ادعاهای اخیر «جو بایدن » رئیس جمهور آمریکا علیه «ولادیمیر پوتین» همتای روس وی، به واکنشها ی گستردهای در آمریکا و سایر کشورهای جهان منجر شد.
بایدن روز شنبه حین سخنرانی در ورشو، پایتخت لهستان، در اظهاراتی علیه پوتین مدعی شد: «محض رضای خدا، این مرد نمیتواند در قدرت بماند».
واکنشهای بینالمللی به ادعای بایدن علیه پوتین
«امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه روز یکشنبه در مصاحبهای گفت: «من از چنین الفاظی استفاده نمیکنم». او ضمن ابراز امیدواری درباره آتشبس در اوکراین از طریق دیپلماسی گفت: «اگر قرار است چنین کاری کنیم، نباید از طریق اقدامات یا کلمات، تنشزایی کنیم».
از سوی دیگر وزیر آموزش دولت انگلیس در پاسخ به این سوال که آیا پوتین باید از قدرت کنار گذاشته شود گفت: «متعقدم این که چنین کاری به مردم روسیه بستگی دارد. مردم روسیه هستند که باید درباره پوتین و نزدیکانش تصمیم بگیرند».
این ادعای بایدن عصبانیت مقامات روسیه را نیز برانگیخت. «دیمیتری پسکوف» سخنگوی ریاست جمهوری روسیه در واکنشی گفت، به بایدن ربطی ندارد که بگوید در روسیه چه کسی باید رئیس جمهور باشد.
«ویاچسلاو ولودین» قانونگذار ارشد روسیه نیز در بیانیهای نوشت، حتی در اوج جنگ سرد نیز چنین اظهاراتی درباره روسای جمهور وقت شوروی مطرح نشده بود.
او در بیانیه خود علیه بایدن نوشت: «دلیل چنین رفتاری باید بهطور تخصصی از سوی روانشناسان توضیح داده شود. شهروندان آمریکا باید بابت این رئیس جمهور خجالت بکشند».
«پاتریک وینتور» دبیر بخش دیپلماتیک روزنامه انگلیسی «گاردین» نیز در واکنشی نوشت اظهارات بایدن این خطر را بهوجود میآورد که «جنگ برای دفاع از اوکراین را به تهاجم آمریکاییها» مبدل کند.
این روزنامهنگار انگلیسی متذکر شد، برکناری رئیس جمهور در روسیه، بر عهده این کشور است و نه رئیس جمهور آمریکا و اظهارات بایدن «یک هدیه بد» برای روسها است که در به تصویر کشیدن آمریکا بهعنوان «قلدر امپریالیست» تبحر دارند.
نشریه آلمانی «اشپیگل» در واکنشی نوشت: «جو بایدن در این کار استعداد ویژهای دارد که چیزی که برایش تلاش سختی انجام گرفته است با دهان لق خود بر باد دهد. اما اکنون موضوع بر سر یک شعار انتخاباتی محقق نشده نیست بلکه مسئله جنگ و صلح مطرح است».
با این حال در این بین، مواضع ایتالیاییها همسویی زیادی با ادعاهای بایدن داشت. «لوئیجی دیمایو» وزیر امور خارجه ایتالیا درباره ادعاهای بایدن در لهستان گفت: «پوتین باید فهمیده باشد که باید دست بردارد. بایدن یک سخنرانی بسیار صریح انجام داد. او از کلمات قاطعی استفاده کرد اما به یاد داشته باشید که در طرف دیگر، پوتین از بمب استفاده میکند».
انتقادات داخلی به اظهارات رئیس جمهور آمریکا علیه همتای روس
سخنرانی بایدن در میان مقامات آمریکایی نیز واکنشهای مختلفی را بههمراه داشت. «جیمز ریش» سناتور جمهوریخواه آمریکایی ادعای بایدن درباره کنار زدن پوتین از قدرت را یک «گاف وحشتناک» توصیف کرد.
این عضو ارشد کمیته روابط خارجی سنای آمریکا گفت اظهارات بایدن از آنجا مشکلساز است که دعوت به تغییر رژیم در روسیه یک گام تنشزای بزرگ است.
او تصریح کرد که مانند مقامات دولت آمریکا از این اظهارات بایدن فاصله میگیرد و خطاب به بایدن گفت: «چنین چیزی سیاست ایالات متحده آمریکا نیست. آقای رئیس جمهور لطفا بر روی متن متمرکز بمانید».
اشاره ریش به تلاش کاخ سفید و وزارت امور خارجه آمریکا برای پس گرفتن ادعای بایدن علیه پوتین است. «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا روز گذشته (یکشنبه) در جمع خبرنگاران در فلسطین اشغالی گفت: «در این مورد و در هر موقعیتی، این امر به مردم آن کشور بستگی دارد. [تصمیم درباره] این کار به مردم روسیه مربوط است».
«جولین اسمیت» سفیر آمریکا در ناتو با اینکه اظهارات بایدن را «واکنشی انسانی» پس از بازدید از وضعیت پناهجویان اوکراین توصیف کرد، بیان داشت که «ایالات متحده سیاست تغییر رژیم در روسیه را در دستورکار ندارد».
«مارک وارنر» رئیس کمیته اطلاعاتی مجلس سنای آمریکا در اظهاراتی همسو با بیانیه کاخ سفید گفت: «بر عهده مردم روسیه است که تعیین کنند چه کسی در کرملین قدرت را در دست داشته باشد».
«راب پورتمن» سناتور جمهوریخواه در انتقاد علیه اظهارات بایدن گفت، چنین سخنانی به برگی برای بازی تبلیغاتی روسها به نفع پوتین تبدیل خواهند شد.
«مایکل مککاول» عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا نیز در انتقادی مشابه گفت: «در واقع هربار ایالات متحده از تغییر رژیم حرف زده، اوضاع خوب پیش نرفته است».
واکنش رسانههای آمریکایی به درخواست بایدن برای تغییر رژیم در روسیه
ادعای جنجالی بایدن علیه پوتین، در رسانههای آمریکایی نیز بازتاب گستردهای داشت. مجری شبکه «اماسانبیسی» گفت، اظهارات بایدن این سوال را مطرح میکند که آیا سیاست آمریکا در قبال روسیه به «بیرون کردن پوتین از دفتر کارش» تغییر کرده است؟
«ربکا گرانت» کارشناس شبکه «فاکس نیوز» نیز در واکنشی گفت، چنین «اظهارات بهتآوری» در تاریخ روابط روسیه و آمریکا بیسابقه است و میتواند موجب انجماد عمیق روابط دو کشور شود.
اندکی بعد، علاوه بر توضیحات بلینکن در قدس اشغالی درباره ادعای جو بایدن، کاخ سفید نیز مدعی شد منظور بایدن این بود که پوتین باید از اعمال قدرت علیه کشورهای همسایه و منطقه دست بردارد.
بایدن پیش از این نیز در اظهاراتی دیگر در طول سفر چند روزه خود به لهستان دردسر ایجاد کرده بود. رئیس جمهور آمریکا حین سخنرانی برای نیروهای آمریکایی حاضر در این کشور گفته بود: «برخی از شما در آنجا (اوکراین) حضور داشتهاید و هنگامی که به آنجا بروید خواهید دید که زنان و افراد جوان در مقابل تانکها ایستادهاند و میگویند کشورم را ترک نمیکنم».
سخنگوی کاخ سفید در گفتوگو با شبکه «فاکس نیوز» درباره این اظهارات بایدن توضیح داد و تأکید کرد واشنگتن قصد اعزام نیرو به اوکراین را ندارد.