمان همراهی میکنند.
معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور خاطرنشان کرد که همکاری منطقهای، دریایی، بحث یمن و خلیج فارس در این سفر مطرح میشود و عمان در بحث مذاکرات وین هم مانند دیگر کشورها تمایل به نقشآفرینی دارد. همچنین در این سفر قرار است پیرامون قراردادهای گازی هم بحثوتبادل نظر شود.
در آستانه سفر آیتالله رئیسی به مسقط، سازمان هواپیمایی کشوری عمان از موافقت اولیه برای پروازهای مستقیم بین فرودگاههای این کشور و ایران خبر داد و روز گذشته - یکشنبه - اعلام کرد که موافقت اولیه خود را برای فعالیت خطوط شرکت هواپیمایی «ایرانایر» و «کارونایر» برای انجام پروازهای مستقیم بین فرودگاههای جمهوری اسلامی ایران و فرودگاه های عمان صادر کرده است.
البته دو روز قبل از سفر رئیس جمهور به عمان، جواد اوجی وزیر نفت به این کشور سفر کرد و در ادامه دیپلماسی موفق انرژی در دولت سیزدهم، یکی از پروژههای بزرگ منطقهای در زمینه صادرات گاز که دو دهه دچار بنبست شده بود، احیا شد.
گزینه صادرات گاز به عمان در سالهای ابتدایی دهه ۸۰ شمسی روی میز قرار گرفت و نخستین تفاهمنامه آن در اسفند ۸۳ بین وزیران نفت ایران و عمان امضاء شد. طبق این تفاهمنامه قرار بود ایران از سال ۲۰۰۸ میلادی صادرات گاز به عمان را با ۳۰ میلیون مترمکعب در روز آغاز کرده و این رقم را تا سال ۲۰۱۲ میلادی به ۷۰ میلیون مترمکعب در روز افزایش دهد.
همچنین بر اساس توافق سال ٢٠١٣ میان دو کشور، قرار شد برای ۱۵ سال روزانه ۲۸ میلیون مترمکعب گاز ایران از طریق یک خط لوله از بستر خلیج فارس به عمان صادر شود که ارزش بسیار بالایی دارد و سبب تحکیم روابط دو کشور میشود.
درآمد سالانه کشور از این محل بیش از یک میلیارد دلار برآورد شده بود که به این ترتیب طی ۲۵ سال مدت قرارداد، درآمدی بین ۲۵ تا ۳۰ میلیارد دلار نصیب کشور میشود.
رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی هم روز گذشته به عمان رفت تا مقدمات توافقنامهها در زمینه توسعه روابط حمل و نقل را فراهم کند. توافق حفظ و تقویت حمل و نقل دریایی میان بندرعباس و بندر السویق عمان و برقراری خط مسافری دریایی میان چابهار و مسقط و همچنین تسهیل تردد و حل مشکلات موجود در بنادر صلاحه و صحار عمان برای تردد کشتیهای ایرانی در برنامه کاری وزیر راه و شهرسازی در این سفر قرار دارد.
حال با این آشفتهبازار منطقه و وجود جنگ و خونریزی در غرب آسیا و فققاز، روابط تجاری میان ایران و عمان مزیتهای بسیاری دارد و از اهمیت ویژهای برخوردار است.
نزدیکی بنادر دو کشور، تسهیلات ویژه برای فعالان اقتصادی ایران و البته نیاز عمان به انرژی، کالا و خدمات از جمله این مزیتهاست؛ ظرفیتی که سالها تقریباً غیرفعال باقی مانده بود اما سال پیش رشد بیش از ۵۰ درصدی را ثبت کرد.
سفر رئیس جمهوری اسلامی ایران به عمان با هدف کاهش موانع تجاری و گسترش همکاریها میتواند سرآغاز ثبت رکورد بالاتر در تبادلات اقتصادی ایران با این همسایه جنوبی باشد.